پلنگینه پوش شوتا روستاولی برگفته از وبلاگ سرزمین تاریخ امیر نعمتی لیمائی

پلنگینه پوش شوتا روستاولی،

حماسه ای به زبان گرجی و نشانی بر توانمندی فرهنگ ایران

شوتا روستاولی، شاعر و حماسه­ سرای نامی گرجستان که در سده دوازدهم میلای می ­زیست، جایگاهی پرفراز و رفعت در تاریخ ادب گرجی دارد. او سراینده منظومه ­ای حماسی است به نام، پلنگینه ­پوش، که پژوهندگان از آن نه تنها به­ سان حماسه ملی گرجیان و سترگ ­ترین یادگار ادب کلاسیک گرجستان، بلکه چونان شاهکاری ادبی یاد می­ کنند.

پلنگینه­ پوش را بی­ گمان بر توانمندی فرهنگ ایران می­ توان گواه برشمرد، زیرا روستاولی برای سرایش این حماسه از ادب گرانمایه ایران به­ویژه نامه ورجاوند فردوسی، شاهنامه، و کلام بی مانند نظامی گنجوی بهره افزون برگرفته است. او خود در دیباچه اثر، فروتنانه بدین مهم اشاره داشته است:

«من این داستانواره بس زیبنده را از گنجگاه ایران دریافتم، مرواریدی پربهای و غلتان که دست به دست درگردیده و اینک در چکامه گرجی به رشته سرواد خوش بنشسته است».

 وجود واژگان فراوان پارسی در پلنگینه­ پوش و حضور شخصیت ­هایی درآن که نامشان برگرفته از نام ­های ایرانی است خود برهانی دیگر بر آن مهم است که آگاهی روستاولی از فرهنگ و ادب زیبنده ایران بیش بوده و از این روی از آن تاثیر پذیرفته است. به عنوان پایانی بر این کوته­جستار خوش است به برخی از این واژه­ها اشاره گردد.

گولان ­شارو(نام گستره پادشاهی مورد اشاره در حماسه)= گلان­ شهر.

آفتاندیل(نام یکی از پهلوانان پلنگینه­ پوش)= افتان ­دل، افتاده­ دل.

چاشناگیر(نام یکی از دلدادگان حماسه) = چاشنی ­گیر، خوالیگر.

استبرق= استبرک، نوعی بافه پربها و ارزنده.

مزیدور= مزدور.

دبدبی= دبدبه.

نستان داریجان(نام یکی از شخصیت ­های پلنگینه ­پوش)= نیست اندر جهان. نظامی گنجوی در شرفنامه خود برای خواندن یکی از دلبران بدین نام اشاره داشته است:

تو گفتی که خود نیست او را دهان / همان نام او نیست اندر جهان

و همچنین:

چو من نیست در جهان کس بکام / از نیست اندر جهانم به نام

پریدون= فریدون

امیربار= پرده­ دار

پارسادان، فارسادان(نام یکی ار شخصیت­ های پلنگینه­ پوش)= حضور عناصر زبان پارسی در این واژه چنان چشمنواز است که نیازی به توضیح ندارد.

دلاردخت(یکی دیگر از شخصیت­های حماسه روستاولی)= این واژه نیز چونان واژه پیش­گفته نیازی به تبیین و تفسیر ندارد.

ویزیر= وزیر

فاتیما= فاطمه

نوردین= نورالدین

فرمانی= فرمان

و ... .

نویسنده:

امیر نعمتی لیمائی ( سورنا گیلانی )وبلاگ سرزمین تاریخ 

امیر نعمتی لیمائی ، دانشجوی دکترای تاریخ ایران بعد از اسلام . مدرس دانشگاه و روزنامه نگار. نویسنده و مؤلف 

http://sarzaminejavidan.persianblog.ir/