حسین خسروجردی سبزوار و نیشابور دو شهر هم تاریخ و همچند

سبزوار و نیشابور دو شهر هم تاریخ و هم چند

مطلبی منتخب از نشریه صبح نیشابور
یکی از دیدگاه هایی که اخیراً از طرف یک مخاطب عزیز سبزواری به نام آقای حسین خسروجردی برای این مقاله ارسال شده ، اشاره به مطلب مفصلی دارد ، که سال ها قبل در هفته نامه صبح نیشابور  منتشر گردیده است.
مطلبی منصفانه و جالب توجه که با انجام یک بررسی کلی در تاریخ منطقه خراسان ، به این نتیجه رسیده است که دو شهر عزیز سبزوار و نیشابور ، در طول تاریخ چندهزارساله خود همواره دوشادوش یکدیگر ، به سمت آینده حرکت کرده اند.
این مطلب نشریه صبح نیشابور ، به خوبی گواهی می دهد که هرچند در برخی از دوره های تاریخی یکی از دو شهر سبزوار یا نیشابور به لحاظ مرکزیت و قدرت سیاسی و وسعت و بزرگی جمعیت از دیگری پیشی می گرفته است و مثلاً گاه سبزوار در منطقه به مرکزیت دست می یافته و گاه نیشابور ، اما در کل این دو شهر کهن خراسان بیشتر شهرهای برابر و برادر محسوب می شوند که امروز با همه عظمت تاریخی وفرهنگی خود درگوشه ای از شمال شرق کشور به حیات پربارشان ادامه می دهند.
نویسنده محترم مطلب مورد ذکر همچنین به خوبی به گوشه هایی از عظمت بازار قدیم سبزوار ونیشابور و وسعت ومحدوده این دو شهر درگذشته پرداخته است که به مراتب از وسعت امروزی بزرگتر وپرجمعیت تر بوده اند.
لذا مطالعه این مطلب می تواند اطلاعات اولیه مناسبی در اختیار علاقه مندان به مسائل تاریخی و فرهنگی منطقه غرب خراسان رضوی قرار دهد.
از آنجایی که  روح کلی مطلب مورد ذکر هم راستا با فعالیت های مجله اینترنتی اسرارنامه درجهت حفظ وحدت ، واحترام به تاریخ وارزش های فرهنگی همه مناطق استان از جمله شهرهای نیشابور و سبزوار است و این مجله از ابتدای کار خود هیچ گونه تعصبی نسبت به موضوعات مختلف نداشته است ، در اینجا به انتشار این مطلب ارزشمند نشریه صبح نیشابور می پردازیم که  توسط همشهری عزیزمان آقای حسین خسروجردی [e-mail] نوشته شده واینک برای مجله اینترنتی اسرارنامه ارسال شده تا مخاطبین گرامی این مجله نیز به مطالعه آن بپردازند. مطلبی که هرچند سالها از نوشتن و انتشار اولیه آن در یکی از نشریات محلی خراسان می گذرد ، اما هنوز حلاوت و تازگی دارد.

مقدمه سعید کاویانی سردبیر محترم صبح نیشابور بر مقاله آقای حسین خسروجردی :

 : طی روزهای گذشته صبح نیشابور میزبان یکی همسایگان فرهیخته ی سبزوار بود : اقای حسین خسروجردی . که از یکی موانسان قلم و کتاب ودر زمره ی محققین ارجمند دیار سربداران محسوب می شوند. در این دیدار مقاله مبسوطی را نیز در باب تنویر تاریخ زادکاه خویش ،حمایل صمیمیت به ارمغان اورده ی خود داشتند . مقاله ای که علی رغم وجود استحکام و ارزشهای تحقیقی ّ، چندان تهی از تمایل نگارنده برای گلچین نمودن تاریخ در راستای تعلقات زادگاه دوستی نیست . و این ، البته خصیصه ای مقبول و فطری نزد مردم مشرق زمین بویژه ما ایرانیان است . باری بی هیچ اجبار و نیز اصراری تصمیم به چاپ این مطلب گرفته شد . تا ضمن ابراز منش فرهنگی برگرفته از جامعه مان ،تصریح کنیم که الف ) ما سبزوار را پاره ای از پیکر مقدس ایران زمین و خراسان بزرگ می دانیم ؛ همان گونه که دیگر بلاد مطهر این خطه را چنین پنداشته و می پنداریم . ب ) نگرش و غور در این گونه مقالات را برای دانش پژو هان جوان دیارمان و بویژه پژوهندگان این رشته ی خاص ، از جهت ترغیب انان به اقدامهای مشابه ، خالی از فایده نمی دانیم . ج) تحقیق و تفکر را ارج می نهیم وطرح و انعکاس- مقدور - ان را بخشی از رسالت مطبوعاتی خود می دانیم : اگر چه در همسویی محض با نظرگاههای ما نیز نباشد . با آرزوی رجعت دوباره ی خراسان بزرگ و خراسانیان شریف به تاریخ وهویت اکنده از عظمت و افتخار خویش . مقاله ی دو شهر و دو تاریخ همچند را طی دو شماره به نظر خوانندگان گرامی می رسد  :

دو شهر و دو تاریخ همچند

گذشت زمان وقراین مسجل تاریخ می گویند که نیشابور و سبزوار همیشه همچون پره ای شکار یا به اصطلاه نرگیان بازو به بازوی هم داده و یاورخم بوده اند.
تاریخ می‌گوید که حتی پذیرش دین اسلام از جانب سبزوار شرط آن، مسلمان شدن نیشابوریان بوده است. و این، یعنی نهایت اعتبار و غایت عجین شدن دو شهر تاریخی به همدیگر و در قاموس وفاق، این یعنی خودِ مؤدت!
بی‌گمان در تضاریس پرغوغای ایام، این دو شهر سرنوشتی همخوان و یگانه داشته‌اند؛ چه در جنگ و چه در آشتی؛ چه در هجوم تاتار و چه در قتل عام‌های تیمور.
در سیاست و تصمیم‌های مهمشان این دو شهر متفق و یگانة هم بوده‌اند؛ آنسان که خطبة نیشابور و بیهقیان بر سلطان مسعود، خود مؤید ایـــــن نکتـــه است.
در فرهنگ و ادب نیز این دو شهر همیشه با مراودة خود با تأثیر و تأثر متقابل، همدیگر را ارتقاء می‌بخشیده‌اند؛ آنسان که «امام جلیل‌الدین علی بیهقی». امام عهد خویش بوده و مدرس کوی سیار در نیشابور، ولادت او در خسروجرد و نام او در دنیا طیار و سیار، حکیم داود طیب مولد او نیشابور بوده و او را قصبه (سبزوار) ارتباط کردند. و مردی بوده عالم به حساب و نجوم و طبیبی حاذق و معالجی تا در با حدس صائب.
احمد نیشابوری معروف به ابن ابی‌الطیب: این امام را مولد نیشابور بوده و موطن قصبة سبزوار. و او را چند تفسیر است. تفسیر کبیر سی جلد و تفسیر وسیط پانزده مجلد و تفسیر صغیر سه مجلد، و این جمله از حفظ، املاء کرده است و معانی انگیخته، قوی! و مرقد او در قصبة سبزوار است.
محمدبن طیفور نیشابوری، او عالم و محدث بوده است و در نیشابور سکة طیفوری به وی بازخواندندی و اولاد و احقاء او به بیهق افتادند.
و برای اینکه بازهم بتوانیم ابعاد متنوع تفاهیم تاریخی این دو شهر را بهتر نشان دهیم باید از امیراسفهسالار متولد قصبة خسروجرد نام برد که در نیشابور مدارس و مساجد ساخت و در خسروجرد و نیشابور رباط و عمارت بسیار کرد. ابوالحسن شعیب بیهقی مفتی شافعیان بود و مدرسه کوی سیار نیشابور که مدرسه بیهقی خواندندی، او بنا کرده است.
چنین است ربط انسجام و خویشی این دو شهر کهنسال که حتی در فیصلة برخوردهای خانگی، مدد شهر سبزوار را می‌طلبد. و ما را از ژرفای تاریخ برحذر می‌دارد که:
هر که نامخت از گذشت روزگار هیچ ناموزد ز هیچ آموزگــــــار
و بر این صراحت قویم، اینک با شمایم! بگوید که این چیست؟! این غوغای طوفندة خلیدن و خستن از بهر چیست؟! چگونه است تا نکته‌ای چنین صریح (تقدم یا تأخر دو شهر) باید از حوصلة فرهیختة شما بزرگان قوم، بدر آید و مجالی برای تحمل عقاید یکدیگر نماند؟
نه دوستان، نه! چنین نیست. بیگمان نیشابور شهر یگانه و شامخ و ارزندة پر نبوغ خراسان بزرگ هست و وفور رودهایش، مزارع گسترده‌اش، باغ‌های مصفایش و مردم سرزنده‌اش همیشه فخر فلات بوده و هست و امید که همچنان زهره زهرای آسمان خراسان باقی بماند.
و اما آن سوی، در جوار این شهر شهیر و در پهندشت آفتاب زدة باز، وقار خاک از لونی دیگر است و شهر پایور سبزوار در نجوای نجیبش هنوز شاکر است، شاکر مردان مرد.
پروانه‌های شیدایی که از دود ستم گذشتند و زیت زندگی را زیاده و افزون نمودند. خاکی غرا که علمای بزرگ خیزند از آن. سرزمینی که روزگاری تهامة صغرا بود از کثرت فضلا و ادبایش.
و این خاک با قدمت دیرنده‌اش سر بر اسطوره‌های دور می‌زند. جایی که ساسان پسر بهمن سبزوار را آباد می‌کند و سبزوار شهری بزرگ شد به انواع درخت میوه‌دار و سایه‌بخش و عمارت‌ها و بازارها و محله‌های سبزوار. متصل گشت به دیه ایزی از راه زرین و هنوز اطلال آن عمارت باقی است. و اما این که مؤلف محترم نیشابور، شهر فیروزه‌ها مرقوم فرموده بودند که روزگاری نیشابور از نظر عمران و آبادی و اهمیت بر ناحیت سبزوار رجحان داشته، در جای خودش حرفی‌ست درست و حتی بدون تعارف، قابل پذیرش. اما با توجه به این حرف جناب گرایلی که به حق می‌خواهند در رابطه با یک نظر تاریخی مستدل و موثق حرف بزنند، باید افزوده شود که رجحان و اهمیت و عمران شهر نیشابور نسبت به سبزوار همیشه به یک اندازه نبوده و در زمانهای گوناگون این برتری نوسان داشته و آن همه هجوم و تخریب و آتش‌زدن‌ها و زلزله‌ها و مصیبت‌های دیگر با دریغ تمام تأثیر خودش را می‌گذاشته که گفته‌اند: «هر اولی به آخری بازبسته می‌شود و هر عمارتی به خرابی پیوسته می‌گردد» و آنسان که مؤلف تاریخ بیهق می‌گوید: بیهه را به زبان پارسی بهین می‌گفته‌اند، یعنی که این ناحیت بهترین نواحی نیشابور است و باز همو می‌نویسد که: قصبة سبزوار به اوقات از کهندز معمورتر بوده است. عبدالله فارس می‌گوید: دیدم در نیشابور در قهندز روز آدینه در جامع قهندز هفتادواند مرد پیش نماز جمعه نکردند، و پیش از این خلق نبود در آن عهد که امیر خراسان یزدبن المهلب جامع قهندز را مناره کرد. در دیار خراسان و عراق نشان نمی‌دهند چندین آب کاریز نیکو بر یک فرسنگ که از قصبة سبزوار تا به خسروجرد است ده کاریز است با آب بسیار بر یک فرسنگ که اگر جمع کنی بکشتی عبرت باید کرد.
اما قبل از اینکه به نکتة مهم و قابل ذکر دیگری در مورد تقسیم‌بندی قدیم نیشابور و سبزوار بپردازیم، لازم می‌دانم که در مورد لفظ قصبه و روستا که سروران گرامیم جناب گرایلی و جناب کرابی که از آن مراد تابعیت و زیرمجموعه شهر گرفته‌اند، نکته‌ای را از کتاب تاریخ نیشابور به تصحیح دکتر شفیعی کدکنی بیاورم که در جای خود شاید بتواند اندکی از ابهام این مسأله بکاهد:
«امام حاکم رحمة الله، فرمود که به این روایات معلوم شد که نیشابور به صلح فتح شد نه به جنگ و آن که نیشابور همیشه قصبة خراسان بود و درامارت و سلطنت و مال کبار اماکن و بلاد خفظت عن القتور الی یوم النشور.»
و اتفاقاً جناب شفیعی کدکنی پیرامون همین قصبه بودن نیشابور در قسمت تعلیقات توضیح درخوری داده‌اند که می‌شنوید:
قصبه خراسان: قصبه را به معنی شهر بزرگ به کار برده است (محیط المحیط) و در ناحیه، مهم‌ترین و بزرگ‌ترین آبادی، قصبة آنجا خوانده می‌شده است و گاه عنوان علم به خود می‌گرفته مثلاً سبزوار را در عصر علی‌بن زید قصبه می‌گفتند. تعلیقات استاد بهمنیار بر تاریخ بیهق. و بر این سیاق حالا برای روشن شدن موضوع باید باز هم از خود تاریخ مدد گرفت که باز همین علی‌بن زید بیهقی می‌گوید: گفتند سبزوار کجنات تجری من تحتها الانار و عمارتها و بازارها و محل‌های سبزوار متصل گشت تا به دیه ایزی از راه زرین و هنوز اطلال آن عمارت باقی‌ست.
مطلب قابل توضیح آن است که ده ایزی در 6 کیلومتری شرق سبزوار فعلی قرار دارد و اگر گفتة ابوالحسن زید بیهقی را قبول کنیم که حتی خود این شخص اطلال آن عمارت‌های قدیم سبزوار را دیده، باید قصبه یا شهر قدیم سبزوار بسیار بسیار بزرگتر از زمان مولف کتاب تاریخ بیهق باشد. وسعتی از دیه ایزی تا سبزوار و از سبزوار تا حوالی آبارش که با محاسبة سرانگشتی می‌شود دوازده کیلومتر یا دو فرسنگ که این خود مطلبی بسیار قابل توجه و مهم است. و اگر این را با توجه به ربع‌های دو شهر و طول و مسافتشان بسنجیم شاید قیاس ما قیاس مع‌الفارق نباشد. در این خصوص علی‌بن زید بیهقی می‌گوید که در عجم، هرچه منزلگاه خلق بود بر یک سمت آن را محله خوانند و آنچه در صحرا و کوه بود آن را ربع خوانند.
و حال براساس تاریخ نیشابور و در ذیل ارباع آن که جناب شفیعی کدکنی آن را در متعلقات کتاب خود توضیح می‌دهند، ربع‌های نیشابور نیز در جهت صحرا و کوه از مرکز شهر (مسجد جامع) به چهار طرف کشیده می‌شده است و آن ربع‌ها عبارتند از : 1 ـ شامات 2 ـ ریوند 3 ـ مازل 4 ـ بشتفروش.
که ربع ریوند که از حدود مسجد جامع آغاز می‌شود و تا احمدآباد که آغاز حدود بیهق است و چنانکه برآورد کرده‌اند حدود سیزده فرسنگ و ربع شامات که از مسجد جامع تا حدود بست را، بدرازا، دست کم شانزده فرسنگ و از حدود بیهق تا حدود رخ را به پهنا دست کم چهارده فرسنگ و اگر ما ربع مشرق نیشابور را نسبت به ربع مغرب که حدود 13 فرسنگ است حتی بیشتر بسنجیم طول یا درازای ارباع نیشابور مجموعاً چیزی حدود 27 فرسنگ می‌شود و ارباع بیهق، یعنی این زیرمجموعة شهر نیشابور ـ از نظر طول برابر نیشابور می‌شود و این را نه ما که تاریخ بیهق بیان و افشا می‌کند. ارباع بیهق را 12 ربع می‌دانند که در عهد امیرخراسان عبدالله ظاهر بوده است و آنها را در کتاب خود به تفضیل می‌نویسد:
1 ـ اول علی الرستاق 2 ـ ربع قصبة سبزوار 3 ـ ربع طبس 4 ـ ربع زمیج 5 ـ ربع خواشد و رویان 6 ـ ربع خسروجرد 7 ـ ربع باشتین 8 ـ ربع دیوره 9 ـ ربع کاه 10 ـ ربع مزینان 11 ـ ربع فریومد 12 ـ ربع بشاکوه.
و اگر ربع اول مرز شرقی ناحیت بیهق را که طبق کتاب تاریخ بیهق، علی‌الرستاق است و از سنقدیدر (سنکلیدر) شروع می‌شود بدانیم. تا خود مرکز بیهق یا نواحی سبزوار چیزی حدود شصت کیلومتر می‌شود و اگر از مرکزیت این ناحیه که بیهق با سبزوار نام دارد به سوی غرب برویم آخرین ربع‌های آن فریومد و فیروزآباد و پشاکوه است. فزون از صد کیلومتر می‌شود که با محاسبه قسمت شرق بیهق روی هم رفته چیزی حدود 27 فرسخ طول آن می‌شود که این رقم برابر طول ناحیة نیشابور است و چگونه است که با این همه شواهد، هنوز باید ناحیة بیهق را در زمان قابل بحث هنوز هم، زیرمجموعه و وابسته دانسته و او را هم چند نیشابور ندانیم؟ چیزی که امید شما دوستان خوب و گرانقدر نیشابوری را متقاعد سازد و کمی به خود آرد.
اما مهر، آری مهر! این ربط فراگیر و زیبای باستان. این چشم‌انداز پرجلاجل و دلاویز ایران. این الهه و ایزدی که در چمبرة ابهام باستان هنوز ناشناس است اینک در اوراق مطبعة بومی ما رخ می‌نماید و آتشکده آذربرزین مهر، محل و جایگاه اصلی خود را می‌جوید . کاری که بایستی همچون ملیت‌های فرهنگ دوست دیگر، روزی سرانجام پی گرفته می‌شد و آن را از ابهام مکانی بیرون می‌آورد. کاری که جستجوی کاوشگران ما را می‌طلبد و محتاج همت مردانة آنهاست. پس در سطح و اندازة قرائن بسیار اندک شاید بتوان راهی جست و بقول ابوالفضل بیهقی دیگر بر گمان نرفت.
دوستان خوب هفته‌نامه صبح نیشابور در مورد مطالب بالا هرچند گذرا اذعان داشته‌اند که آتشکده آذربرزین مهر به اقوال بزرگان باستان‌شناس در نواحی کوه ریوند نیشابور قرار دارد و سپس براساس شواهدی کلی سعی در تفهیم آن کرده‌اند که در نوع خودش خوب و به هر حال مغتنم است اما بر این شواهد بازهم مدارک دیگری هست که این بار آتشکده برزین مهر را نزدیک روستای مهر سبزوار می‌داند و این را نه یک آدم کم اطلاع و حساس به سرزمین زادبومیش که باستان‌شناسی متخصص و کارکشته به نام ویلیام جکسون خاورشناسی که سفرنامه‌اش در بارة ایران و پیروان زرتشت می‌باشد. او استاد زبان‌های هندی و ایرانی در دانشگاه کولومبیاست و تخصص وی در امور مربوط به ایران و دین زرتشتی و پارسیان بود و در اواخر عمر هم به تحقیق آئین مانی پرداخته است. برای خواندن کتبیة داریوش از کون بیستون بالا رفته و از دانشگاه تهران درجه دکترای افتخاری گرفته. آثار او عبارتند از : سرودی از زرتشت، بسنای 41 ، دستور زبان اوستایی با مقایسه با سانسکریت، کتاب قرائتی زبان اوستا، ایران در گذشته و حال، قسطنطنیه تا وطن عمر خیام و سفرنامه‌ای تحت عنوان «ایران در گذشته و حال» که هم به فارسی هم ترجمه شده است.
این محقق ارجمند می‌نویسد که: آتشکده آذربرزین مهر در قریة مهر در سر راه خراسان در نیمه راه میاندشت به سبزوار قرار دارد. و محقق پرآوازه دیگری به نام سایکس هم آذربرزین مهر را در روستای مهر بخش داورزن سبزوار می‌جوید.
و اما به قول آقای پرویز رجبی : باستان‌نگاران با تکیه بر روایت‌های مذهبی، برای یافتن جایگاه واقعی این سه آتشکده کوشش‌های زیادی کرده‌اند.
دقیقی آذربرزین مهر را در کاشمر خراسان می‌آورد و جکسن و سایکس آذربرزین مهر را در روستای مهر بخش داورزن سبزوار می‌جویند و مارکوات جایگاه برزین مهر را در روستای ریوند نیشابور می‌داند. پس دوستان عزیز می‌بینید که برای رأی نهایی دادن هنوز زود است هرچند که شخص خود من با توجه به تجارب و اطلاعات کمی که دارم این آتشکده آذربرزین مهر را در حوالی روستای برزنون می‌پندارم که درست ما بین مرز سبزوار و نیشابور قرار گرفته است. و با این وجود هنوز هم برای قضاوت کردن اینگونه رأیها خیلی زود است. امید که محققین شریف و ارجمند ما بتوانند روزی این مهم را به ثبوت رسانده و جایگاه مهر بلند بالا را بشناسند. انشاءالله.
هفته‌نامه صبح نیشابور، 19 ـ12/8/1376
نویسنده : حسین خسروجردی

