ابوالفضل بیهقی مورّخ، ادیب، نویسنده و پدر نثر پارسی

سمن انجمن یادمان ابوالفضل بیهقی پدر نثر پارسی

ابوالفضل بیهقی مورّخ، ادیب، نویسنده و پدر نثر پارسی

سمن انجمن یادمان ابوالفضل بیهقی پدر نثر پارسی

غرض من آن است که تاریخ پایه ای بنویسم و بنایی بزرگ افراشته گردانم، چنان که ذکر آن تا آخر روزگار باقی ماند.
غرض من از نبشتن این اخبار آن است تا خوانندگان را فایده ای به حاصل آید و مگر کسی را از این به کار آید... و هرکس که این نامه بخواند، به چشم خرد و عبرت اندر این نامه بنگرد، نه بدان چشم که افسانه است.
اما براستی ابوالفضل بیهقی به عنوان یکی از برجسته ترین تاریخ نگاران تمامی ادوار ایران درباره تاریخ چگونه می اندیشید؟ از منظر او، اهمیت و فایده تاریخ چه بود؟ به باور وی، رسالت تاریخ را در چه مواردی باید جستجو کرد؟ در این کوتاه سخن، بنابر آن است تا پاسخی روشن بدین پرسش ها و سوالاتی از این دست داده شود و بدین طریق از ذهن تاریخ نگر این تاریخ نگار پرآوازه، آگاهی بهتری یافت.
اول آبانماه روز ملی ادیب شیرین سخن ، تاریخ نگار منصف ،حقیقت گوی عادل و پدر نثر پارسی ابوالفضل بیهقی گرامی باد. نویسنده: رضا حارث آبادی 09122042389 -09193060873
تلگرام Rezabeyhaghi@ اینستاگرام https://www.instagram.com/beyhaghinews/

کلمات کلیدی

تاریخ بیهقی

ابوالفضل بیهقی

اول آبان روز ملی ابوالفضل بیهقی

تاریخ بیهقی این مکتوب یال افشان جاوید

روستای حارث آباد سبزوار زادگاه ابوالفضل بیهقی

ابوالفضل بیهقی استاد مسلم نثر فارسی

رضا حارث آبادی

محمود دولت آبادی

محمود دولت آبادی رمان نویس برجسته سبزواری

روستای حارث آباد سبزوار

بیهقی

abolfazlbeyhaghi

abolfazl beihaghi

معلم شهید دکتر علی شریعتی

معلم شهید دکتر شریعتی

مجله اینترنتی اسرارنامه سبزوار

روستای حارث اباد سبزوار

حسین خسروجردی نویسنده معاصر تاریخ وادب فارسی

حسین خسروجردی نویسنده توانای معاصر سبزوار

حسین خسروجردی رمان نویس بزرگ سبزواری

اول آبان روز نثر فارسی و بزرگداشت ابوالفضل بیهقی در سبزوار

اول آبان ماه روز ملی ادیب شیرین سخن

تمین همایش ملی بزرگداشت ابوالفضل بیهقی پدر نثر فارسی

تاریخ نگار منصف

تاریخ بیهقی‌ و تأثیر آن بر ادبیات امروز

روستای حارث اباد شهرستان سبزوار زادگاه ابوالفضل بیهقی

اول آبان روز ملی نثر فارسی و بزرگداشت بیهقی

سبزوار

مجله اینترنتی اسرارنامه

دکتر مهیار علوی مقدم

بایگانی

پیوندها

۵ مطلب در تیر ۱۴۰۰ ثبت شده است

برگزاری یازدهمین همایش ملی بزرگداشت بیهقی همزمان با روز ملی بزرگداشت بیهقی/ “ماه بیهقی”؛ برای نخستین بار بزرگداشت پدر نثر فارسی به مدت یک ماه برگزار می شود

یازدهمین همایش ملی ابوالفضل بیهقی نویسنده تاریخ بیهقی در دو محور علمی- پژوهشی و بخش عمومی همزمان با یکم آبان ماه روز ملی بزرگداشت پدر نثر فارسی برای نخستین بار از یکم آبان تا یکم آذر ۱۴۰۰ به مدت یک ماه و در قالب “ماه بیهقی” برگزار می شود.

دبیر یازدهمین همایش ملی بزرگداشت ابوالفضل بیهقی در گفتگو با روابط عمومی دانشگاه، ضمن تشریح برنامه های بخش علمی- پژوهشی و بخش عمومی این همایش گفت: آیین افتتاحیه شنبه اوّل آبان۱۴۰۰ ساعت ۱۰-۱۲ صبح به صورت  حضوری و مجازی، با پیام یکی از مسئولان فرهنگی عالی رتبه کشوری و با توجه به همه گیری کرونا با حضور شماری محدود از پژوهشگران ایرانی و سفیر کشورهای  افغانستان و تاجیکستان و رایزن های  فرهنگی سفارت این کشورها برگزار خواهد شد.