منبع :http://www.asrarnameh.com/news.php?id=866

یلدا این جشن دهقانی کهن

(ما کهنه نیستیم ، ما کهنیم )
یک تکمله بر مقاله یلدا : ........ یلدا از کلمه تولد می آید و آن زاد روز تولد مهر ا ست . مهر از ایزدان برجسته و مشهور پیش از زرتشت است و نکته تازه و بدیع در آن است که به فرموده جاودان یاد پرویز شهریاری مردم در شب یلدا چنین می پنداشتند که فردا زاد روز مهر است و رد معابد مهر را تا شمال اروپا هم می توان یافت. معابد مهر( یا میترایی) را در سوید هم پیدا کرده اند. خوب تا مدتها همه ی مردم که میترایسم (مهریسم )بود ه اند، شب یلدا را جشن می گرفته اند. درست مثل ایرانی ها که نوروز را جشن می گرفته اند و هیچ کس نتوانست انها را از ایرانی ها بگیرد. کلیسا نشینان به اسم زاد روز مهر ،برای مسیح که روز تولدش مشخص نبود ، روز تولددر نظر گرفتند و همین روز را کریسمس می نامند و این نشان می دهد کهرجشن کریسمس ، ریشه درفرهنگ ایران دارد و از ایران به اروپا و جاهای دیگررفته است .
حسین خسروجردی 28/9/1391 مشهد

در مورد  نویسنده (معرفی مختصری در مورد آقای حسین خسروجردی)
در توالی روزگارانی دراز، دهقان ایرانی، رنجنامه‌ای بس دردناک و پُر عَتاب دارد که از خلالِ تاریخی تلخ و ناگوار می‌توان آن را دید و به آن واقف شد و آنچنان که دره‌های اشک و آهش می‌گویند، او را سنجید و به شناختش نایل گشت.
اما در هبای این تشویش و زُمُختی روزگار، یک چیز همچون مُرواریدی رخشان بر سنگ‌فرش آماسیدة آن روزگار جلوه می‌کند که آدمی از درخشش آن به راستی واله و حیران می‌ماند و آن، چیزی جز مقاومت و پایداری او در حفظ میراثی گرانبار نیست. میراثی که اینک از خلال روزگاران می‌توان به تحیُّر به تماشایش نشست.
سنت‌های ایرانی مگر چه بود؟
آرمان‌های دهقانی مگر چه بود؟
عدیدة جشن‌ها و سنت‌ها و اعتقادات می‌گویند که: پاسخ شایسته، تنها در درونِ پُررَمز و راز آنهاست! و بقول نویسنده با درایت «دیماه و ادبیات فارسی» : «ایران را تنها سرزمین گُل و بُلبل و شعر و ادب و پاکی و عرفان ندانیم. چرا که همة اینها فرع بر مقاومت مردم ایران بوده و سرچشمة این مقاومت را هم باید در پایداری مردم ساده، برای حفظ سُنت‌های خوب دانست و بهترین این سنت‌ها، جشن‌هایی بوده است که از دیرباز، دراین سرزمین رواج داشته و هرگز هم از یاد مردم ما نرفته است.»
آری جشن‌ها، جشن‌های دلرُبا و کششمندی بوده‌اند که با فلسفه و حکمتی خاص، به وجود آمده‌اند که بی‌گمان یلدا، یکی از آنهاست.
یلدا اصلاً یک جشن دهقانی است که توسط کشاورزان این مرز و بوم اجرا می‌شده است.
«چون تا دهه‌های اخیر نقش غالب جمعیت کشور ما با کشاورزان و روستاییان بوده، این جشن به مُرور توانسته است از طریق روستاییان مهاجر و شهرنشین شده، به میان همه طبقات رفته و در آنها رسوخ نماید.
جشن یلدا، جشن پایان یک سال تلاش و مبارزه با طبیعت و طبیعت‌سالاران بوده. جشن خورشید باستانی. جشن خانوادگی و جشن بهره‌برداری از همة آن چیزهایی بوده است که همة اعضای خانواده پس از نه ماه کار مداوم و توان‌فرسا، برای روزهای سیاه خود اندوخته است.»
با اندک توجهی به تنقُّلات و آجیل‌های شب یلدا، می‌توان به ذخیرة زمستانی مردم آن دوران پی برد و لبخند رضایتشان را بر زمستان سرد و فسرده دید.
بگذار زمستان چامة سردش را بنوازد و بیداد کند! کشاورزِ دوراندیش و ذخیره‌سازِ ما را چه باک!
می‌گویند مراسم شب یلدا، عمری بسی دراز داشته به دوران کیش مهرپرستی بر می‌گردد. مهریان معتقد بودند که ایزدمهر، در یک چنین شبی متولد شده است و بدین سبب، این شب را جشن می‌گرفته‌اند و آن را پاس می‌داشته‌اند.
«در شب یلدا، از جهت رفع نحوست، آتش می‌افروختند، گرد هم جمع می‌شدند. خوان ویژه می‌گُستردند و هرآنچه میوة تازه فصل که نگهداری شده بود و میوه‌های خشک در سفره می‌نهادند.
این سفره ، جنبه دینی داشت و مُقدّس بود. از ایزد خورشید و روشنایی، حرکت می‌طلبیدند تا در زمستان به خوشی سر کنند و میوه‌های تازه و خشک و چیزهای دیگر در سفره، تمثیلی از آن بود که بهار و تابستانی پُر برکت در پیش داشته باشند.
همه شب را در پرتو چراغ و نور آتش می‌گذراندند تا اهریمن، فرصت دژخویی و تباهی نیابد و چنانکه ملاحظه شد، این مراسم پس از هزاران سال تاکنون باقی و برجاست و در سراسر ایران زمین به نام شب چله برگزار می‌شود.»
اما افزون بر این، در دی ماه جشن‌های دیگری هم بوده است که همة آنها را می‌شود به نام جشن‌های دیگان نامید و شاعران ما در طول قرون و اعصار صولت و سرمای آن را ، بارها و بارها سروده‌اند وصف کرده‌اند:
چه جورها که کشیدند بلبلان از دی به ببوی آنکه دگر نوبهار بازآید
«حافظ»
بر باغ قلم درکش، وز جور دی آتش کن
چون پیرهن از کاغذ، کهسار همی پوشد
«ناصرخسرو»
شب یلدا درازه، من چه سازم عزیزم خواب نازه، من چه سازم
«از یک ترانة محلی شیرازی»
چنانچه بارز و مشخص است یلدا، شب سنت و شب چره‌ها بوده است. شب خاطره‌ها، شبی به غایت سرد و تاریک. شب ناپیدای ستارگان در پس ابرهای تیره و تار آسمان مه‌آلود زمستانی. شب یلدا، نشستن و پاییدن لحظه به لحظة شب است.
شب قصه‌های طولانی و شب خوانچه فرستادن، برای عروسان آینده. شب بدرود پاییز و معارفه با زمستان، شبی که بلندی مشکین فامِ زُلفِ یار را به بلندای این شب تشبیه کرده‌اند و شب هجران را بدان شباهت داده‌اند.» باری بگذریم و یکبار دیگر آنچنان که در متن این وجیزه آمده از مبنای وجودی یلدا سخن بگوییم. یلدایی که معنی تولد داشت و فردایش، «در دیدگاه پرستندگان خورشید در اعصار باستان می‌توانست روز مقدسی باشد. از این روز که کوتاه‌ترین روز سال است هرچه به ترتیب، در شمارش تقویمی ایام، به عقب یا جلو برویم، روز پیوسته بلندتر می‌شود. از سوی دیگر، خورشید که با رسیدن به چلة تابستان به اوج قدرت خود رسیده و سپس کهولت و کاهش نیرویش مشهود شده، هر روز زمان دیدارش کوتاه و کوتاه‌تر می‌گردد و در طی پاییز به پایان خود می‌رسد و سپس درازترین شب سال، شب یلدا، تولدی دیگر می‌رسد. و پس از شب یلدا، بار دیگر زندگی و جوانی را از سر می‌گیرد و هر روز نیرومند و نیرومندتر می‌شود.
پس اگر نخستین روز زمستان را پس از شب یلدا تولدی دیگر بدانیم در واقع، سالِ کهن، خورشیدِ کهن و همه چیز کهن با آغاز زمستان به سر می‌رسد و سال و خورشید و جهانی نو آغاز می‌گردد.» و اینچنین است که مردم ایران زمین، همواره از جشن‌ها و سنت‌هایشان الهامی متین می‌گرفته‌اند و به مداومت زندگیشان می‌افزوده‌اند. درست همانند آیین فَرَمگَر که خاموشی نداشت و با شعلة ارغوانیش، در دل‌ها نور امید می‌افکند. نوری که در سوسوی آن طپش حیات بود. گرما بود و آفتاب بلند. این سنت دیرین، همواره باد.
نویسنده : حسین خسروجردی

ما کُهنِه نیستیم ، کُهَنیم / به مناسبت شب یلدا

"یلدا این جشن باستانی کهن" ، یادداشتی خواندنی و پرمغز به قلم یکی از همشهریان عزیز سبزواری است که مجله اینترنتی اسرارنامه ، به مناسبت نزدیک شدن به شب یلدا تصمیم دارد تا ساعاتی دیگر در همین وبسایت نسبت به انتشار آن اقدام نماید.
پیش از انتشار مطلب یلدا این جشن باستانی کهن ، مقدمه ای کوتاه در معرفی مختصری از نویسنده این مطلب ، ارائه می کنیم :

آقای حسین خسروجردی یکی از همشهریان اهل قلم و فرهیخته سبزواری است که هرچند در حال حاضر در مشهد سکونت دارد ، اما علائق و پیوندهای عاطفی و اجتماعی خود را با خطه سربداران سرزمین کهن آبا واجدادیش نگسسته است.
وی مدتی است که از طریق بخش نظرات ، به جمع مخاطبان ، نظردهندگان و البته مطلب نویسان افتخاری اسرارنامه اضافه شده است.
هرچندمتأسفانه شناخت کاملی از شغل ، سن ، رشته تحصیلی ، علائق حرفه ای و ... آقای خسروجردی در اختیار تحریریه اسرارنامه نیست ، اما از روی نوشته های قوی و متقن ایشان می توان به عمق اطلاعات عمومی و اطلاعات تخصصی وی در برخی زمینه ها پی برد.
حسین خسروجردی در دهه های گذشته جزء فعالان عرصه نویسندگی مطالب فرهنگی مرتبط با سبزوار بوده است. به طوری که وی در حدود سال های میانی دهه 1370 با نشریه محلی توس همکاری می کرده و تعدادی از مطالب ارزشمندی که از وی در آن نشریه منتشر شده است ، پس از گذشت چندین سال ، همچنان خواندنی وجالب توجه است.
از ویژگی های سبک نویسندگی آقای خسروجردی تا حدودی می توان به زبان فاخر وی اشاره کرد ، که البته این زبان فاخر هرچند متون این نویسنده را کمی پیچیده و تخصصی می کند ، اما در در نقطه مقابل متن هایش قوت و استحکامی ستودنی می بخشد.

ابوالفضل بیهقی و احترام از استاد

احترام از استاد در آیین بیهقی

تجلی زیباترین نوع تاثیر پذیری شاگرد از استاد را شاید بتوان در تاریخ بیهقی دید . در ارتباط میان بیهقی و استادش بونصر مشکان . ارتباطی از نوع ارتباط مرید و مراد و گاه چنان رشته ی محکم محبت آنها را به هم می پیوندد که گویی ارتباط عاشق و معشوق .

بیهقی در همه جای تصنیف گرانقدرش با چنان عشق وصف ناپذیری از استادش سخن می گوید که گویی عاشقی از محبوب و معشوق خود می گوید .

بیهقی در اغلب جنبه های اخلاقی آیینه ی تمام نمای استادش بونصر است به نحوی که همه ی صفات و ویژگی های شخصیتی بونصر در وجود بیهقی هم هست .

بونصر که شخصیتی خرد ورز و عاقبت نگر است خوی ژرف اندیشی و دقت نظر را به یگانه شاگردش می آموزد . او خود فهمیده است که این شاگرد بی نظیر تنها کسی است که در آینده خواهد توانست بونصری دیگر بسازد. بونصری که به همان اندازه خرد گرا ، حقیقت جو ،امانت دار ، دیندار و هوشیار است و تنها کسی که می تواند با صداقت و صمیمیت و هنر بی مانند خود در سمت صاحب دیوان رسالت جای او را بگیرد .

بیهقی از تجلیگاه اندیشه ی استاد خود خوشه های بسیاری چید و این امانت گرانبها را به خوبی حفظ کرد و به ثمر رساند . بونصر هم زکات علم خود را تمام و کمال در درون آگاه بیهقی نشر داد .

احترام زاید الوصفی که بیهقی از استادش می گیرد هم در روزگار خودش و هم در روزگاران بعد مثال زدنی و بی مانند است این احترام و علاقه به گونه ای است  که در جای جای کتاب ارجمندش در تمام لحظات یگانه استاد بی مانندش را گواه می گیرد و تا او زنده است در تمام مشکلات و سختی ها از وی راهنمایی می طلبد و بعد از مرگ بو نصر هرچند بیهقی تا آخر عمر با قلمی گریان زندگی علمی خود را می گذراند اما انگار پس از این ضایعه دیگر روزگار هم به او روی خوش نشان نمی دهد.

منبع : چشم آیینه وبلاگ دکتر فاطمه نعنا فروش http://fnanaforoush.blogfa.com/

فلسفه تاریخ از دیدگاه ابوالفضل بیهقی از دیدگاه امیر نعمتی لیمائی

فلسفه تاریخ از دیدگاه ابوالفضل بیهقی

تاریخ و نگارش آن در روزگار اسلامی رشد فزاینده­ای پیدا کرد. این امر جز با همت تاریخنگارانی که بیشترین آنان ایرانی ­تبار بودند میسر نشد. آنچه روشن است، مورخان مسلمان رویدادهای تاریخی را مخلوق اراده و مشی پروردگار می ­دانستند، با این وصف نگرش این تاریخ­ نویسان به تاریخ و دیدگاه فلسفی آنان، جدا از برخی نظرگاه­ های متفاوت آنان، از دو حالت خارج نبود:

الف: انگاره ­ای که مبین همگامی و همراهی تاریخ با رسالت دینی بود و تاریخ را فنی از فنون علم حدیث نبوی محسوب می­ داشت.

ب: انگاره ­ای که تاریخ را سلسله تجارب برای آیندگان برمی­ شمرد و بدین روی بر ضرورت درک عقلانی رخداد ها تاکید داشت.

اما به راستی ابوالفضل بیهقی به عنوان یکی از برجسته­ترین تاریخنگاران تمامی ادوار ایران درباره تاریخ چگونه می ­اندیشید؟ از منظر او اهمیت و فایده تاریخ چه بود؟ به باور وی رسالت تاریخ را در چه مواردی می­ بایست جستجو کرد؟

در این کوتاه­ سخن بنا بر آن است تا پاسخی روشن بدین پرسش­ ها و سوالاتی از این دست داده شود و بدین­طریق از ذهن تاریخ ­نگر این تاریخنگار پرآوازه آگاهی بهتری یافت. 

ابوالفضل محمد بن حسین بیهقی که در سال 385 هجری قمری در روستای حارث­ آباد از توابع بیهق (سبزوار) به دنیا آمد نویسنده کتابی است به نام ، تاریخ بیهقی ، که اشتهار روزافزون او را در درازنای تاریخ فراهم آورده و شگفت آنجا است که بیهقی یکی از اهداف خویش از تالیف کتابی چنین را تدارک دیدن شهرت جاودانه برای کتاب برشمرده است:

«غرض من آن است که تاریخ پایه ­ای بنویسم و بنایی بزرگ افراشته گردانم، چنانم که ذکر آن تا آخر روزگار باقی ماند.»

اصل تاریخ بیهقی که به پارسی بلیغ و شیرین نگاشته شده و مشتمل بر شرح سلطنت سلسله غزنویان است بالغ بر 30 مجلد می ­شد، شوربختانه امروزه از این کتاب به جز بخش دوم جلد ششم و مجلدات هفتم، هشتم  و بخشی از جلد دهم چیزی در دست نیست. مطالبی از نخستین مجلدات از دست­رفته تاریخ بیهقی را می ­توان در کتاب زبده ­التواریخ نویسنده نامدار سده هشتم هجری، حافظ ­ابرو، یافت ، اما از بیست مجلد آخر در هیچ­یک از آثار نویسندگان بعدی حتی نشانی نمی ­توان جست.

آنچه هویدا می ­نماید، همین اندک مجلدات باقی­مانده تاریخ بیهقی نیز بر عظمت اندیشه و سترگی کار بیهقی گواهی می­ دهد. به تعبیر پرویز رجبی، تاریخ ­پژوه نام­آور، اهمیت تاریخ بیهقی که نثر زیبایش انعکاسی از درون زیبای نویسنده ­اش نیز می­ باشد بیشتر از دو جهت است:

الف: از جهت تاریخنگاری

ب: از لحاظ هنر نویسندگی

صاحب این قلم را در این مختصر به هنر نویسندگی ارزنده و والای بیهقی کاری نیست، اما تاری­نگاری و پیرو آن تاریخنگریش به شدت مورد توجه خواهد بود.  آنچه واضح می ­نماید، بیهقی به این اصل کلی فلسفه تاریخ ایرانی - اسلامی معتقد بوده که مشیت الهی هدف واقعی و معنای راستین تاریخ است. درحقیقت، او سررشته امور را در دست تقدیر می­ دید و بدین سبب در توصیف بسیاری از رخدادهای تاریخ بیان می ­نمود « با قضا مغالبت نرود »، « قضای غالب با آن یار شد »، « با قضا چون برآمدی ؟ »، « قضا چنین بود و تا جهان است چنین بوده است »، « چون قضا کرده بود ... ناچار همه تدبیر خطا می ­افتاد»، «قضای بازآمده را باز نتوان گردید »، « ایزد عزّ ذکره را تقدیرها است چون شمشیر برنده که روش و برش آن نتوان دید و آنچه از آن پیدا خواهد شد درنتوان یافت و از این است که عجز آدمی به وقتی ظاهر گردد که نتوان دانست در حال، که از شب آبستن چه زاید » و « خردمند آن است که خویش را در قبضه تسلیم نهد و بر حول و قوت خویش و عدتی که دارد اعتماد نکند و کارش به ایزد عزّ ذکره باز گذارد و خیر و شر و نصرت و خطر از وی داند که اگر یک لحظه از قبضه توکل بیرون آید و کبر و بطر را به خویشتن راه دهد، چیزی بیند که به هیچ خاطری نگذشته و اوهام بدان نارسیده و عاجز مانده آید. »

با تمام این اوصاف و به رغم اعتقاد ابوالفضل بیهقی به تقدیر او را بیشتر می ­بایست در زمره هواداران تدبیرگرایی برشمرد تا اخباری­گرایی. او به­مانند طرفداران انگاره تدبیرگرایی و خردورزی ، دانش تاریخ را برای آیندگان سودمند می ­شمرد :

« غرض من از نبشتن این اخبار آن است تا خوانندگان را فایده ­ای به حاصل آید و مگر کسی را از این به کار آید ... و هرکس که این نامه بخواند به چشم خرد و عبرت اندر این نامه نگریست ، نه بدان چشم که افسانه است. »

آنچه بر درستی گفتار فوق مهر تایید و تاکید می­زند آن است که بیهقی در نگارش کتاب خویش چندان به اخباری که تنها برهان و و دلیل بر صدق آن­ ها زنجیره ­ای از راویان متعدد باشد اعتنا نکرده، بلکه به طور معمول آنچه را خود به عینه دیده بود و یا آن­که مجموعه ­ای از براهین متقن را پشتوانه داشت شایسته ذکر بر­شمرده است.

در فلسفه تاریخ ابوالفضل بیهقی یکی از اهداف تاریخ آموزندان عبرت و آموختن عبرت­ است. وی کتاب خود را آینه عبرت می­ خواند، بر عبرت­آموزی کتاب خود تکیه می­ کرد و دنیا را سربه­سر حکمت و عبرت می ­شناخت و می­ گفت « خردمندان را در این باب عبرت بسیار است. »

در نگرش تاریخی بیهقی واقعیت­ گویی و راستگویی نیز جایگاهی ارزنده داشت. در حقیقت آنچه فلسفه تاریخ نوین برخاسته از اروپای پس از عصر رنسانس در باب ضرورت حقیقت­گویی تاریخی تبیلغ می­کند را بیهقی در  10 قرن پیش مراعات می ­کرد و همواره بیان می­ نمود « تا برجایم سخن حق ناچار بگویم ... و محال است چیزی نبشتن که به ناراست ماند .»

اهمیت و ارزش صادق بودن بیهقی و صداقت نوشته ­هایش آن­گاه بیشتر شایان توجه می ­شود که باد نسیان باعث زدودن این نکته از خاطر نشود که او در دربار غزنویان می ­زیسته است. وی با وجود آن­که در بارگاه غزنوی واجد اعتبار بود، به هنگام نگارش تاریخ به هیچوجه درصدد پنهان کردن معایب و مفاسد مقامات اداری و درباریان و اشتباهات سلاطین غزنوی برنیامد، او همچنین مناظر زنده ­ای از وضع زندگی اسفبار توده­های مردم که زیر بار سنگین مالیات شانه خم کرده بودند، ترسیم کرد و به عبارتی به آن بی­ طرفی و عدم تعصب که لازمه کار یک مورخ متعهد به اصول فلسفه تاریخ است پایبندی نشان داد، این مهمی است که در تاریخ ایران، اسلام و جهان معمولا نویسندگان درباری از عهده آن برنیامده ­اند.

بیهقی با وجود آن­که می­ دانست « سخن حق و نصیحت تلخ باشد » و با وجود آن­که برای تاج و تخت پادشاه احترام قائل بود خود را محق نمی­ دانست که از اعمال ناشایست و ناروای سلطان چشم­پوشی نماید و در توجیه این کار ارزشمند خویش می­ گفت » سخنی نرانم که آن را تعصبی و تربدی کشد تا خوانندگان این تصنیف گویند شرم باد این پیر را. »

به­هرحال در پایان و به عنوان برآیند سخن می­ توان گفت تاریخ بیهقی در جو تامل و تنبه شناور است، در آن همه وقایع و کسان از گذرگاه اندیشه بیهقی می­گذرند، به داوری گذارده می­شوند و آن­گاه به قرارگاه ابدی تاریخ رهنمون می­ گردند.

لاهوتی کرمانشاهی زهی دل آفرین دل مرحبا دل

نشد یک لحظه از یادت جدا دل

زهی دل آفرین دل مرحبا دل

ز دستش یک دم آسایش ندارم

نمی دانم چه باید کرد با دل ؟

هزاران بار منعش کردم از عشق

مگر برگشت از راه خطا دل

به چشمانت مرا دل مبتلا کرد

فلاکت دل مصیبت دل بلا دل

از این دل داد من بستان خدایا

ز دستش تا به کی گویم خدا دل ؟

درون سینه آهی هم ندارم

ستمکش دل پریشان دل گدا دل

به تاری گردنش را بسته زلفت

فقیر و عاجز و بی دست و پا دل

بشد خاک و زکویت بر نخیزد

زهی ثابت قدم دل با وفا دل

ز عقل و دل دگر از من مپرسید

چو عشق آید کجا عقل و کجا دل ؟

تو لاهوتی ز دل نالی دل از تو

حیا کن یا تو ساکت باش یا دل

لاهوتی کرمانشاهی بود. یعنی در آنجا بدنیا آمد و در مسکو چشم بر جهان فرو بست. زمانی که خاموش شد 73 سال داشت. نه در ایران و یا تهران، بلکه در مسکو. آرزویش مرگ در وطن بود، اما این مسکن ابدی نیز از او دریغ شد.
زمانی وارد ژاندارمری شد که این نیروی مرزدار ایران زیر نظر افسران سوئدی اداره می شد . او در گروه افسران انقلابی ژاندارمری جای گرفت و سپس به انقلاب مشروطه پیوست. " نشان ستارخان" را از انقلابیون گرفت و سپس رئیس ژاندارمری قم شد. در همین مقام به اتهام فعالیت های مارکسیستی و انقلابی دستگیر شد. از زندان گریخت و از راه کرمانشاه  خود را به ترکیه رساند. در آن سالها ترکیهپناهگاه سیاسیون آزادیخواه ایران بود.
با شروع شدن جنگ جهانی اول،" لاهوتی" بار دیگر به کرمانشاه بازگشت. به کرمانشاه که حمله شد او بار دیگر ناچار به جلای وطن شد. پس از جنگ بار دیگر به ایران بازگشت و این بار رئیس ژاندارمری تبریز شد! چندماه پس از کودتای" سید ضیاء- رضاخان"  لاهوتی یک قیام انقلابی را در پایتخت انقلاب مشروطه سازمان داد و از شرفخانه وارد تبریزشد و سپس حرکت به سمت تهران را آغاز کرد، تا بساط سلطنت و خودکامگی را یکبار و برای همیشه برچیند. همان کاری که انقلاب مشروطه نتوانست انجام دهد. با حمله قزاق ها این قیام به خون کشیده شد و لاهوتی این بار به قفقاز مهاجرت کرد و بعدها نیز به نخجوان و تاجیکستان رفت و هرگز به ایران بازنگشت ." لاهوتی" پس از رفتنبه شوروی ، مدتی مامور عملیات نظامی در مرزهای چین و شوروی و مدتی عضوکنگره مبارزه بر ضد فاشیسم بود . در سال 1947 رئیس آکادمی علوم تاجیکستان و تئاتر بزرگ در اماتیکتاجیکستان در شهر خجند شد . مدتی نیز رئیس تشریفات اتحاد شوروی و مدتی نیز استاد دانشکده شرق شناسی و آموزگار زبان فارسی در دانشگاه مسکو. برای مدتی نیزوزیر فرهنگ تاجیکستان.در سال 1344 دیوان لاهوتی  از مسکو به تهران آورده شد.

 

دکتر محمد رضا شفیعی کدکنی

پاسخ :

هیچ می دانی چرا چون موج

در گریز از خویشتن پیوسته می کاهم؟

زان که در این پرده ی تاریک

                             این خاموشی نزدیک 

آنچه می خواهم نمی بینـم

وآنچه می بینم نمی خواهم . 