دکتر مهیار علوی مقدم با اشاره به اینکه ارائه فراخوان چکیده مقالات درحوزه بیهقی پژوهی از اواخر تیر ۱۴۰۰ آغاز شده است و انتشار چکیده مقالات دارای نمایهISC و Civlica  خواهد بود، اضافه کرد: نظارت بر بخش علمی همایش، توسط کمیته ای علمی از دانشگاه های حکیم سبزواری، فردوسی مشهد، اصفهان، ارومیه، تهران، علامه طباطبایی، فرهنگیان و مرکز فرهنگی بین الملل شهر کتاب انجام می شود.

دانشیار گروه زبان وادبیات فارسی دانشگاه حکیم سبزواری با اشاره به اینکه در این دوره برای نخستین بار بزرگداشت بیهقی طی یک ماه و در قالب”ماه بیهقی” برگزار می شود، اظهار داشت: برگزاری ۹ نشست های علمی- پژوهشی( درفضای مجازی) از اوّل آبان تا اوّل آذر۱۴۰۰ و سخنرانی دست کم ۱۸ بیهقی پژوه در این نشست ها و بیهقی خوانی و نمایشنامه خوانی درشنبه های  بیهقی و چهارشنبه های بیهقی از جمله برنامه های ماه بیهقی خواهد بود.

دکتر علوی مقدم افزود: از این میان، ۴ نشست به مناسبت  ۲ آبان(روز اخلاق و مهرورزی): پیوند تاریخ بیهقی و ارتقای اخلاق مداری و انسان دوستی در جامعه، ۱۳آبان(روز دانش آموز): پیوندهای تاریخ بیهقی و آموزش وپرورش، ۱۴ آبان(روز فرهنگ عمومی): پیوند تاریخ بیهقی وارتقای فرهنگ جامعه،  ۲۴ آبان(روز کتاب و کتابخوانی): بیهقی خوانی و پیوند تاریخ بیهقی با خوانش متن و ۵ نشست نیز درحوزه های زیباشناسی، تاریخ نگاری، مطالعات فرهنگی، روایت شناسی و داستان پردازی درتاریخ بیهقی است.

این استاد دانشگاه با اشاره به اینکه آیین بیهقی خوانی در این ۹ نشست علمی- پژوهشی(در فضای مجازی) و ۵ بیهقی خوانی و گفتارهایی پیرامون تاریخ بیهقی با زبانی ساده و نمایشی در سبزوار خواهد بود، گفت: برگزاری ۱۵ کوته گفتار فرهنگی- ادبی در فضای مجازی در زمینه تاریخ بیهقی و ابوالفضل بیهقی، برگزاری مراسمی مردمی در حارث آباد(زادگاه ابوالفضل بیهقی) درهفته اول آبان ۱۴۰۰و به صدا درآمدن زنگ بیهقی در شنبه اول آبان۱۴۰۰ درمدارس شهرستان سبزوار و تببین جایگاه ابوالفضل بیهقی و تاریخ بیهقی در زنگ های تفریح توسط دبیران ادبیات و تاریخ در هفته اوّل آبان نیز از دیگر برنامه های ماه بیهقی خواهد بود.

دبیر یازدهمین همایش ملی بزرگداشت ابوالفضل بیهقی افزود: آیین اختتامیه همایش با حضور شماری از پژوهشگران ایرانی و مسئولان فرهنگی  شماری از کشورهای همسایه ی همزبان در  باغ ایرانی، درکنار تندیس ابوالفضل بیهقی و حکیم فردوسی برگزار می شود.

دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه حکیم سبزواری خاطرنشان کرد: برگزار کنندگان بخش های علمی- پژوهشی و عمومی یازدهمین همایش بزرگداشت ابوالفضل بیهقی، دانشگاه حکیم سبزواری- انجمن ترویج زبان وادب فارسی ایران(شعبه خراسان)- مرکز فرهنگی وبین الملل شهر کتاب- بنیاد فرهنگی زنده یاددکتر علوی مقدم- شهرداری وشورای اسلامی شهرستان سبزوار – اداره فرهنگ و ارشاداسلامی سبزوار- اداره آموزش وپرورش سبزوار 

خواهند بود.

اعضای کمیته علمی یازدهمین همایش ملی بزرگداشت ابوالفضل بیهقی(آبان ۱۴۰۰) :

  • دبیر یازدهمین همایش ملی بزرگداشت ابوالفضل بیهقی(آبان ۱۴۰۰): دکتر مهیار علوی مقدّم

  • مدیر نظارت علمی، انتشارات و فضای مجازی: دکتر علی صادقی منش

  1. دکتر مه دخت پورخالقی چترودی(دانشگاه فردوسی مشهد)

  2. دکتر علی تسنیمی(دانشگاه حکیم سبزواری)

  3. دکترزهرا جمشیدی(دانشگاه حکیم سبزواری)

  4. دکتر احمد خواجه ایم(دانشگاه حکیم سبزواری)

  5. دکتر حسن دلبری(دانشگاه حکیم سبزواری)

  6. دکترابوالقاسم رحیمی(دانشگاه حکیم سبزواری)

  7. دکترروزبه زرین کوب(دانشگاه تهران)

  8. استاد مهدی سیدی(فرهنگسرای فردوسی)

  9. دکتر علی صادقی منش(دانشگاه حکیم سبزواری)

  10. دکتر محمّدعلی طالبی(دانشگاه حکیم سبزواری)

  11. دکترمهیار علوی مقدّم(دانشگاه حکیم سبزواری)

  12. دکترغلامحسین غلامحسین زاده(دانشگاه تربیت مدرس)

  13. آقای علی اصغر محمدخانی( مرکز فرهنگی و بین الملل شهرکتاب)

  14. دکتر عباس محمّدیان(دانشگاه حکیم سبزواری)

  15. دکتر فاطمه مدرّسی(دانشگاه ارومیه)

  16. دکتر رضا مصطفوی سبزوار(دانشگاه علامه طباطبایی)

  17. دکترسیدعلی اصغرمیرباقری فرد(دانشگاه اصفهان)

  18. دکتر اسماعیل نصرآبادی( دانشگاه فرهنگیان)

  19. دکتر محمد جعفر یاحقی(دانشگاه فردوسی مشهد)

فراخوان همایش ملی ابوالفضل بیهقی( کلیک کنید)

فرمت چکیده یازدهمین همایش ملی ابوالفضل بیهقی(کلیک کنید)

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۹ تیر ۰۰ ، ۱۲:۴۴
رضا حارث ابادی

یازدهمین همایش ملی ابوالفضل بیهقی پدر نثر پارسی به مناسبت اول آبانماه روز ملی ابوالفضل بیهقی از اول آبانماه 1400 تا اول آذرماه 1400 و به مدت یک ماه به همت دانشکده زبان وادبیات فارسی #دانشگاه_حکیم_سبزواری برگزار می گردد 

ایمیل جهت ارسال مقالات beyhaghi1400@yahoo.com 

راهنمای ارسال مقالات در لینک ذیل

برنامه های یازدهمین همایش ملی ابوالفضل بیهقی در آبانماه 1400 

h

 

۱ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۸ تیر ۰۰ ، ۰۸:۱۹
رضا حارث ابادی

درباره ابوالفضل بیهقی

درباره ابوالفضل بیهقی

تهران- ایرنا- ابوالفضل بیهقی ادیب، پژوهشگر و پدر نثر فارسی است که نام او در آسمان ادب این سرزمین می‌درخشد. او با نگارش تاریخ بیهقی، مهمترین منبع تاریخی دوران غزنوی را رقم زد و میراث ماندگاری برای قوام‌بخشی به هویت این مرز و بوم بر جای گذاشت.  

به گزارش ایرنا؛ ادبیات بیانگر ارزش‌ها، معیارها و ویژگی هایی است که زندگی فردی و جمعی بر محور آن می چرخد و نقد و بررسی آثار ادبی نیز نمی تواند به دور از آن ارزش ها و معیارها باشد. در واقع نقد و بررسی آثار ادبی با تمام تنوع و خصوصیات آن به نوعی درس زندگی است. در میان بزرگان دنیای ادب می توان به ابوالفضل بیهقی اشاره کرد که به ادیب دوستدارانش می گوید: «بنای برافراشته اش تا آخر روزگار باقی خواهد ماند.»

زندگی ابوالفضل بیهقی

ابوالفضل محمدبن حسین بیهقی در حارث آباد بیهق یا سبزوار قدیم چشم به جهان گشود. پدرش او را از همان دوران کودکی در نیشابور به دانش ‏اندوزی واداشت.  خانواده‌ وی با بزرگان روزگار خویش نشست و برخاست داشتند. ابوالفضل که از دریافت و هوشمندی ویژه ‏ای برخوردار بود و به کار نویسندگی عشق می‏ ورزید، در جوانی از نیشابور به غزنین رفت و جذب کار نگارش دیوان شد و با علاقه و استعداد بی نظیری که داشت، بزودی به دستیاری خواجه ابونصر مشکان صاحب دیوان رسالت محمود غزنوی برگزیده شد. از آغاز زندگی بیهقی اطلاعات زیادی در دست نیست. چون به نوجوانی رسید در «دیوان رسالت» سلطان محمود غزنوی که ادیب و دبیر بزرگی چون بونصرمشکان ریاست آن را بر عهده داشت، به شاگردی پرداخت. بیهقی شخصی مورد اعتماد بود و خطی خوش داشت. از این رو اجازه داشت، بسیاری از نامه‌ها و اخبار و احوال حکومت‌ها و شاهان را رؤیت کند و به گفته خودش «و این اخبار بدین اشباع که می‌خوانم از آن است که در آن روزگار معتمد بودم و به چنین احوال کسی از دبیران واقف نبودی مگر استادم، بونصر».(۱)