یکی از شیوه های شعر دکتر محمد رضا شفیعی کدکنی شیوه ی پرسش و پاسخ است ، که در نوع خود تازگی و لطف فراوانی دارد . معمولا در شیوه ی پرسش شاعر شعر را با سؤالی بی جواب به پایان می رساند . پرسشی که خواننده را در تفکری عمیق فرو می برد . پرسشی که پاسخ آن پاسخ به بسیاری از صداهای درون است . صداهایی که پژواک آنها چنان بلند است که گاه گوش بعضی از انسانها از شنیدنش عاجر مانده است . اما استاد با زبان نرم و بی مانندش موسیقی دلنوازی به آن صدا می بخشد و آن را ملموس ، شنیدنی و پذیرفتنی می نماید .

اما پاسخ هم عنوان بعضی اشعار ایشان است ؛ که بعد از طرح پرسشی ادیبانه ، خود پاسخی ادبی تر به آن می دهد . پاسخی که آن هم مثل پرسش بی جوابش تامل برانگیز و عبرت آموز است. 

پرسش :

این تیک و تاک ساعت مچ بند

                                   زیر سر 

یا این صدای چشمه ی جوشان عمر توست

کاین گونه قطره

                  قطره

                        قطره

                             به مرداب می چکد؟

 

منبع : http://fnanaforoush.blogfa.com/ دکتر فاطمه نعنا فروش

دکتر علی شریعتی

هرکس بد ما به خلق گوید ما چهره ز غم نمی خراشیم/ ما خوب از او به خلق گوییم تا هردو دروغ گفته باشیم . دکتر علی شریعتی

دوستت دارم‌ها را نگه می‌داری برای روز مبادا
دوستت دارم‌ها را نگه می‌داری برای روز مبادا،
دلم تنگ شده‌ها را، عاشقتم‌ها را...
این جمله‌ها را که ارزشمندند الکی خرج کسی نمی‌کنی!
باید آدمش پیدا شود!
باید همان لحظه از خودت مطمئن باشی و باید بدانی که فردا، از امروز گفتنش پشیمان نخواهی شد!
سِنت که بالا می‌رود کلی دوستت دارم پیشت مانده، کلی دلم تنگ شده و عاشقتم مانده که خرج کسی نکرده‌ای و روی هم تلنبار شده‌اند!
فرصت نداری صندوقت را خالی کنی! صندوقت سنگین شده و نمی‌توانی با خودت بکشی‌اش... شروع می‌کنی به خرج کردنشان!
توی میهمانی اگر نگاهت کرد اگر نگاهش را دوست داشتی
توی رقص اگر پا به پایت آمد اگر هوایت را داشت
اگر با تو ترانه را به صدای بلند خواند
توی جلسه اگر حرفی را گفت که حرف تو بود اگر استدلالی کرد که تکانت داد
در سفر اگر شوخ و شنگ بود اگر مدام به خنده‌ات انداخت و اگر منظره‌های قشنگ را نشانت داد
برای یکی یک دوستت دارم خرج می‌کنی برای یکی یک دلم برایت تنگ می‌شود خرج می‌کنی! یک چقدر زیبایی، یک با من می‌مانی؟
بعد می‌بینی آدم‌ها فاصله می‌گیرند!!
متهمت می‌کنند به هیزی...!
به مخ زدن به اعتماد آدم‌ها...!
سو استفاده کردن، به پیری و معرکه گیری...
اما بگذار به سن تو برسند!
بگذار صندوقچه‌شان لبریز شود آن وقت حال امروز تو را می‌فهمند بدون این که تو را به یاد بیاورند.
غریب است دوست داشتن.
و عجیب‌تر از آن است دوست داشته شدن...
وقتی می‌دانیم کسی با جان و دل دوستمان دارد...
و نفس‌ها و صدا و نگاهمان در روح و جانش ریشه دوانده.
به بازیش می‌گیریم هر چه او عاشق‌تر ، ما سرخوش‌تر، هرچه او دل‌نازکتر، ما بی‌رحم‌تر.
تقصیر از ما نیست،
تمامی قصه‌های عاشقانه، اینگونه به گوشمان خوانده شده‌اند...
"دکتر علی شریعتی"

"دوست داشتن را هر کس بفهمد خدا را به آسانی استشمام بوی گل می فهمد،
اما اگرکسی فقط فهمیدن عقلی را می فهمد، خدا برایش مجهولی است دست نایافتنی" ."دکتر علی شریعتی"

اگر سراب دیدید بنشینید و از آن آب بنوشید!! نگذارید سراب به دروغش افتخار کند....
(( دکتر علی شریعتی))

داستان آموزنده

چنـد داستـان کـوتاه آموزنده

گل رز و شمعدانی!

توی مبل فرو رفته بودم و به یکی از مجلات مُدی که زنم همیشه می خرد نگاه میکردم. 83;ر زیبا، چقدر شکیل و تمنا برانگیز.زنم داشت به گلدان شمعدانی که همیشه گوشه اتاق است ور می رفت. شاخه های اضافی را می گرفت و برگ های خشک شده را جدا می کرد. از دیدن اندام گرد و قلنبه اش لبخندی گوشه لبم پیدا شد. از مقایسه او با دخترهای توی مجله خنده ام گرفته بود.... زنم آنچنان سریع برگشت و نگاهم کرد که فرصت نکردم لبخندم را جمع و جور کنم.گلدان شمعدانی را برداشت و روبروی من ایستاد و گفت:نگاه کن! این گل ها هیچ شکل رزهای تازه ای نیستند که دیروز خریده ام.من عاشق عطر و بوی رز هستم. جوان، نورسته، خوشبو و با طراوت.گل های شمعدانی هرگز به زیبائی و شادابی آنها نیستند، اما می دانی تفاوتشان چیست؟بعد، بدون این که منتظر پاسخم باشد اشاره ای به خاک گلدان کرد و گفت:اینجا! تفاوت اینجاست. در ریشه هائی که توی خاک اند. رزها دو روزی به اتاق صفا می دهند و بعد پژمرده می شوندولی این شمعدانی ها، ریشه در خاک دارند و به این زودی ها از بین نمی روند. سعی می کنند همیشه صفابخش اتاقمان باشند.
چرخی زد و روی یک صندلی راحتی نشست و کتاب مورد علاقه اش را به دست گرفت.
کنارش رفتم و گونه اش را بوسیدم. این لذت بخش ترین بوسه ای بود که بر گونه یک گل شمعدانی زدم

عشق و نفرت

زن و شوهر جوانی که تازه ازدواج کرده بودند برای تبرک و گرفتن نصیحتی از پیر دانا نزد او رفتند. پیرمرد دانا به حرمت زوج جوان از جا برخاست و آنها را کنار خود نشاند او از مرد پرسید: تو چقدر همسرت را دوست داری!؟
مرد جوان لبخندی زد و گفت: تا سرحد مرگ او را می پرستم! و تا ابد هم چنین خواهم بود!
و از همسرش نیز پرسید: تو چطور! به همسرت تا چه اندازه علاقه داری!؟
زن شرمناک تبسمی کرد و گفت: من هم مانند او تا سرحد مرگ دوستش دارم و تا زمان مرگ از او جدا نخواهم شدو هرگز از این احساسم نسبت به او کاسته نخواهد شد.پیر عاقل تبسمی کرد و گفت: بدانید که در طول زندگی زناشویی شما لحظاتی رخ می دهند که از یکدیگر تا سرحد مرگ متنفر خواهید شدو اصلا هیچ نشانه ای از علاقه الآنتان در دل خود پیدا نخواهید کرد.در آن لحظات حتی حاضرنخواهید بود که یک لحظه چهره همدیگر را ببینید.اما در آن لحظات عجله نکنید و بگذارید ابرهای ناپایدار نفرت از آسمان عشق شما پراکنده شوندو دوباره خورشید محبت بر کانون گرمتان پرتوافکنی کند.در این ایام اصلا به فکر جدایی نیافتید و بدانید که "تاسرحد مرگ متنفر بودن" تاوانی است که برای "تا سرحد مرگ دوست داشتن" می پردازید.عشق و نفرت دو انتهای آونگ زندگی هستند که اگر زیاد به کرانه ها بچسبید، این هردو احساس را در زندگی تجربه خواهید کرد.
سعی کنید همیشه حالت تعادل را حفظ کنید و تا لحظه مرگ لحظه ای از هم جدا نشوید...

سبد گردو

روزی مردی ثروتمند سبدی بزرگ را پر از گردو کرد،آن را پشت اسب گذاشتو وارد بازار دهکده شد، سپس سبد را روی زمین گذاشت و به مردم گفت:" این سبد گردو را هدیه میدهم به مردم دهکده، فقط در صف بایستید و هرکس یک گردو برداردبه اندازه همه گردو در این سبد است و به همه می‌رسد "مرد ثروتمند این را گفت و رفت. مردم دهکده پشت سر هم صف ایستادند و یکی‌یکی از داخل سبد گردو برداشتند.پسربچه باهوشی هم در صف ایستاد. اما وقتی نوبتش رسید در کنار سبد ایستاد و نوبتش را به نفر بعدی داد. به این ترتیب هر کسی یک گردو برمی‌داشت و پی کار خود می‌رفت. مردی که خیلی احساس زرنگی می‌کرد با خود گفت:"نوبت من که رسید دو تا گردو برمی‌دارم و فرار می‌کنم. در نتیجه به این پسر چیزی نمی‌رسد."او چنین کرد و در لابه‌لای جمعیت گم شد. سرانجام وقتی همه گردوهایشان را گرفتند و رفتند پسرک با لبخند سبد را از روی زمین برداشت و بر دوش خود گذاشت و گفت: "من از همان اول گردو نمی‌خواستم این سبد ارزشی بسیار بیشتر از همه گردوها دارد." خیلی‌ها دلشان به گردوبازی خوش است
و از این غافلند که آنچه گرانبهاست و ارزش بسیار بیشتری دارد سبدی است که این گردوها در آن جمع شده‌اند. خیلی‌ها قدر خانواده و همسر و فرزند خود را نمی‌دانند و دایم با آنها کلنجار می‌روند و از این نکته طلایی غافلند که این سبدی که این افراد را گرد هم و به اسم خانواده جمع کرده ارزشی به مراتب بیشتراز لجاجت‌ها و جدل‌های افراد خانواده دارد.
بسیاری اوقات در زندگی گردوها آنقدر انسان را به خود سرگرم می‌کنند که فرد اصلا متوجه نمی‌شود به خاطر لجاجت و یا یکدندگی و کله‌شقی و تعصب و خودخواهی فردی و گروهی در حال از دست دادن سبد نگهدارنده گردوهاست و وقتی سبد از هم می‌پاشد و گردوها روی زمین ولو می‌شوند و هر کدام به سویی می‌روند، تازه می‌فهمند که نقش سبد در این میان چقدر تعیین‌کننده بوده است.
بیایید در هر جمعی که هستیم سبد و تور نگهدارنده اصلی را ببینیم و آن را قدر نهیم و نگذاریم تار و پود سبد ضعیف شود. چرا که وقتی این تور نگهدارنده از هم بپاشد دیگر هیچ چیزی در جای خود بند نخواهد شد و به هیچ‌کس سهم شایسته و درخورش نخواهد رسید.
بسیاری از شکارچیان باهوش به دنبال سبد هستند و نه گردوهای داخل آن. بنابراین حواسمان جمع باشد که بی‌جهت سرگرم گردوبازی نشویم و اصل کاررا ازدست ندهیم

محمود دولت ابادی ، احمد شاملو و عصمت الله عاصم

محمود دولت آبادی :

احمد شاملو

21 آذر تولد احمد شاملو گرامی باد

و این هم شعری زیبا از زنده یاد احمد شاملو

ماهی من فکر می کنم
هرگز نبوده قلب من
این گونه
گرم و سرخ:

احساس می کنم
در بدترین دقایق این شام مرگزای
چندین هزار چشمه خورشید
در دلم
می جوشد از یقین؛
احساس می کنم
در هر کنار و گوشه این شوره زار یاس
چندین هزار جنگل شاداب
ناگهان
می روید از زمین.
***
آه ای یقین گمشده، ای ماهی گریز
در برکه های اینه لغزیده تو به تو!
من آبگیر صافیم، اینک! به سحر عشق؛
از برکه های اینه راهی به من بجو!
***
من فکر می کنم
هرگز نبوده
دست من
این سان بزرگ و شاد:
احساس می کنم
در چشم من
به آبشر اشک سرخگون
خورشید بی غروب سرودی کشد نفس؛

احساس می کنم
در هر رگم
به تپش قلب من
کنون
بیدار باش قافله ئی می زند جرس.
***
آمد شبی برهنه ام از در
چو روح آب
در سینه اش دو ماهی و در دستش اینه
گیسوی خیس او خزه بو، چون خزه به هم.

من بانگ بر گشیدم از آستان یاس:
(( - آه ای یقین یافته، بازت نمی نهم! ))

شعری از عصمت الله عاصم  با عنوان خزان 

تخیل عجیبی داشت

خزان باغچه ی ما

بدور از هر فریادی

درختان برگ و بارشان را تکان میداند

و خزان در گوشه ی نشسته بود

چه عشق عمیقی داشتند درختان

به برگ وبار شان

و چه ظالمانه مینمود

قانون کهنه ی طبیعت

فردا -  وبلاگ عصمت الله عاصم http://esmatullahasem.persianblog.ir/

سهراب سهپری تاشقایق هست زندگی باید کرد

دنگ... دنگ...
لحظه ها می گذرد.
آنچه بگذشت، نمی آید باز.
قصه ای هست که هرگز دیگر
نتواند شد آغاز...
دشت هایی چه فراخ
کوه هایی چه بلند
در گلستانه چه بوی علفی می آمد
من در این آبادی، پی چیزی می گشتم
پی خوابی شاید
پی نوری، ریگی، لبخندی
من چه سبزم امروز
و چه اندازه تنم هوشیار است
نکند اندوهی، سر رسد از پس کوه
زندگی خالی نیست
مهربانی هست، سیب هست، ایمان هست
آری
تا شقایق هست، زندگی باید کرد
در دل من چیزی است، مثل یک بیشه نور، مثل خواب دم صبح
و چنان بی تابم، که دلم می خواهد
بدوم تا ته دشت، بروم تا سر کوه
دورها آوایی است، که مرا می خواند...