تاریخ بیهقی

تاریخ بیهقی یکی از بی نظیرترین منابع تاریخی است که از نظر علم جغرافیا نیز منبعی ارزشمند به شمار می آید.

بیهقی پس از درگذشت مشکان از کاردانی و رنج سی ساله استاد خود در کار دیوانی یاد می‌کند و دراین باره می نویسد: «و باقی تاریخ چون گذشت که نیز نام بونصر نبشته نیاید در این تالیف، قلم را لختی بگریانم ... پس به سر تاریخ باز شوم». در واقع این کتاب نمودار جامع و کم نظیری از اوضاع و احوال غزنویان هم محسوب می‌شود. کمتر پدیده‌ای از زندگی مردم آن دوره می‌توان یافت که از دید تیزبین مؤلف این کتاب پنهان مانده باشد. از چهار جلد اول تاریخ بیهقی که درباره‌ روزگار باستان و دوران پیش از غزنویان بوده تنها مطالبی اندک در «زبده‌التواریخ» بر جای مانده است. این اثر سترگ در حوزه تاریخ‌نگاری، داستان‌نویسی، اندیشه، ادبیات و شیوه نگارش فارسی، نگاه خردمندانه به هستی و اتفاقات آن، کتابی قابل توجه است. تاریخ بیهقی، شاهنامه نثر فارسی و بیانگر شایستگی زبان فارسی در حوزه نگارش و پژوهش است. شیوه تاریخ‌نگاری بیهقی می‌تواند سر فصل تاریخ‌نگاری علمی ایرانیان باشد و پژوهشگران ما بر پایه آن بنگارند و آن را سر لوحه کار خود قرار دهند.(۲)

نثر فارسی و شیوه بلاغت تاریخ بیهقی

تاریخ بیهقی از شاهکارهای ادب فارسی به شمار می رود. یکی از چند کتاب معدودی که از نثر فارسی پیش از مغول مانده، کتاب تاریخ خواجه ابوالفضل محمد بن حسین الکاتب بیهقی است. در میان نوشته های قدیم کمتر کتابی را می توان یافت که بتواند با کهنگی زبان تا این اندازه برای خوانندگان خود جذابیت داشته باشد، به طوری که نسل های بعد را که شاید از نثر آن زمان فاصله گرفته باشند به طرف خود جذب می کند. هنر بیهقی اوج بلاغت طبیعی زبان پارسی است و بهترین نمونه هنر انشایی پیشینیان محسوب می شود، آغاز تألیف تاریخ بیهقی سال ۴۴۸ قمری (بهار، ج ۲، ص ۶۹) و موضوعِ آن، رویدادهای ۴۲سال از پادشاهی غزنویان بوده و در ۳۰ فصل تدوین شده بوده است؛ مطالب آن تا مجلد چهارم همان مطالب تاریخ ناصری و تاریخ یمینی بوده، از مجلد پنجم که آغاز آن از میان رفته تا مجلد۱۰، تاریخ بیهقیِ موجود است و مجلدهای بعدی وقایع سال ۴۵۱ قمری بوده است. (۳)

آثار برجای مانده از بیهقی

کتابی که امروز ما آن را به نام تاریخ بیهقی می شناسیم در آغاز تاریخ ناصری نام برده شده است. «تاریخ آل ناصر، تاریخ آل سبکتگین، جامع التواریخ، جامع فی تاریخ سبکتگین و سرانجام تاریخ بیهقی» که گویا بر اثر بی توجهی به نام اصلی آن  تاریخ ناصری به این نام ها شهرت پیدا کرده بود،‌ از جمله آثار برجای مانده از ابوالفضل بیهقی است. بخش موجود تاریخ بیهقی را تاریخ مسعودی نیز می نامند از آن جهت که دوران زندگی سلطان مسعود غزنوی را در بر دارد. از تاریخ بیهقی نسخه های خطی فراوانی در کتابخانه های ایران و دیگر کشورهای جهان به جا مانده است که نشان می دهد در چند سده اخیر بسیار مورد توجه و پسند مردم بوده است.(۴)