انسان ها در نقش بازیگر

مرد هر روز دیر سر کار حاضر می‌شد، وقتی می‌گفتند : چرا دیر می‌آیی؟ جواب می‌داد: یک ساعت بیشتر می‌خوابم تا انرژی زیادتری برای کار کردن داشته باشم، برای آن یک ساعت هم که پول نمی‌گیرم !  یک روز رئیس او را خواست و برای آخرین بار اخطار کرد که دیگر دیر سر کار نیاید... مرد هر وقت مطلب آماده برای تدریس نداشت به رئیس آموزشگاه زنگ می‌زد تا شاگردها آن روز برای کلاس نیایند و وقتشان تلف نشود . یک روز از پچ پچ‌های همکارانش فهمید ممکن است برای ترم بعد دعوت به کار نشود . مرد هر زمان نمی‌توانست کار مشتری را با دقت و کیفیت، در زمانی که آن ها می‌خواهند تحویل دهد، سفارش را قبول نمی کرد و عذر می خواست*یک روز فهمید مشتریانش بسیار کمتر شده اند . . .*
مرد نشسته بود . دستی به موهای بلند و کم پشتش می‌کشید.  به فکر فرو رفت، باید کاری می کرد . باید خودش را اصلاح می‌کرد ! ناگهان فکری به ذهنش رسید . او میتوانست بازیگر باشد از فردا صبح ، مرد هر روز به موقع سرکارش حاضر می شد، کلاس هایش را مرتب تشکیل می‌داد، و همه‌ی سفارشات مشتریانش را قبول می‌کرد!  او هر روز دو ساعت سر کار چرت می‌زد! وقتی برای تدریس آماده نبود در کلاس راه می‌رفت، دست هایش را به هم می‌مالید و با اعتماد به نفس بالا می‌گفت: خوب بچه‌ها درس جلسه‌ی قبل را مرور می‌کنیم !!!*
سفارش‌های مشتریانش را قبول می‌کرد اما زمان تحویل بهانه‌های مختلفی می‌آورد تا کار را دیرتر تحویل دهد: تا حالا چند بار مادرش مرده ، دو سه بار پدرش را به خاک سپرده  و ده‌ها بار به خواستگاری رفته بود . . .
حالا رئیس او خوشحال است که او را آدم کرده ، مدیر آموزشگاه راضی است که استاد کلاسش منظم شده و مشتریانش مثل روزهای اول زیاد شده اند!!! اما او دیگر با خودش «صادق » نیست او الان یک بازیگر است . همانند بقیه مردم!!!*

جملات الهام بخش دکتر علی شریعتی

آیا شب یلدای امسال پایان دنیاست؟

آیا شب یلدای امسال پایان دنیاست؟

به گزارش نیمروز به نقل از فارس، پایگاه اطلاع‌رسانی ناسا در واکنش به شایعات مطرح شده مبنی بر به پایان رسیدن دنیا در روز 21 دسامبر (اول دی ماه)، به سوالات مربوط به این شایعه پاسخ داده است.مدت‌هاست که شایعات مختلفی در مورد به پایان رسیدن دنیا در سال 2012 و در روز 21 دسامبر (مصادف با اول دی ماه) در وبلاگ‌های مختلف و شبکه‌های اجتماعی رد و بدل می‌شود و هر روز ابعاد گسترده‌تری نیز به خود می‌گیرد.برای این شایعات منابع و استنادات مختلفی نیز مطرح می‌شود. تقویم قوم مایا، پیش‌گویی‌های نوستراداموس و حتی منابع مذهبی و باستانی از جمله مواردی هستند که مطرح‌کنندگان این شایعه به آن استناد می‌کنند و نتیجه می‌گیرند که دنیا باید در این روز به پایان برسد.این موضوع مختص ایران نبوده و در سرتاسر دنیا مطرح شده است. شایعه دیگری نیز که در این زمینه مطرح شده بحث خاموشی سه روزه زمین و ورود زمین به دوره جدیدی از حیات خود است. تمام این شایعات و گسترش آن موجب شد تا سازمان هوانوردی و فضا آمریکا (ناسا) به این ادعاها واکنش نشان دهد. مطلب زیر از پایگاه اطلاع‌رسانی ناسا برداشت شده و در آن به سوالات مطرح در این مورد پاسخ داده شده است:

سوال) آیا در سال 2012 خطری زمین را تهدید می‌کند؟ بسیاری می‌گویند که جهان در دسامبر 2012 به پایان می‌رسد.ناسا) جهان در سال 2012 به پایان نمی‌رسد. سیاره ما بیش از 4 میلیارد سال به خوبی عمر کرده و دانشمندان معتبر دنیا هم می‌گویند در سال 2012 هیچ خطری زمین را تهدید نمی‌کند.

سوال) ریشه این پیش‌گویی که زمین در سال 2012 به پایان می‌رسد، از کجا آمده؟ ناسا) این داستان اولین بار با این ادعا آغاز شد که سیاره‌ای به نام «نیبیرو» که سومری‌ها آن را کشف کرده‌اند، در حال حرکت به سوی زمین است. ابتدا گفته می‌شد که این فاجعه در ماه می 2003 رخ می‌دهد و زمانی که این تاریخ گذشت و هیچ اتفاقی نیفتاد، زمان موعد به دسامبر 2012 تغییر کرد و به تقویم باستانی «مایا» ها که تحول بزرگ در سال زمستان 2012 را پیش‌بینی کرده بود، ربط داده شد. به همین دلیل هم تاریخ 20 دسامبر به عنوان روز موعد پیش‌بینی شد.

سوال) آیا تقویم مایاها در دسامبر 2012 به پایان می‌رسد؟ناسا) دقیقا همانطور که تقویم‌هایی که در خانه دارید پس از 31 دسامبر به پایان نمی‌رسد، تقویم مایا هم پس از 21 دسامبر 2012 تمام نمی‌شود. این تاریخ پایان یک دوره بزرگ تویق مایا است و پس از آن همانطور که تقویم شما با اول ژانویه ادامه می‌یابد، این تقویم هم با آغاز یک دوره بزرگ دیگر ادامه می‌یابد.

سوال) آیا ناسا وقوع تاریکی سرتاسری زمین در تاریخ 23 دسامبر تا 25 دسامبر را پیش‌بینی می‌کند؟ناسا) قطعا نه. نه ناسا و نه هیچ سازمان علمی دیگری چنین پیش‌بینی نکرده است. گزارش‌های غلطی که در این مورد منتشر شده، ادعا کرده‌اند که چیزی نظیر بروز «به خط شدن گیتی» موجب حاکم شدن این تاریکی می‌شود. اصلا چنین ترازی وجود ندارد (سوال بعد را ببینید). این شایعات برگرفته از یک پیام آماده‌سازی است که «چارلز بولدن» مسئول ناسا منتشر کرده. این پیام بخشی از یک برنامه دولتی است که با هدف بالا بردن آمادگی مردم انجام گرفته، اما هیچ‌گاه در آن صحبتی از بروز تاریکی نشده است.

سوال) آیا این امکان وجود دارد که کرات به نحوی در یک راستا قرار گیرند که بر زمین تأثیر بگذارند؟ناسا) حداقل تا چند دهه آینده چنین همراستایی رخ نمی‌دهد و حتی اگر هم چنین پدیده‌ای اتفاق افتد، تأثیر آن بز رمین بسیار ناچیز است. به عنوان نمونه، در سال 1962 چنین هم ترازی رخ داد، و دو مورد دیگر هم در سال‌های 1982 و 2000 اتفاق افتاد. در هر دسامبر هم زمین و خورشید با مرکز کهکشان راه شیری هم تراز می‌شوند، اما این یک رخداد سالانه است که هی تبعاتی هم ندارد.

سوال) آیا اصلا سیاره‌ یا کره کوتوله قهوه‌ای رنگ به نام «نیبیرو»، «کره ایکس» و یا «اریس» وجود دارد که در حال نزدیک شدن به زمین باشد و سیاره ما را در معرض تخریب گسترده قرار دهد؟ناسا) نیبیرو یا داستان‌های دیگری که در مورد سیارات نزدیک‌شونده به زمین مطرح می‌شود، همگی شوخی‌های اینترنتی هستند. این ادعاها هیچ ریشه‌ای در واقعیت ندارند. اگر واقعا نیبیرو یا سیاره ایکسی وجود داشت که در حال حرکت به سمت زمین بود و قرار بود در سال 2012 به زمین برخورد کند، اخترشناسان حداقل از ده سال قبل آن را شناسایی و ردیابی می‌کردند و این سیاره باید اکنون با چشم غیرمسلح قابل رویت می‌شد. واضح است که چنین چیزی وجود ندارد. البته «اریس» واقعی است، اما آن هم سیاره‌ای کوتوله شبیه به «پلوتون» است که همواره در بیرون از منظومه شمسی باقی می‌ماند. نزدیک‌ترین فاصله‌ای که این سیاره می‌تواند با زمین داشته باشد، 4 میلیارد مایل است.

سوال) آیا در سال 2012 زمین مورد اصابت یک شهاب سنگ قرار می‌گیرد؟ناسا) زمین همواره در معرض تأثیرات ستاره‌های دنباله‌دار و شهاب‌سنگ‌ها قرار دارد، اما اصابت‌های بزرگ بسیار نادر است. آخرین برخود بزرگ یک شهاب‌سنگ با زمین به 65 میلیون سال قبل بازمی‌گردد که موجب انقراض دایناسورها شد. امروزه اخترشناسان ناسا بررسی‌های موسوم به «بررسی ایمنی فضایی» انجام می‌دهند تا اجرام بزرگ نزدیک به زمین را مدت‌ها پیش از برخورد شناسایی کنند. ما پیش از این مشخص کرده‌این که هیچ شهاب سنگ بزرگی مانند آنچه که دایناسورها را منقرض کرد، زمین را تهدید نمی‌کند.

سوال) موضع دانشمندان در قبال ادعای به پایان رسیدن دنیا در سال 2012 چیست؟ناسا) ریشه علمی ادعای بروز فاجعه و تغییرات شدید در سال 2012 کجاست؟ مدارک آن کجاست؟ هیچ مدرکی وجود ندارد و همه این‌ها تخیلاتی هستند که در کتاب‌ها، فیلم‌های سینمایی، برنامه‌های مستند و یا حتی در اینترنت ساخته شده‌اند، ما نمی‌توانیم این حقیقت را تغییر دهیم. هیچ مدرک معتبری که ادعای رخ دادن پدیده‌های غیرعادی در دسامبر 2012 را تائید کند، وجود ندارد.

داستانک معلم و دانش آموز

معلم عصبی دفتر را روی میز کوبید و داد زد : سارا...دخترک خودش را جمع و جور کرد ، سرش را پایین انداخت و خودش را تا جلوی میز معلم کشید و با صدای لرزان گفت : بله خانم؟معلم که از عصبانیت شقیقه هایش می زد ، به چشمهای سیاه و مظلوم دخترک خیره شد و داد زد : (چند بار بگم مشقاتو تمیز بنویس و دفترت رو سیاه و پاره نکن ؟ ها؟

فردا مادرت رو میاری مدرسه می خوام در مورد بچه ی بی انظباطش باهاش صحبت کنم )
دخترک چانه لرزانش را جمع کرد... بغضش را به زحمت قورت داد و آرام گفت :
خانوم... مادرم مریضه... اما بابام گفته آخر ماه بهش حقوق میدن... اونوقت میشه مامانم رو بستری کنیم که دیگه از گلوش خون نیاد... اونوقت میشه برای خواهرم شیر خشک بخریم که شب تاصبح گریه نکنه... اونوقت... اونوقت قول داده اگه پولی موند برای من هم یه دفتر بخره که من دفترهای داداشم رو پاک نکنم و توش بنویسم...
اونوقت قول می دم مشقامو بنویسم...
معلم صندلیش را به سمت تخته چرخاند و گفت : بشین سارا...
و کاسه اشک چشمش روی گونه خالی شد...

محرم 1391 روستای حارث آباد شهرستان سبزوار به روایت تصویر

محرم 1391 روستای حارث اباد به روایت تصویر

تصاویری از هیئت و زیارت عاشورا

اکبر آقا ، موذن و مرد زحمتکش چای خانه مسجدو بر و بچه های آشپزخانه

حسین فاضلی پور در نقش حربن یزید ریاحی به یاد پدر زنده یاد حاج محمد فاضلی پور 

ابوالفضل حارث آبادی در نقش شمربن ذوالجوشن و عباس حارث آبادی در نقش ابن سعد

علیرضا تدینی پور در نقش حضرت عباس

قاسم حارث ابادی در نقش حضرت امام حسین و مهدی حارث ابادی در نقش حضرت علی اکبر ،محمد ابراهیم فسنقری ، احسان تدینی و موسی الرضا فاضلی پور

محمود دولت آبادی

نون نوشتن از محمود دولت آبادی

امام حسین (ع)هنوز مظلوم است

امام حسین (ع)هنوز مظلوم است

امام حسین هنوز مظلوم است

چون وقتی محرم می‌آید... ستار پولدارترین مرد شهر، یکماه تکیه راه می‌اندازد و خودش در روز تاسوعا سر مردم گل می‌مالد و ۱۱ ماه هم سرشان شیره!

حسین (ع) هنوز مظلوم است

چون وقتی محرم می‌آید... قدرت سامورایی! شب ها در تکیه لخت می‌شود و میانداری می‌کند و روزها مردم را لخت می‌کند و زورگیری ...!

حسین (ع) هنوز مظلوم است

چون وقتی محرم می‌آید... فرشید پوسترهای گلزار و مهناز افشار را از بساطش جمع می‌کند و آخرین ورژن! پوسترهای علی‌اکبر (ع) و حضرت عباس (ع) را در بساطش پهن ...!

حسین (ع) هنوز مظلوم است

چون وقتی محرم می‌آید... آقا احمد تا پایان اربعین تمام پاساژش را سیاه می‌کند و تا آخر سال هم مشتری‌هایش را!

حسین (ع) هنوز مظلوم است

چون وقتی محرم می‌آید... قادر روزهای تاسوعا و عاشورا قمه می‌زند و علم می‌کشد ولی در ماه رمضان سیگار از لبش نمی‌افتد!

حسین (ع) هنوز مظلوم است

چون وقتی محرم می‌آید... سیامک چشم چران! که پاتوقش همیشه خدا نزدیک مدارس دخترانه است در دسته‌های عزاداری اسفند دود می‌کند!

حسین (ع) هنوز مظلوم است

چون وقتی محرم می‌آید... نیما پشت ماکسیمایش می‌نویسد "من سگ کوی حسینم" ولی هیچ وقت از سگ ۱۱ماهه‌اش دور نمی‌شود!

حسین (ع) هنوز مظلوم است

چون وقتی محرم می‌آید... حاج آقا مداح معروف شهر بابت ۷ ساعت مداحی حقوق 250 روز یک کارگر را می‌گیرد!

حسین (ع) هنوز مظلوم است

چون وقتی محرم می‌آید... رییس شرکت لبنیات شیر تو شیر! ۳۰شب شیر صلواتی به خلق خدا می‌دهد و ۳۳۵ روز هم با اضافه کردن آب شیرشان را می‌دوشد!

حسین (ع) هنوز مظلوم است

چون وقتی محرم می‌آید... به جای آنکه ما بر مصیبت مولا بگرییم، مولا بر مصیبت ما می‌گرید!

حسین (ع) هنوز مظلوم است

چون وقتی محرم می‌آید... حاج آقا کلامی، ۹شب مردم را به تقوی دعوت می‌کند ولی در شب دهم سر زود پایین آمدن از منبر با هیت امنا دعوا می‌کند!

حسین (ع) هنوز مظلوم است

چون وقتی محرم می‌آید... هیت امنای مسجد ...علیه السلام! درست وقت اذان ظهر عاشورا اطعام عزاداران را شروع می‌کنند و بعد از آن با انرژی و فلوت! سینه می‌زنند و گریه می‌کنند !

حسین (ع) هنوز مظلوم است

چون وقتی محرم می‌آید... کل یوم عاشورا یعنی...۱۰ روز و شب ...غم گریه کل ارض کربلا یعنی...چند مسجد و چند تکیه !

حسین (ع) هنوز مظلوم است

چون وقتی خورشید عصر عاشورا غروب کرد او هم می‌رود تا سال بعد ! تا یاد بعد!

منبع : http://ma-soltan.persianblog.ir/

ماه محرم امام حسین

السلام وعلیک یا ابا عبدالله الحسین

 شوریده سری که شرح ایمان می کرد / هفتاد و دو فصل سرخ عنوان می کرد
با نای بریده نیز بر منبر نی / تفسیر خجسته ای ز قرآن می کرد  . . .
*********** ***********
شش ماهه على به دوش بابش دادند / یک جام از آن باده نابش دادند
چون با لب تشنه حاجت آب نمود / با تیر سه شعبه اى جوابش دادند . . .
*********** ***********
این خاک به خون عاشقان آذین است
این است در این قبیله آیین ، این است
زاین روست که بی سوار برمی گردد
اسب تو که زین و یال آن خونین است . . .
*********** ***********
مه، بارقه اى ست در شبستان حسین
شب، حادثه اى ز درد پنهان حسین
هر صبح، ز دامن افق، خون آلود
خورشید برآید از گریبان حسین . . .
*********** ***********
حسین ، کشته دیروز و رهبر روز است
قیام اوست ، که پیوسته نهضت آموز است
تمام زندگی او ، عقیده بود و جهاد
اگر چه مدت جنگ حسین ، یک روز است . . .
**********************
هر سال برای تو سیه می پوشیم / در دسته ی عاشقان علم بر دوشیم
ما، بعد هزار و چارصد سال هنوز / با یاد لب تو آب را می نوشیم . . .