ویژگی های ادبی تاریخ بیهقی

برخی محققان در سال های گذشته تاریخ بیهقی را با شرح و توضیح واژه ها و جملات به صورت گزیده به چاپ رسانده اند. تاریخ بیهقی موجود نخستین بار در ۱۸۶۲ میلادی در کلکته به تصحیح مورلی و به اهتمام ناسولیز چاپ شد. ویژگی‌هایی در خود متن تاریخ بیهقی وجود دارد که این متن را نسبت به دیگر متون کهن برتری می‌دهد. بعضی از این ویژگی‌ها دلایل زبانی یا ادبی دارند. نگرش اخلاقی و حرفه‌ای بیهقی در نگارش تاریخ، خالق بعضی دیگر از ویژگی‌ها است. (۵)

نکته آخر اینکه تاریخ بیهقی از آن دست کتاب های تاریخی به شمار می رود که مورخ، خود در وقایع تاریخی حاضر بوده است، پس بیهقی نمی‌توانسته بی‌طرف باشد اما در عین حال سعی می‌کرده بی‌طرفانه عمل کند. بیهقی به شیوه منشیانه گری توانست اتفاقات داخلی و رویدادهای دربار و سلسله پادشاهی غزنویان را با انصافی تمام به رشته قلم بیاورد و فصاحت و بلاغت سخنوری را به حد اعلی برساند.

در دانشگاه های ادبیات آمریکا در شهرهای میشیگان، واشنگتن و موسسه مطالعات شرق شناسی دانشکده میسوری توجه و عنایت زیادی به پژوهش شناسی در زمینه تاریخ بیهقی و کلیله و دمنه دارند. همچنین در کشورهای فرانسه و به ویژه در انگلیس در دانشگاه کمبریج در رشته زبان های خارجی اهمیت خاصی به امر پژوهش شناسی در مورد تاریخ بیهقی دارند و حتی نمایشنامه های آنها در برخی موارد از داستان های کلیله و دمنه و تاریخ بیهقی انتخاب و اجرا می شود.(۶)

سرانجام بیهقی

بیهقی ۸۵ سال زیست و به تصریح ابوالحسن بیهقی در تاریخ بیهقی به ۴۷۰ قمری چشم از جهان فروبسته است و به این ترتیب ۱۹ سال پس از نگاشتن تاریخ بیهقی زنده بوده و هر گاه به اطلاعات تازه ای، دسترسی می یافت، آن را به متن کتاب می افزود.

پی نوشت: 

۱. بهار، استاد محمدتقی ملک الشعرا، سبک شناسی، ج ۲، تهران۱۳۴۹

۲. بیهقی، ابوالفضل، تاریخ بیهقی، تصحیح دکتر علی اکبر فیاض، دانشگاه مشهد، ۱۳۵۰

۳. نوشته علی بن زید بیهقی : «زیادت از سی مجلد»، ص ۲۰)

۴. خطیب رهبر، دکتر خلیل، تاریخ بیهقی با معنی واژه ها و شرح بیت ها و... انتشارات سعدی

۵. خطیبی، دکتر حسین، فن نثر در ادب پارسی، انتشارات زوار، تهران، ۱۳۶۶

۶. مهدوی دامغانی، دکتر احمد، انتشارات سروش، تهران، ۱۳۱۸

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۲ تیر ۰۰ ، ۱۱:۱۰
رضا حارث ابادی

تقدیر رئیس اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی سبزوار از موسسه کیاسبز به خاطر طرح ثبت روز ملی بیهقی

مجله اینترنتی اسرارنامه

ثبت اول آبان به عنوان روز ملی بزرگداشت بیهقی در متن تقویم ملی ایران قطعا یکی از مهمترین خبرهای هفته گذشته سبزوار بود. این دستاورد آنقدر بزرگ است که هر چند هنوز 9 ماه دیگر تا پایان سال باقی است، اما می توان از همین حالا به جرأت آن را مهمترین رویداد فرهنگی سال 1400 در دیار سربداران دانست.

یقینا در تحقق این دستاورد افراد و گروه های مختلفی در طول این سالها نقش داشته اند که زحمات همه آنان قابل تقدیر و ستایش است، از جمله موسسه فرهنگی هنری کیاسبز بیهق که طرح نهایی ثبت اول آبان را در اواخر سال 99 به رشته تحریر درآورد و همین طرح از جانب اداره ارشاد سبزوار به ریاست رضا شجاع مقدم و نمایندگان شهرستان آقایان محبی و به ویژه عنابستانی پیگیری شد و سرانجام در شورای عالی انقلاب فرهنگی به ریاست دکتر روحانی رئیس جمهوری ایران مورد تأیید و تصویب قرار گرفت.

اما بی تردید تلاش های چندین ساله مردم و فرهیختگان روستای حارث آباد، اساتید دانشگاه های سبزوار، فرمانداران و نمایندگان وقت، کمیسیون فرهنگی شورای شهر و شهرداری که همه ساله به برگزاری همایش های بزرگداشت بیهقی در اول آبان و یادآوری ضرورت ثبت این روز در تقویم ملی به عنوان یک مطالبه مردمی پرداخته اند، در حصول نهایی این نتیجه تأثیر بسزایی داشته است.

در تصویر این پست تقدیرنامه رضا شجاع مقدم رئیس اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی سبزوار از موسسه فرهنگی هنری کیاسبز بیهق به خاطر تدوین طرح پیشنهادی اول آبان روز بزرگداشت بیهقی و تعیین جایگاهی ویژه برای «نشان ادبی بیهقی» را مشاهده می کنید که در اسفند 99 اهدا شده است.

موسسه فرهنگی هنری کیاسبزبیهق با همت تعدادی از چهره های دانشگاهی و فرهنگی و هنری دیار سربداران در سال 1386 در سبزوار تأسیس شده و از آن زمان تا کنون منشأ فعالیت ها و خدمات فرهنگی و هنری ارزنده ای نظیر برگزاری کنگره بین المللی بزرگداشت آیت الله حاج عبدالاعلی سبزواری روحانی برجسته شیعه در سال 89، نکوداشت ملی استاد حمید سبزواری پدر شعر انقلاب در سال 91، جشنواره ملی ادبیات داستانی رضوی در سال 91، جشنواره ملی خوشنویسی رضوی در سال 94 و چندین جشنواره، همایش و نمایشگاه و نیز برگزاری کلاس های هنری و دوره های مهارت آموزی را در کارنامه خود دارد.

در حال حاضر آقای سیدنورالله رضوی مدیرمسئول و آقایان محمد همایی و رضا مناجاتی پور از اعضای هیأت امنای این موسسه هستند.

 

  بیهقی - Copy

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۲ تیر ۰۰ ، ۱۱:۰۸
رضا حارث ابادی

 نام بیهقی به تقویم کشور زینت بخشید!

برای بیهقی چه کردیم و چه باید بکنیم؟

http://asrarnameh.com/uploads/1/123.jpg

✳️ ده روز پرهیاهو و پر هیجان انتخابات گذشت و تکلیف ها مشخص شد. این روزها همه یا در حال استراحتند و یا سخت مشغول حساب و کتابها هستند. اما هفته گذشته خبر بسیار مهمی برای سبزوار داشتیم که در غوغای بوقهای تبلیغاتی و ستادهای انتخاباتی زیاد دیده و شنیده نشد. این خبر مهم، ثبت اول آبان به عنوان روز بزرگداشت ابوالفضل بیهقی در تقویم رسمی کشور بود.

بالاخره تقویم رسمی کشور به نام ابوالفضل بیهقی پدر نثر فارسی مزین شد. تا کنون تقریبا همه مشاهیری که نام شان در تقویم آمده است از شاعران بودند؛ فردوسی، خیام، سعدی، مولوی و غیره. اما اکنون با ثبت اول آبان به نام بیهقی، روزی هم برای نثر خواهیم داشت. واقعا حیف بود که تقویم کشور روزی برای نثر نداشته باشد. روز بیهقی همچنین روزی برای تاریخ هم هست و تاریخ، معلم انسانهاست. اما تذکر چند نکته در این باره خالی از لطف نیست:

1- کار، نشد ندارد؛ اگر ابتکار و پشتکار داشته باشیم. کسب این موفقیت، بعد از سالها تلاش و پیگیری حاصل شده است. ثبت روز بیهقی یک کار گروهی و مستمر بود. این موفقیت به نام یک شخص یا گروه خاصی نیست بلکه حاصل پیگیری ها و سماجت های مسئولان مختلف در سال های مختلف است. اساسا این گونه کارها با اقدامات فردی و شخصی به جایی نمی رسد بنابراین موفقیت ثبت روز ملی بیهقی به نام سبزوار است نه فرد یا گروه خاصی. به هر حال این موفقیت بار دیگر ثابت کرد که اگر وحدت و همفکری و همکاری باشد هیچ کاری غیرممکن نیست. و با همبستگی و تعامل چه کارهای بزرگی را که می توان به سرانجام رساند. یادمان باشد که سبزوار کمبودهای زیادی در زمینه های فرهنگی و هنری  دارد و و هنوز کارهای بزرگی برای انجام دادن داریم: ساخت کتابخانه مرکزی شهر، کسب پایتختی کتاب ایران، محل دائمی نمایشگاه های شهرستان، پردیس جامع فرهنگی بیهقی، بازسازی و ساخت موزه و مرکز فرهنگی استاد سبزواری، گذر فرهنگ و هنر، بازسازی و احیای کاروانسراها، احیای سراهای سنتی شهر، مرمت و احیای خانه های تاریخی، ایجاد زیرساخت های گردشگری، ثبت آثار میراث فرهنگی و گردشگری در یونسکو و غیره.