محمود دولت آیادی رمان نویس برجسته معاصر

"استاد محمود دولت آبادی" چهره شاخص امروز ادبیات معاصر ایران، خالق شاهکارهایی مثل کلیدر و جای خالی سلوچ که البته نیازمند به معرفی نیست.

وی که در تاریخ ۱۰ مرداد ۱۳۱۹ در دولت‌آباد شهرستان سبزوار به دنیا آمده است تا رسیدن به سن،هفتاد سالگی مشاغل مختلفی را تجربه کرده، کار روی زمین، چوپانی، پادویی کفاشی، صاف کردن میخهای کج (این کار هنوزهم دردولت آباد و روستاهای دیگر سبزوارتوسط نوجوانان وجوانان انجام می‌شود ) و بعد به عنوان وردست پدر و برادر به عنوان دنده پیچ کارگاه تخت گیوه کشی، دوچرخه سازی، سلمانی و…. بعدها تمام مشاغلی که اودردوران نوجوانی و جوانی خود تجربه کرد، درآثارش نمود یافت.

دولت‌آبادی سپس راهی مشهد و آنگاه تهران شد و در این دوران باز هم مشاغل دیگری نظیر حروفچین چاپخانه، سلمانی کشتارگاه، رکلاماتور برنامه‌های تأتر، سوفلور کنترلچی سینما، ویزیتور روزنامه کیهان و… را بر عهده گرفت.

در همین دوران دهه ۱۳۴۰ بود که دولت‌آبادی به صورت جدی با تأتر آشنا شد و ۶ ماه نظری و ۶ ماه هم عملی درس تأتر خواند. در این دوره شاگرد اول شد و پس از آن «شبهای سفید داستایوسکی» را بازی کرد و بعد«قرعه برای مرگ» اثر«واهه کاچا»؛ بازی در نمایش«اینس مندو»،«تانیاً» نگاهی از پل «اثر» آرتور میلر”، و بعد از آن کار در اداره برنامه‌های تأتر بود.

«کلیدر» رمانی در ستایش کار و زندگی و طبیعت، که خود دولت‌آبادی بارها گفته‌است “دیگر گمان نکنم که نیرو و قدرت و دل و دماغم اجازه بدهد که کاری کاملتر از کلیدر بکنم، کلیدر از جهت کمی و کیفی، کاملترین کاری است که من تصور می‌کرده‌ام که بتوانم و شاید بشود گفت در برخی جهات از تصور خودم هم زیادتر است.

هفتم آبان روز کوروش کبیر گرامی باد

کوروش بزرگ (۵۷۶-۵۲۹ پیش از میلاد)، همچنین معروف به کوروش دوم نخستین شاه و بنیان‌گذار دودمان شاهنشاهی هخامنشی است. شاه پارسی، به‌خاطر بخشندگی‌، بنیان گذاشتن حقوق بشر، پایه‌گذاری نخستین امپراتوری چند ملیتی و بزرگ جهان، آزاد کردن برده‌ها و بندیان، احترام به دین‌ها و کیش‌های گوناگون، گسترش تمدن و غیره شناخته شده‌است؛

ایرانیان، کوروش را پدر و یونانیان، که وی سرزمین‌های ایشان را تسخیر کرده بود، او را سرور و قانونگذار می‌نامیدند. یهودیان این پادشاه را به منزله مسح ‌شده توسط پروردگار بشمار می‌آوردند، ضمن آنکه بابلیان او را مورد تأیید مردوک می‌دانستند

دکتر نوشیروان کیهانی زاده در این باره می نویسد:
این روز به مناسبت تکمیل تصرف امپراتوری بابل به دست ارتش ایران (اکتبر سال 539 پیش از میلاد) و پایان دوران ستمگری در دنیای باستان برقرار شده است . 2544 سال پیش در همین ماه اعلامیه تاریخی کوروش بزرگ در زمینه حقوق افراد و ملل انتشاریافته بود که نخستین سنگ بنای یک دولت مشترک المنافع جهانی و هر سازمان بین المللی بشمار می آید.

سخنان کورش بزرگ:
اینک که به یاری مزدا تاج سلطنت ایران و بابل و کشورهای جهان اربعه را به سرگذاشته ام اعلام می کنم که تا روزی که زنده هستم و مزدا توفیق سلطنت را به من می دهد دین و آئین و رسوم ملتهائی که من پادشاه آنها هستم محترم خواهم شمرد و نخواهم گذاشت که حکام و زیر دستان من دین و آئین و رسوم ملتهائی که من پادشاه آنها هستم یا ملتهای دیگر را مورد تحقیر قرار بدهند یا به آنها توهین نمایند.

من از امروز که تاج سلطنت را به سر نهاده ام تا روزی که زنده هستم و مزدا توفیق سلطنت را به من می دهد هرگز سلطنت خود را بر هیچ ملتی تحمیل نخواهم کرد و هر ملت آزاد است که مرا به سلطنت خود قبول نماید یا ننماید و هرگاه نخواهد مرا پادشاه خود بداند من برای سلطنت آن ملت مبادرت به جنگ نخواهم کرد.

من تا روزی که پادشاه ایران هستم نخواهم گذاشت کسی به دیگری ظلم کند و اگر شخصی مظلوم واقع شد من حق وی را از ظالم خواهم گرفت وبه او خواهم داد و ستمگر را مجازات خواهم کرد.

من تا روزی که پادشاه هستم نخواهم گذاشت مال غیر منقول یا منقول دیگری را به زور یا به نحو دیگر بدون پرداخت بهای آن و جلب رضایت صاحب مال تصرف نماید و من تا روزی که زنده هستم نخواهم گذاشت که شخصی دیگری را به بیگاری بگیرد و بدون پرداخت مزد وی را به کار وا دارد.

من امروز اعلام می کنم که هر کسی آزاد است که هر دینی را که میل دارد بپرستد و در هر نقطه که میل دارد سکونت کند مشروط بر اینکه در آنجا حق کسی را غصب ننماید و هر شغل را که میل دارد پیش بگیرد و مال خود را به هر نحو که مایل است به مصرف برساند مشروط بر اینکه لطمه به حقوق دیگران نزند.
من اعلام می کنم که هر کس مسئول اعمال خود می باشد و هیچ کس را نباید به مناسبت تقصیری که یکی از خویشاوندانش کرده مجازات کرد و مجازات برادر گناهکار و بر عکس به کای ممنوع است و اگر یک فرد از خانواده یا طایفه ای مرتکب تقصیر می شود فقط مقصر باید مجازات گردد نه دیگران.

من تا روزی که به یاری مزدا زنده هستم و سلطنت می کنم نخواهم گذاشت که کسی مردان و زنان را به عنوان غلام و کنیز بفروشند و حکام و زیر دستان من مکلف هستند که در حوزه حکومت و ماموریت خود مانع از فروش و خرید مردان و زنان بعنوان غلام و کنیز بشوند و رسم بردگی باید به کلی از جهان برافتد.
از مزدا خواهانم که مرا در راه اجرای تعهداتی که نسبت به ملتهای ایران و بابل و ملتهای ممالک اربعه بر عهده گرفته ام موفق گرداند

در جهان فرمان کوروش اولین منشور بود          

سر به تعظیمش فراتر بابل و آشور بود

سینه اسپارت را تا قلب یونان چاک کرد

پشت بخت النصر را سایده و بر خاک کرد

ما ار اسلاف همان خونیم از همان ریشه ایم

پاسدار نام نیک پارس تا همیشه ایم

محمود دولت آبادی نویسنده و رمان نویس برجسته معاصر

بیا وداع کنیم خان برارم
بیا وداع کنیم
اگر بنا باشد کسی از ما بماند
همان به که تو بمانی
کینه ی تو به کار این دنیا بیشتر می آید تا عشق من

کلیدر - محمود دولت آبادی

عید سعید قربان مبارک باد

عید سعید قربان مبارک باد

ای عزیزان به شما هدیه زیـــــــــزدان آمد

عید فرخنـــــــده ی نورانی قربـــــــــان آمد

حاجیان سعی شما شد به حقیقت مقبول

رحمت واسعــــه ی حضــرت ســـبحان آمد . . .

امروز، روز عرفه است، روز نیایش، روز ستایش واقعی و توحید محض.
امروز باید عظمت خداوند متعال «جلّ جلاله» را بی‏پرده دید!
امروز باید غیر از آسمان، برای خود سقفی نساخت!
امروز باید سجاده بر خاک نهاد، باید محراب تماشا را تا افق گسترد، باید وسعت لا یتناهی اندیشه و احساس را به هم آمیخت!
امروز، روز طولانی‏ترین نیایش‏های عاشقانه با خداست!
امروز، روز سخاوت حضرت حق «عزّ و جل» است، روزِ «اَللهُمَّ یا اَجْوَدَ مَنْ اَعْطی وَ یا خَیْرَ مَن سُئِلَ وَ یا اَرْحَمَ مَنِ اسْتُرْحِمَ».
امروز، روز اوج‏گیری نور صلوات است که منزلت خاکیان را بر افلاکیان ثابت می‏کند.
امروز، روز استجابتِ «یا مُجیبُ دَعْوَةِ الْمُضْطَرّینُ» است!
امروز، روز عرفه است است، روز نیایشِ خونین حضرت مسلم ‏بن عقیل علیه‏السلام ، روز استجابت دعای پیر فرزانه کوفه، هانی بن عروه رحمه‏الله! امروز، روز دعا و اشک و «یا حسین» در تمام صحراهای آغشته به عطر کربلاست!
امروز، مؤمنین در سایه ‏زار چتر رحمت، دل‏های عاشق خود را به امتحان عشق می‏سپارند.
امروز، روز معراجِ دل‏های کربلایی است که هم‏نوا با کاروان سالار عشق عاشورا، می‏خوانند: لآ اِلهَ اِلاّ اَنْتَ سُبْحانَکَ اِنّی کُنْتُ مِنَ الْمُوحِّدِینَ،...
امروز، روز همراهی و هم‏صداییِ با «یا ربّ یا ربّ»های امام حسین علیه‏السلام است!
امروز، روز زیبای سیر و سلوک عارفانه در عالم بالاست، روز عارفان حقیقی، روز معراج دل، به اعلی علیّینِ تسبیحِ حضرت پروردگار!
امروز، روز پالایش وجود از هر گونه تعلّق و شرک و گناه است، روز توبه!
الهی، به حق امروز که روز نیایش‏های عاشقانه و عارفانه امام حسین علیه‏السلام است، به شرافت «روز عرفه»، در طول سال، ما را از مغفوران درگاهت قرار بده، نه از محرومان!
الهی، به حق امام حسین علیه‏السلام ، شناخت قدر و حرمت روز عرفه را به ما بیاموز تا روزی‏مند از رحمت واسعه تو گردیم!
الهی، به حق عبادت اولیای درگاهت در این روز مبارک، زیارت حجتِ(عج) پنهان از نظرت را در دنیا و شفاعتش را در جهان آخرت نصیبمان گردان. آمین

از کعبه رو بکر ببلا میکند حسین

 و آنجا دوباره کعبه بنا میکند حسین

گر ساخته است خانه اى از سنگ و گل خلیل

آنجا بناز خون خدا میکند حسین

روزى که حاجیان به حرم روى مینهند

پشت از حریم کعبه چرا؟ میکند حسین

آن حج نا تمام که بر عمره شد بدل

 اتمام آن بدشت بلا میکند حسین

آنجا وقوف در عرفات ار نکرده است

فریاد معرفت همه جا میکند حسین

  آنجا اگر که فرصت قربانیش نبود

اینجا هر آنچه هست فدا میکند حسین

 آنجا که سعى بین صفا در دویدن است

 اینجا به قتلگاه صفا میکند حسین

 آنجا حنا حرام بود بهر حاجیان

 اینجا ز خون خویش حنا میکند حسین

وقتى به خیمه گاه رود از پى وداع

 اینجا دوباره حج نساء میکند حسین

 بعد از هزار سال به همراه حاجیان

هر سال رو بسوى منا میکند حسین

 از چار سوى کعبه ، ز گلدسته ها هنوز

هر صبح و ظهر و شام ندا میکند حسین

بشنو دعاى در عرفاتش که بنگرى

 با سوز دل هنوز، دعا میکند حسین

سر داده است و حکم شفاعت گرفته است

 بر وعده اى که داده وفا میکند حسین

کمک دکتر علوی مقدم به بزرگداشت ابوالفضل بیهقی

کمک دکتر علوی مقدم به بزرگداشت ابوالفضل بیهقی

یک استاد برجسته دانشگاه و چهره ماندگار ادبیات کشور ضمن اینکه برای بزرگداشت ابوالفضل بیهقی خواستار برگزاری مراسمی ملی در سال آینده شد، اعلام کرد مبلغ یک میلیون تومان به برگزاری این برنامه در سبزوار یاری می رساند.

دکتر سید محمد علوی مقدم که یکشنبه شب در مراسم بزرگداشت ادیب توانمندو مورخ برجسته ایرانی خواجه ابوالفضل بیهقی سخن می گفت ، افزود : برهمه اهالی فرهنگ و ادبیات کشور و به ویژه سبزوار به عنوان زادگاه خواجه ابوالفضل بیهقی واجب است که امر تجلیل از این بزرگمرد تاریخ و ادبیات ایران را جدی بگیرند.
وی سپس گفت : اگر برای برگزاری مراسم با شکوه برای این فرد بودجه کافی وجود ندارد ، باید خود مردم و نهادهای مردمی به این امر مهم یاری برسانند.
دکتر علوی مقدم افزود : من به عنوان یک معلم ادبیات که حدود 60 سال در این زمینه به تدریس و پژوهش در دانشگاه ها و مدارس پرداخته ام و به خوبی از جایگاه والای ابوالفضل بیهقی در تاریخ کشور آگاهم ، خود اولین کسی هستم که حاضرم برای برگزاری این مراسم به صورت نقدی کمک کنم.
وی درادامه به تشریح برجستگی های ادبی و تاریخی اثر گرانسنگ ابوالفضل بیهقی پرداخت و گفت : ارزش کار بیهقی دراین است بیشتر وقایع مهم 104 ساله دوران حکومت غزنویان را با دقتی بالا بیان کرده است و این دقت بالا از ضرورت های تاریخ نویسی است.
دکتر علوی مقدم سپس به توضیح و معرفی کامل دو شخصیت برجسته تاریخی ایران با نام بیهقی از ناحیه سبزوار پرداخت و گفت : امروز برخی افراد ابوالحسن زید بیهقی را با ابوالفضل بیهقی اشتباه می گیرند ، اما واقعیت اینجاست که هریک از این دو فرد از مفاخر و ارزشمند سبزوارند که هریک ارزش های منحصر به فرد خود را دارند.
وی افزود : ابوالحسن زید بیهقی دانشمند ، فقیه ، متکلم ، مورخ ، ریاضی دان و منجم بزرگ قرن ششم هجری بود که در ششتمد متولد شد و آرامگاهش نیز در همان شهر واقع است.
علوی مقدم همچنین اظهار داشت : ابوالحسن زید بیهقی مولف کتاب ارزشمند تاریخ بیهق است که این کتاب به خاطر دانش بالای نویسنده در علوم زمان به ویژه تسلط وی بر زبان عربی ، دارای لغات عربی فراوان است .
این استاد برجسته دانشگاه افزود : با این حساب ابوالحسن زید بیهقی یکی از مفاخر علمی خطه بیهق در سطح کشور است. اما خواجه ابوالفضل بیهقی یک هنرمند است که در کتاب تاریخ خود علاوه بر استفاده صحیح از ادبیات فارسی ، درست نویسی و مستند نویسی را نیز وجهه کار خود قرار داده و توانسته است به موفقیتی عظیم دست یابد.
این چهره ماندگار ادبیات کشور که تا کنون چندین مقاله پژوهشی و علمی در زمینه ادبیات فارسی منتشر کرده است ، تأکید کرد : در منطقه سبزوار دانشمندان با نام بیهقی بسیار زیادند که هریک ارزش های منحصربه فردی دارند ، لیکن در رأس همه آن ها ابوالحسن زید بیهقی وابوالفضل بیهقی قرار دارند که بسیار لازم است در پاسداشت و نکوداشت آنان کوشید.
دکتر سید محمد علوی مقدم در بخش دیگری از سخنان خود گفت : از وقتی فهمیده ام شهرداری سبزوار پیشگام برگزاری این مراسم شده است ، بسیار خرسندم و معتقدم شهرداری ها نیز باید در کنار امور عمرانی و خدمات شهری در مسائل فرهنگی نقش خود را ایفا نمایند.