2- شاید خیلی ها ندانند که اختصاص روزی به نام بیهقی نخستین بار در سال 1386 در شورای عالی انقلاب فرهنگی مطرح و رد شد. علت اصلی رد شدنش هم غفلت و کوتاهی و پیگیری نکردن مسئولان وقت سبزوار بود. اگر مسئولان وقت شهرستان، مانند سال های اخیر پیگیری می کردند قطعا روز بیهقی ثبت می شد و 14 سال انتظار نمی کشیدیم. به موقع عمل کردن و سنجیده و با برنامه پیش رفتن و سماجت مسئولان در به نتیجه رساندن طرحی یا کاری بسیار مهم است. همین غفلت ها و کوتاهی هاست که کارها را سالها عقب می اندازد. مسئولان باید فرصت شناس باشند و به اصطلاح تا تنور داغ است نان را بچسبانند. وقتی با اندکی غفلت و کوتاهی، فرصت مناسب از دست رفت؛ بدست آوردن دوباره آن فرصت یا غیرممکن است و یا بسیار پرهزینه و زمان بر خواهد بود. متاسفانه مسئولان سبزوار از این غفلت ها و کوتاهی ها کم نداشته اند؛ محروم شدن سبزوار بعنوان دومین شهر بزرگ استان از راه آهن سراسری یک نمونه بارز آن است که بعد از 60 سال هنوز نتوانسته ایم سبزوار را به شبکه سراسری ریلی وصل کنیم. مگر نه این که یکی از دلایل عقب افتادگی منطقه بزرگ سبزوار در چهار دهه گذشته نداشتن راه آهن بوده است. قطعا تا زمانی که سبزوار به شبکه سراسری ریلی کشور وصل نشود شهرک های صنعتی و منطقه ویژه اقتصادی نیز رونقی نخواهند داشت. بنابراین یک روز هم یک روز است و هر روز تاخیر در راه اندازی راه آهن، یعنی تاخیر در پیشرفت و آبادانی منطقه و شهرستان.

نگنجاندن حداقل یک قنات از سبزوار در پرونده قنات های ایران برای ثبت در میراث جهانی یونسکو، جای خالی مشاهیر سبزوار در جمع مشاهیر یونسکو، انتخاب نشدن سبزوار بعنوان پایتختی کتاب ایران، رها شدن تپه باستانی سبزوار و... هم اکنون نیز پرونده کاروانسراها برای ثبت در یونسکو در جریان است و ظاهرا هیچ کاروانسرایی از سبزوار در این پرونده نیست. اگر مسئولان غفلت و کوتاهی کنند این فرصت بی نظیر را هم از دست خواهیم داد.

در چنین بزنگاه هایی اگر مسئولان به موقع عمل کنند و پیگیری و سماجت داشته باشند فرصت های بزرگی برای شهرستان ایجاد می کنند و اگر غفلت و کوتاهی کنند فرصت سوزی خواهند کرد.

3- هر چند آرامگاه بیهقی به طور دقیق، مشخص نیست اما برخی از بزرگان از جمله استاد باستانی پاریزی معتقد است که بیهقی در اواخر عمر خود به زادگاهش بیهق آمده و در همین جا درگذشته است. او در کتاب "سیاست و اقتصاد در عصر صفوی می نویسد:

"هر چند قسمت عمده عمر بیهقی در غزنه گذشته اما گمان من این است که پس از آزادی از زندان، همچون فردوسی، به زاد و بوم خود بازگشته و در بیهق مرده باشدکه قبر خاندان بیهقی در آنجاست. دلیل بر این گمان این است که هم امروز در غزنه و هیچ یک از شهرهای افغانستان، قبری به نامه بیهقی نداریم و در کتاب مزارات غزنه نیز از آن خبری نیست. با این حساب حق این است که انجمن آثار ملی، ستون یا بارگاهی به یاد بیهقی در سبزوار یا ششتمد بسازد که یادآور نام بلند بیهقی باشد و موسسات دیگر نیز هر چه بتوانند در تجلیل او بکوشند.” (منبع: سیاست و اقتصاد در عصر صفوی، باستانی پاریزی، ص ۶)

پیشنهاد ساخت یادمانی شایسته برای ابوالفضل بیهقی را مرحوم ابراهیم باستانی پاریزی در سال ۱۳۴۴ ارائه کرد و در سال های بعد بارها آن را تکرار کرد اما تا کنون 56 سال گذشته و هنوز به جایی نرسیده است. مسئولان بارها وعده داده اند و حتی نمایندگان در دوره های قبل خبر از اختصاص 800 میلیون تومان اعتبار برای ساخت این یادمان داده بودند اما انگار فقط یک وعده بود و کسی نه اعتباری دید و نه یادمانی ساخته شد. به هر حال حالا که روز ملی بیهقی در تقویم کشور ثبت شد شایسته است مسئولان شهرستان همچنان با جدیت و پشتکار، طراحی و ساخت یادمانی آبرومند برای او را پیگیری کنند و به نتیجه برسانند. این یادمان باید با شکوه و در خور شان پدر نثر فارسی باشد.حتی می شود برای طراحی و ساخت یادمان بیهقی، فراخوان ملی داد و بهترین طرحها را انتخاب و عملیاتی کرد.

4- اول آبان 92  آقای محمدخانی معاون فرهنگی شهر کتاب در مراسم بزرگداشت پیشنهاد تأسیس «مرکز بیهقی پژوهی» را ارائه داد و گفت: باید این مرکز به‌جایی برسد که هر کس در سراسر جهان بخواهد درباره بیهقی تحقیق کند و مطلبی بنویسد باید به اینجا مراجعه کند. او تأکید کرد این مرکز باید در سبزوار، زادگاه بیهقی راه‌اندازی شود. هشت سال از این پیشنهاد می‌گذرد اما واقعاً چه کردیم؟ آیا کوچک‌ترین قدمی برای راه‌اندازی این مرکز برداشتیم؟ کاری نشد و نشد تا این‌که سال 94 باز هم در مراسم بزرگداشت بیهقی، مرحوم استاد علوی مقدم گفت حاضرم کتابخانه‌ام را به مرکز بیهقی پژوهی تبدیل کنم. شش سال گذشت باز هم کاری نکردیم. تازه افتخار می‌کنیم که چند دانشگاه بزرگ داریم که همه هم دانشکده رشته ادبیات فارسی دارند. چه کسی باید مرکز بیهقی پژوهی را راه‌اندازی کند؟ آیا غیر از دانشگاه‌ها و دانشکده‌های ادبیات ما؟ چه کسانی غیر از استادان ادبیات فارسی باید برای این کارها آستین بالا بزنند؟ اگر دانشگاه‌ها این کارها را نکنند پس برای چه کار ساخته شده‌اند؟

اگر این فعالیت های اساسی درباره بیهقی صورت نگیرد، ثبت روز ملی به نام پدر نثر فارسی چه فایده ای دارد؟ اگر قرار است فعالیت ما برای بیهقی به یک همایش نیم بند و نصفه روزه در اول آبان خلاصه شود، ثبت یک روز به نام او در تقویم کشور چه ضرورتی داشت؛ چون همین کار را قبل از آن هم انجام می دادیم. فعالیت ها و اقدامات شهرستان، قبل و بعد از ثبت روز ملی بیهقی باید کاملا متفاوت باشد.

5- حالا دیگر اول آبان به نام بیهقی است و یک روز ملی به حساب می آید بنابراین طرح ها و برنامه ای این روز هم باید در سطح ملی و جهانی باشد. مسئولان باید از لاک محدود خود بیرون آیند و نگاه های شهرستانی خود را کنار بگذارند. در آستانه قرن جدید قرار داریم و باید جهش بزرگی برای فعال سازی ظرفیت ها فرصت های مختلف منطقه بزرگ سبزوار داشته باشیم تا سبزوار به جایگاه واقعی اش برسد. در شش گذشته شهرداری سبزوار، گرفتار حاشیه ها و روزمرگی محض بود و تقریبا هیچ کار اساسی و زیربنایی برای شهر صورت نگرفت و ما عملا شش سال مهم را در آستانه قرن جدید از دست دادیم. این تجربه باید برای همه مسئولان شهری مایه عبرت باشد. اگر سبزوار می خواهد مانند شهرهای دیگر از قافله پیشرفت و آبادانی عقب نماند افق نگاه مسئولان و مجموعه مدیریت شهری سبزوار باید ملی و جهانی باشد. مثلا شهردار آینده سبزوار باید با نگاه جهانی و ملی انتخاب شود؛ شهرداری توانمند، بی حاشیه و با افق نگاه ملی تا بتواند اول آبان هر سال برای بزرگداشت بیهقی برنامه ریزی کند./

شنبه 5 تیر 1400   

 منبع: آقای علی نورآبادی/ مجله اینترنتی اسرارنامه

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۲ تیر ۰۰ ، ۱۱:۰۳
رضا حارث ابادی