وی ابراز امیدواری کرد در سال های آینده با برگزاری مراسم باشکوه بزرگداشت بیهقی این شخصیت برجسته تاریخی و فرهنگی کشور به همه کشور و حتی جهان معرفی شود.

منبع : سبزوار پیام www.sabzevarpayam.com

ابوالفضل بیهقی جوانمردی راستین به قلم دکتر فاطمه نعنا فروش

جوانمردی راستین

امروز در تارنمای استادم خواندم که اول آبان روز بزرگداشت ابوالفضل بیهقی است . هرچند این روز در تقویم ثبت نشده است ، تعلق خاطرم به این تاریخ نگار راستین و مورخ ادیب باعث شد که نتوانم از کنار این روز و این یاد کرد خاص بی تفاوت بگذرم . البته  بنیان این علاقه شاید به همان اولین روزهای تحصیل در رشته ی ادبیات و خواندن تاریخ بیهقی در مکتب استادم دکتر مدرس زاده گذاشته شد . از آن پس هرگاه تاریخ بیهقی را خوانده ام بانگ صدای استاد که با شور و حرارتی وصف ناپذیر از بیهقی می گفت و این مرد جهان دیده و سرد و گرم روزگار شنیده را وصف می نمود در گوشم طنین انداز می شود . و به قول دکتر یوسفی که توفیق خواندن و درک تاریخ بیهقی را مرهون استادش بهار میداند ، من نیزلطف بیهقی خوانی و فهم بیهقی را مدیون استاد سخنور و سخن شناس خود می دانم .

بیهقی از ابر مردانی است که در کنار ستارگان تابناک دیگر در قرن پنجم اسلامی درخشید و ایران را با نور علم و دانش و منش بی نظیر خود نورانی کرد . وی مجموعه ای از خصلتهای نیک انسانی را که در وجود خود پرورانده بود در کتابش که روزنامه واره ای راستین از تاریخ غزنویان بود بازتاب داد .

تاریخ بیهقی هم تصنیفی است در تاریخ مثل هزاران کتاب تاریخی دیگر ولی پرسش این است که این مرد سالخورده و جهان دیده چه گفته است و چگونه نوشته است که بعد از گذشت سالها هنوز کسی در تاریخ نگاری این گونه مثال زدنی نشده است در واقع هرکه در تاریخ قلم رانده و می راند سرانجام سخنش  به تعصبی و تزیدی می کشد که بیهقی سخت از آن پرهیز می نمود  . این اوج هنر وی است که توانسته  تاریخی بنگارد که هیچ خواننده ای تاکنون وی را طعنی نزده است و نگفته است شرم باد این پیر را .

همه می دانیم و شنیده ایم که تاریخ کتاب عبرت و درس آموزی از تجربه های گذشتگان است و به راستی تاریخ بیهقی نمونه ی اعلای این تعریف از تاریخ است . کتاب او کتاب تأمل و تدبر است . وقایع و کسان از گذرگاه اندیشه ی او می گذرند به داوری گذاشته می شوند و آنگاه به قرار گاه ابدی تاریخ رهنمون می گردند .

 تاریخ  بیهقی با  داشتن حکایات و داستانهای تاریخی که خود آنها را درس عبرت برای همگان می داند همراه با حقیقت پژوهی  و حقیقت نمایی او و نیز هنر نویسندگی وی به صورت رمانی گیرا و دلچسب جلوه می کند که البته خصائل نیک و ستوده ی نویسنده نیز در رقم زدن این موفقیت بی تاثیر نیست . بیهقی با هرکه با وی نیکی کرد حق شناسی کرد ، و هرجا ناگزیر به باز نمایی عیبی شد از آنجا که خوی تاریخ نگاریش بود و سکوت را مغایر با وجدان تاریخ نویس خود می دانست با ظرافت و همراه با احساس و ابراز تاسف به بیان آن پرداخت ،قناعت پیشه نمود و از پیش کسوتانش احترام گرفت . از حرص و آز دوری کرد و با کاردانی و وظیفه شناسی بی حدش موجبات احترام و توجه اطرافیانش را به سوی خود فراهم کرد .

احترامی که بیهقی از استادش بونصر مشکان می گیرد مثال زدنی است و نشان از سیرت نیک و اخلاق حق شناسانه ی اوست . ( که البته این روز ها کمتر پیدا می شود ) پیداست که نعمت و برکت وجود استاد را خوب درک کرده ، هر چه از او در امر دبیری آموخته به کار بسته و با علاقه و ارادتی خاص خود را به فتراک سخنان و آموخته های وی بسته است . او را دربسیاری ازابواب یگانه ی روزگار می شناسد و با محبتی فرزندانه از او سخن می گوید . سخن در باب بیهقی بسیار است و در حوصله ی این مقال نمی گنجد ، اما کاش این تاریخ عبرت انگیز را ایرانیان بیشتر بخوانند و پند های نهان آن را آویزه ی گوش سازند .

منبع : http://fnanaforoush.blogfa.com/

دانشجوی دوره دکتری زبان وادبیات فارسی

بزرگداشت خواجه ابوالفضل بیهقی در سبزوار برگزار شد

بزرگداشت خواجه ابوالفضل بیهقی در سبزوار برگزار شد

مراسم بزرگداشت مقام تاریخی و ادبی خواجه ابوالفضل بیهقی ، نویسنده تاریخ گرانسنگ بیهقی یکشنبه شب در زادگاهش، سبزوار برگزار شد. 
در این مراسم که جمعی از مسوولین شهرستان ، دانشجویان ، اساتید و علاقه مندان حوزه زبان و ادبیات فارسی سبزوار حضور داشتند ، سه استاد برجسته کشوری به سخنرانی در مورد مقام ابوالفضل بیهقی پرداخته و ضرورت برگزاری مراسم بزرگداشت این مورخ نامی را به صورت سالانه یادآور شدند.

دکتر سید محمد علوی مقدم ، استاد پیشکسوت دانشگاه و چهره ماندگار کشور در رشته ادبیات فارسی یکی از سخنرانان این مراسم بود

 

که در سخنرانی خود با موضوع ' دو بیهقی ، دو تاریخ' ، به معرفی دقیق و تفکیک شخصیت و آثار ابوالفضل بیهقی و ابوالحسن زید بیهقی پرداخت.

دکتر علوی مقدم از اداره فرهنگی هنری شهرداری سبزوار به خاطر ورود مثبت به فعالیت های فرهنگی شهرستان سبزوار قدر دانی کرد و خواستار آن شد که این مراسم در سال آینده به صورت ملی در سبزوار برگزار شود.

مدیر قطب علمی فردوسی شناسی و ادبیات خراسان دیگر سخنران این مراسم بود که با موضوع ' ویژگی های هنری و زیباشناسی تاریخ بیهقی' به ارائه مطالبی پرداخت.

دکتر محمد جعفر یاحقی :

دکتر یاحقی: مفاخری چون بیهقی ریشه های فرهنگی ما هستند

 

دکتر یاحقی مدیر قطب علمی فردوسی شناسی و ادبیات خراسان هم درسخنانی گفت : برای پاسداشت مقام ادبی و تاریخی خواجه ابوالفضل بیهقی بسیار ضروری است که روز اول آبان ، در تقویم ملی کشور به نام این ادیب و مورخ برجسته ایرانی، ثبت شود. دکتر محمد جعفریاحقی همچنین اعلام کرد : به شخصه پیگیر این درخواست در سطح کشور می باشد و در جلسات بیهقی خوانی که چهارشنبه ها در تهران برگزار می شود ، موضوع ثبت روز ملی بیهقی را با دکتر حدادعادل رئیس سابق مجلس شورای اسلامی و نویسنده و پژوهشگر ادبیات فارسی رسماً درمیان گذاشته است. این استاد زبان و ادبیات فارسی در دانشگاه فردوسی مشهد همچنین گفت : حالا که در تهران به صورت هفتگی جلسات بیهقی خوانی با حضور اساتید برجسته کشوری برگزار می شود ، در سبزوار به عنوان شهر زادگاه بیهقی ، بسیار ضرورت دارد که جلسات هفتگی بیهقی خوانی برگزار شود و این کار باید با همت و حمایت اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی، شهرداری، دانشگاه های متعدد و سایر نهادهای فرهنگی این شهر صورت گیرد. وی با قدردانی از همت اداره فرهنگی شهرداری سبزوار در برگزاری بزرگداشت ابوالفضل بیهقی گفت : شهرهای ما در گذشته شهرهای فرهنگی بوده و کاملاً سیمای فرهنگی داشتند . یاحقی سپس ادامه داد : امروز هم شهرهای ما می توانند کارکرد فرهنگی داشته باشند به شرط آنکه شهرداری ها در کنار خدمات عمرانی، فعالیت های فرهنگی رانیز مد نظر قرار دهند . دکتر یاحقی همچنین به اقدام خوب شهرداری تهران در راه اندازی مجموعه شهر کتاب و برگزاری جلسات هفتگی با موضوع بررسی آثار فاخر ادبیات ایران اشاره کرد و گفت : تلاش خواهیم کرد شهرداری مشهد را نیز به این گود بکشانیم چرا که بسیار ضروری است در استان خراسان بااین پیشینه غنی ادبی وتاریخی چنین فعالیت هایی وجود داشته باشد. وی افزود : مفاخری چون ابوالفضل بیهقی ریشه های فرهنگی ما هستند و جوانان کشور امروز باید با ریشه های فاخر فرهنگی خود آشنا باشند . این استاد دانشگاه با بیان اینکه ابوالفضل بیهقی و فردوسی دو ادیب هم پایه و هم شأن در عرصه ادبیات فارسی هستند به برخی دلایل شهرت بیشتر فردوسی نسبت به بیهقی اشاره کرد و گفت : از آنجایی که فرهنگ ایران به ویژه در گذشته بیشتر فرهنگ شعری بوده ، آثاری نظیر شاهنامه فردوسی در نزد عموم مردم بیشتراز آثاری چون تاریخ بیهقی مقبولیت و پذیرش یافته است. وی افزود : دلیل مهم دیگری که تاریخ بیهقی چنان که باید و شاید شناخته شده نیست ، این است که فقط بخش هایی از اواسط این کتاب ارزشمند به دست ما رسیده است و طبیعتاً کتابی که نه ابتدای آن مشخص باشد و نه انتهای آن برای نفوذ و پذیرش درمیان مخاطبین با دشواری هایی روبه روست. دکتر یاحقی اما بیان کرد: با وجود این موانع ، بازهم بدون تردید نام بیهقی امروز بیش از هر نویسنده دیگری در ادبیات فارسی شناخته شده است و کتاب او یکی از محبوب ترین نثرهای فارسی است و چه بسا اگر مقدمه کتاب تاریخ بیهقی پیدا می شد ، هم شأن و هم وزن مقدمه کتاب گلستان سعدی محبوبیت می یافت. دکتر یاحقی گفت : قبل و بعد از تاریخ بیهقی البته کتاب های ارزشمندی در تاریخ یا ادبیات فارسی نوشته شده است ، اما ادغام این دو زمینه در یک کتاب برای اولین بار در اثر گرانسنگ بیهقی مشاهده می شود و همین موضوع حتی زمینه انس و الفت جوانان ایرانی با تاریخشان را فراهم آورده است. وی در ادامه گفت: ویژگی ممتاز دیگر کتاب تاریخ بیهقی این است که از داخل آن می توان اشعاری به سبک آنچه امروز شعر سپید نامیده می شود، استخراج کرد .

دیگر سخنران این جلسه مهدی سیدی پژوهشگر سرشناس زبان و ادبیات فارسی و یکی از مصححان کتاب تاریخ بیهقی بود.

وی در سخنرانی خود با عنوان ' تاریخ نگاری ابوالفضل بیهقی و خراسان بزرگ از منظر بیهقی ' ضمن تأکید بر ارزش های ادبی کتاب تاریخ بیهقی ، جنبه های ارزشمند این اثر گرانسنگ به لحاظ تاریخی را تشریح کرد.

سیدی اظهارداشت :بیهقی به صورتی موشکافانه به تحلیل و بررسی و حتی نقد دستگاه حاکم ایران پرداخته است و به خاطر موقعیت منحصربه فرد سیاسی که بیهقی در دربار غزنویان داشته ، توانسته است در کتاب تاریخ خود به عنوان منبع دست اول ، مستندات و وقایعی را نقل کند.

وی افزود: اگر تلاش بیهقی نمی بود ، امروز این وقایع برای ما ناشناخته باقی می ماند.

این پژوهشگر ادبیات افزود: در شهر سبزوار از این نوع مفاخر و مشاهیر فراوان وجود دارند ، اما افسوس که توجه کافی را دریافت نکرده اند.

در ابتدای این مراسم رییس اداره فرهنگی ورزشی شهرداری سبزوار گزارشی در مورد مشاهیر سبزوار ارائه کرد.

مهدی مقصودی :

در این مراسم ضمن اشاره به تعدادی از مشاهیر ملی سبزوار گفت : از آنجایی که شخصیت ها و وقایع مهم تاریخی این شهر همواره در طول تاریخ ورود اسلام به ایران ، نقطه عطفی در مسیر گسترش اسلام و تشیع بوده اند ، لازم است امروز این مفاخر و رویدادهای ارزشمند فرهنگی و تاریخی را پاس بداریم.

وی اظهار داشت در همین راستا ، اداره فرهنگی ورزشی شهرداری سبزوار بخشی به نام سبزوارشناسی را راه اندازی کرده است تا به صورت تخصصی تری در بحث مفاخر و توانمندی های تاریخی سبزوار ورود پیدا کند.

 

دکتر عباس محمدیان رئیس دانشگاه حکیم سبزواری سبزوار هم شهر سبزوار را شهر مفاخر و مشاهیر بزرگ معرفی کرد و گفت: برگزاری این چنین بزرگداشت ها و نکوداشت هایی سبب برقراری پیوند با گذشته، الگوسازی برای نسل جوان و ادای دین همه مسئولان به مفاخر و مشاهیر می شود.دکتر عباس محمدیان با اشاره به تحصیل 27 هزار دانشجو در سبزوار، از این شهرستان به عنوان یک شهری دانشگاهی و فرهنگی یاد کرد و خواستار برگزاری سالیانه بزرگداشت مفاخر و راه اندازی مجدد انجمن ادبی آثار و مفاخر فرهنگی سبزوار شد.

رئیس دانشگاه حکیم سبزواری در ابتدای سخنانش نیز به شخصیت و دوران زندگی ابوالفضل بیهقی اشاره کرد و اظهار داشت: ابوالفضل بیهقی نگارش کتاب ارزشمند خود را در سن 63 سالگی در سال 448 ه.ق آغاز و در سال 451 ه.ق به اتمام رساند.وی با بیان اینکه جای بسی تاسف است که از این کتاب 30 مجلدی تنها 6 مجلد باقی مانده است، درستی، امانت و بی غرضی، داشتن اطلاعات درست و مستند، درج تاریخ دقیق رویدادها، ذکر انگیزه حوادث و پیامدهای آن، عبرت انگیزی، مسائل اخلاقی و ارزش ادبی را از ویژگی های این متاب ارزشمند تاریخی بیان کرد.

رئیس دانشگاه حکیم سبزواری نیز که در این مراسم به سخنرانی کوتاهی پرداخت ، اظهار داشت : سبزوار بزرگان زیادی در زمینه های ادبی ، علمی ، سیاسی ، مذهبی ، هنری و ... دارد.دکتر عباس محمدیان اظهار داشت : برگزاری چنین مراسمی در واقع ادای دین ما سبزواری ها نسبت به مفاخر گذشته خودمان است. وی در ادامه با یادآوری برخی کارهای ارزشمند که در سالهای گذشته توسط انجمن آثار و مفاخر سبزوار انجام شده است ، خواستار راه اندازی مجدد این انجمن در سبزوار شد.

در پایان مراسم دکتر مهیار علوی مقدم :

یکی از اعضای هیأت علمی دانشگاه حکیم سبزواری در رشته ادبیات فارسی ، قول برگزاری همایش ملی ابوالفضل بیهقی در اول آبان سال آینده را داد و گفت: از همین حالا باید همه مسوولان فرهنگی و سیاسی شهرستان در این راستا کمر همت را ببندند.

برپایه این گزارش : از میهمانان این مراسم در پایان با اهدای جوایزی از طرف شهرداری سبزوار قدر دانی شد.

مراسم بزرگداشت ابوالفضل بیهقی به مناسبت فرارسیدن اول آبان روزی که به نام این مورخ و نویسنده توانمند فارسی درنظر گرفته شده است ، با همت اداره فرهنگی ورزشی شهرداری سبزوار و با همکاری دانشگاه حکیم سبزواری و اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی سبزوار در محل تالار کاشفی این شهر برگزار شد.

منبع خبر : شهرداری سبزوار http://www.e-sabzevar.ir/fa/index.php

اول آبان ماه روز ملی ابوالفضل بیهقی با قلم دکتر عبدالرضا مدرس زاده

یادمان بیهقی

در چند سال گذشته اول آبان به نام روز نکوداشت مورخ و ادیب بزرگ خراسان قرن پنجم ابوالفضل بیهقی نام گرفته است که به رغم ثبت نشدن آن در تقویم رسمی کشور هر سال مراسمی در سبزوار زادگاه این ادیب نامدار برگزار می شود.

بیهقی یکی از ارکان نثر فارسی دری به شمار می رود که با نگارش این کتاب عظیم( که متاسفانه بخشی بزرگ از آن از میان رفته است) در قوام بخشیدن به نثر فارسی قدمی شایسته برداشت.

در این سالها به ویژه پس از مراسم بزرگداشت بین المللی بیهقی در سال ۱۳۴۹ در دانشگاه فردوسی مشهد و چاپ و تصحیح انتقادی کتاب تاریخ بیهقی به پایمردی و کوشش استاد فقید دکرت علی اکبر فیاض توجه به این کتاب و تحقیق در باره آن شکلی جدی تر به خود گرفت که حاصل کار در کتاب شناسی بیهقی استاد دکتر احمد رضی آمده است.

یکی از نکات فنی و ادبی که در باره کتاب تاریخ بیهقی شایان توجه بسیار است بحث توالی داستان هاست که هنوز می تواند بعد از توضیحات محققانه خانم والدمن مورد کاوش قرار بگیرد.

در بهترین بخش از کتاب بیهقی که برجای مانده است یعنی داستان حسنک وزیر این توالی داستان ها و سرگذشت ها به چهار مورد می رسد که قابل تامل است.

در داستان افشین و بودلف که پیش از داستان حسنک آمده است این نتایج به دست می آید:

۱- خلیفه عباسی خود دستور قتل ابودلف را به افشین داده است.

۲- با یک دروغ مصلحتی به قیمت حفظ جان یکی از درباریان دستور خلیفه زیر پا نهاده می شود.

۳- افشین ایرانی به عنوان سگ نیم کافر و ناخویشتن شناس معرفی می شود و دو سال بعد هم در همان بغداد کشته می شود(اوج نفرت عرب از ایرانی)

اما در مقابل:

۱- حسنک با دستور فرضی و موهوم خلیفه عباسی اعدام می شود چون بیهقی می گوید دو پیک را به شکل پیک های بغداد ایستانیده بودند.

۲- درباریان از نفرت عرب از ایرانیان خبر داشتند و این اعدام ننگین را تن دادند.

۳- زیر سر خلیفه در بغداد دستور او را لغو می کنند اما مسعود غزنوی بی مسولانه شهر را ترک می کند و به شکار می رود تا نباشد و کسی از او وساطت کند.

۴- هیچ کدام از درباریان به خلاف داستان افشین حاضر به وساطت نمی شوند.

این فقط نمونه ای از این ابیتکار بیهقی در متوالی آوردن داستانهاست که باز هم در این زمینه می توان کار کرد.

بر اینها باید برخی کاوشهای تحقیقی دیگر را هم افزود از جمله شیوه بازداشت امیر محمد در سومین روز شراب نوشی اش پس از عید فطر یا ممنوع الملاقات بودن سلطان محمود در بیماری جانکاه سل که به مرگ او منجر شد و هزار نکته دیگر

امید است دانشجویان جوان و استادان فاضل همچنان با مرور این کتاب توفیق بهره مندی بیشتر و بهتر از آن را با هدف غنا بخشیدن به پژوهش های ادبی به دست آورند.

منبع : http://drmodarreszadeh.blogfa.com/

ترانه در مدح بیهقی به مناسبت اول آبانماه روز ملی ابوالفضل بیهقی از حسین خسروجردی

ترانه ذیل به مناسبت اول آبان ماه روز ملی ابوالفضل بیهقی توسط رمان نویس برجسته معاصر سبزوار استاد حسین خسروجردی سروده شده است که به مقام بلند و ارزشمند استاد مسلم نثر فارسی ابوالفضل بیهقی و تمامی دوستداران و پیروان این استاد فرزانه تقدیم می گردد به امید آنکه در سال آینده مراسم بزرگداشت این نویسنده شهیر نثر فارسی در سطح ملی و بین المللی و با اعلام رسمی روز اول آبانماه به نام این بزرگ مرد ادبیات پارسی همراه باشد انشاءالله .

(باز آی ساقیا که هوا خواه خدمتیم)

ساغر بریز که نوشین آن مهیم

با شهد خوشگوار سخنهای بیهقی

سر خوش ز جُود عنایات آن شهیم

در بوستان دلاویز شور عشق

ما خوش زباده تاریخ بیهقیم

جایی که جلوه حُسنش سخنوریست

طبع لطیف و پخته احباب می بریم

در مجلسی که نگار است و آوای هم دلی

همبال شهپر آن نور انوریم

هان ای دبیر یگانه ابوالفضل بیهقی

بگذار تا به هوای تو همی پریم

حسین خسروجردی - مشهد - اول آبانماه 1391 

شاهنامه و تاریخ بیهقی دو ستون ادبیات فارسی اند

شاهنامه و تاریخ بیهقی دو ستون ادبیات فارسی اند

گزارش نخستین درس گفتارهایی درباره بیهقی

کتاب تاریخ بیهقی اثر ابوالفضل بیهقی یکی از آثار شاخص و تراز اول نثر فارسی است. او روشی دقیق و سبکی زنده و جامع در تاریخ‌نگاری برگزیده است که پیشینیان فاقدش بودند. تاریخ بیهقی متنی «تاریخی ـ ادبی» است که تاریخی حماسی و پر اوج و نشیب را با قلمی زیبا و زبانی باشکوه و پرنیانی روایت کرده و بنایی چنان بزرگ افراشته است که ذکر آن تا همیشه باقی خواهد ماند. به گزارش سایت موسسه شهر کتاب مرکز فرهنگی شهر کتاب از سال ۱۳۸۵ در روزهای چهارشنبه، درس‌گفتارهایی درباره ادبیات کلاسیک فارسی برگزار می‌کند و تاکنون نزدیک به سیصد جلسه درس‌گفتار درباره مولوی، فردوسی، سعدی، نظامی و عطار برگزار کرده است و از روز چهارشنبه ۲۶ مهرماه درس‌گفتارهایی درباره بیهقی را به مدت یک سال برگزار خواهد کرد. در جلسه آغازین درس‌گفتار‌ها، دکتر غلامعلی حدادعادل و دکتر محمدجعفر یاحقی درباره «اهمیت و جایگاه تاریخ بیهقی در تاریخ و ادب فارسی» سخن گفتند.

بیهقی‌پژوهی در روزگار ما تاریخی صد ساله دارد

دکتر غلامعلی حدادعادل، رییس فرهنگستان زبان و ادب فارسی گفت: بیهقی‌پژوهی در روزگار ما تاریخی صد ساله دارد. بزرگانی سراغ بیهقی رفته‌اند، همانند «محمدتقی بهار» که به اعتبار یادی که مرحوم دکتر غلامحسین یوسفی از او می‌کند، آفاق زیبایی از نثر بیهقی را به روی شاگردانش گشود. به همین گونه باید از دکتر فیاض یاد کنیم که زحمات بسیاری برای «تاریخ بیهقی» کشید و نیز دکتر غلامحسین یوسفی که دو مقاله او درباره بیهقی، در کتاب‌های «دیداری با اهل قلم» و «برگ‌هایی در آغوش باد»، مناسب است که در یک رساله مستقل چاپ بشود. من بیهقی را از نگاه کلان می‌بینم. هزارسال پیش دبیری از دستگاه غزنویان، حوادث سیاسی و اجتماعی و جنگ‌های روزگارش را در سی جلد و پنجاه هزار ورق به رشته تحریر درآورده است. این کمیت کار اوست که البته یک ششم آن باقی مانده است. در تاریخی که او نوشته است، چند خصوصیت وجود دارد که باید به آن توجه داشت. یکی خودآگاهی او نسبت به داشتن روش در تاریخ‌نگاری است. بیهقی یک کار روشمند کرده است. دیگر، اهتمام بیهقی به ثبت واقعیات به صورت دقیق است. ما با خیلی از حقایق تاریخی از راه «تاریخ بیهقی» آشنا می‌شویم. اگر بیهقی نبود به آن حقایق دست نمی‌یافتیم. این مرد، یادداشت‌های روزانه می‌نوشته و از بسیاری از نامه‌ها یک نسخه برای خودش نگه می‌داشته است. بدین گونه مجموعه اسناد عظیمی را به‌عنوان ماده خام تاریخ فراهم آورده و در روزگار پیری و پختگی به صورت تاریخ درآورده است.فایده اجتماعی و سیاسی تاریخ بیهقی، یک جنبه دیگر اهمیت آن است. بُعد سوم زبان شیرین، پخته، پرورده، دقیق و روشن بیهقی است. کاری که بیهقی در نثر فارسی کرده است کاملا قابل مقایسه است با کار فردوسی در شاهنامه. هر دو کتاب، هزارسال عمر دارند. فردوسی بیشتر به قبل از اسلام توجه داشته و بیهقی، در مقام بیان تاریخی، به روزگار خودش. فردوسی به شعر چنین کاری کرده است و بیهقی به نثر. هر دو کتاب، دو ستون ادبیات ما به شمار می‌روند. بیهقی همت و انگیزه‌ای شبیه به فردوسی داشته است.

بیهقی همانند فردوسی از سرنوشت افراد درس می‌گیرد

سپس دکتر محمدجعفر یاحقی، مصحح شاهنامه گفت: یک بخش از «تاریخ بیهقی» که کمتر به آن توجه شده، بعد از فروگیری «علی قریب» است. 6-5 فروگیری مشخص در «تاریخ بیهقی» هست. حتی «بوسهل زوزنی» هم که باعث فروگیری «حسنک» شد، خود گرفتار آمد و او را هم فرو گرفتند. علی قریب یکی از چهره‌های برجسته سیاسی حکومت غزنویان است. لقب «قریب» که به او داده‌اند، به استناد نزدیکی او به دربار غزنویان بوده است. بعد هم که سلطان محمود فوت کرد، زمامدار و همه کاره بود. او بود که «امیر محمد» را به تخت نشاند و پس از آمدن «مسعود»، محمد را فرو گرفت و نامه «حشم تکین‌آباد» را نوشت. علی قریب با آنکه می‌دانست او را می‌گیرند، با شهامت آمد و سرانجام او را هم گرفتند. بیهقی پس از نقل این وقایع، جمله‌ای دارد که بخشی دیگر از چهره او را روشن می‌کند.

بیهقی نیز همانند فردوسی که از سرنوشت افراد درس می‌گیرد، می‌نویسد: «این است حال علی و روزگارش و قومش که به پایان آمد و احمق کسی باشد که دل در این گیتی فریفتگار بندد و نعمت و جاه و ولایت او را به هیچ چیز شمرد.» بیهقی تالی فردوسی است. کافی است که کتاب «لغت نامه» دهخدا را بگشایید و مدخل‌های لغوی آن را بنگرید تا دریابید که اولین شاهد به نظم از شاهنامه فردوسی است و اولین شاهد به نثر از «تاریخ بیهقی» است.«تاریخ بیهقی» اولین تاریخی است که ادبیات را برای بسط تاریخ به خدمت گرفته است و این دو را با هم آمیخته است. بیهقی هم از لحاظ استخدام زبان ادبی در نثر خود اهمیت دارد و هم در استخدام عناصر ادبی. بسیاری از سخنان او به صورت ضرب‌المثل درآمده است و وارد کتابی همانند «امثال و حکم» دهخدا شده است. نثر بیهقی به شیوه‌ای است که‌گاه وزن و آهنگ و لطافت شعری پیدا کرده است.

می‌توان این بخش‌ها را شعرِ نو تلقی کرد. ما آن بخش‌ها را جداگانه چاپ کرده‌ایم و نام آن را «دفتر شعرهای آزاد بیهقی» گذاشته‌ایم. بیهقی در به کارگیری عناصر ادبی از دیگران، بسیار موفق بوده است. از اینکه او برخی از شعرهای خوب رودکی را در تاریخ خود آورده است، مدیون او هستیم. بیهقی بهترین و ناب‌ترین اندیشه‌های ادبی ما را گرفته و به استخدام نثر خود درآورده است. به‌کارگیری اشعار عربی هم نمونه دیگری از کار اوست. بیهقی برخوردار از دانش ادبیت زمان بوده و بسیاری از اشعار عربی را در ذهن داشته است. متاسفانه بسیاری از بخش‌های «تاریخ بیهقی» از بین رفته است. دشمنان غزنویان با «تاریخ بیهقی» موافق نبودند. در سال ۵۴۶ قمری غوریان انتقام سختی از غزنویان گرفتند و ۷ شبانه روز شهر غزنین را در آتش سوزاندند. احتمال می‌دهیم که در این رویداد، مجلداتی از «تاریخ بیهقی» از بین رفته باشد. آن‌چه از این کتاب به دست ما رسیده، یک ششم کل «تاریخ بیهقی» است اما حدس می‌زنیم که قسمت باقیمانده، بهترین بخش «تاریخ بیهقی» است. آن‌چه در متن کنونی موجود است، از بخش پایانی مجلد پنجم آغاز می‌شود و تا آخر مجلد دهم، به اضافه «باب خوارزم»، ادامه پیدا می‌کند. بیهقی باب خوارزم را از ابوریحان بیرونی گرفته است.

منبع : روزنامه خراسان - مورخ یکشنبه 1391/07/30 شماره انتشار 18248

زمان دقیق همایش بزرگداشت ابوالفضل بیهقی یکشنبه 30 مهر ماه 1391

تاریخ دقیق برگزاری مراسم بزرگداشت ابوالفضل بیهقی به جای 1 آبانماه امسال به طور استثناء در روز 30 مهرماه برگزار می گردد

مکان : میدان لاله، اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی شهرستان سبزوار تالار کاشفی

زمان : یکشنبه 30 مهر ماه 1391 ساعت ساعت 19 لغایت 20:30