گذری بر زندگی صادق هدایت

گذری بر زندگی صادق هدایت

صادق هدایت در سه شنبه 28 بهمن ماه 1281 در خانه پدری در تهران تولد یافت. پدرش هدایت قلی خان هدایت (اعتضادالملک)‌ فرزند جعفرقلی خان هدایت(نیرالملک) و مادرش خانم عذری- زیورالملک هدایت دختر حسین قلی خان مخبرالدوله دوم بود. پدر و مادر صادق از تبار رضا قلی خان هدایت یکی از معروفترین نویسندگان، شعرا و مورخان قرن سیزدهم ایران میباشد که خود از بازماندگان کمال خجندی بوده است. او در سال 1287 وارد دوره ابتدایی در مدرسه علمیه تهران شد و پس از اتمام این دوره تحصیلی در سال 1293 دوره متوسطه را در دبیرستان دارالفنون آغاز کرد. در سال 1295 ناراحتی چشم برای او پیش آمد که در نتیجه در تحصیل او وقفه ای حاصل شد ولی در سال 1296 تحصیلات خود را در مدرسه سن لویی تهران ادامه داد که از همین جا با زبان و ادبیات فرانسه آشنایی پیدا کرد.در سال 1304 صادق هدایت دوره تحصیلات متوسطه خود را به پایان برد و در سال 1305 همراه عده ای از دیگر دانشجویان ایرانی برای تحصیل به بلژیک اعزام گردید. او ابتدا در بندر (گان) در بلژیک در دانشگاه این شهر به تحصیل پرداخت ولی از آب و هوای آن شهر و وضع تحصیل خود اظهار نارضایتی می کرد تا بالاخره او را به پاریس در فرانسه برای ادامه تحصیل منتقل کردند. صادق هدایت در سال 1307 برای اولین بار دست به خودکشی زد و در ساموا حوالی پاریس عزم کرد خود را در رودخانه مارن غرق کند ولی قایقی سررسید و او را نجات دادند. سرانجام در سال 1309 او به تهران مراجعت کرد و در همین سال در بانک ملی ایران استخدام شد. در این ایام گروه ربعه شکل گرفت که عبارت بودند از: بزرگ علوی، مسعود فرزاد، مجتبی مینوی و صادق هدایت. در سال 1311 به اصفهان مسافرت کرد در همین سال از بانک ملی استعفا داده و در اداره کل تجارت مشغول کار شد.در سال 1312 سفری به شیراز کرد و مدتی در خانه عمویش دکتر کریم هدایت اقامت داشت. در سال 1313 از اداره کل تجارت استعفا داد و در وزارت امور خارجه اشتغال یافت. در سال 1314 از وزارت امور خارجه استعفا داد. در همین سال به تامینات در نظمیه تهران احضار و به علت مطالبی که در کتاب وغ وغ ساهاب درج شده بود مورد بازجویی و اتهام قرار گرفت. در سال 1315 در شرکت سهامی کل ساختمان مشغول به کار شد. در همین سال عازم هند شد و تحت نظر محقق و استاد هندی بهرام گور انکل ساریا زبان پهلوی را فرا گرفت. در سال 1316 به تهران مراجعت کرد و مجددا در بانک ملی ایران مشغول به کار شد. در سال 1317 از بانک ملی ایران مجددا استعفا داد و در اداره موسیقی کشور به کار پرداخت و ضمنا همکاری با مجله موسیقی را آغاز کرد و در سال 1319 در دانشکده هنرهای زیبا با سمت مترجم به کار مشغول شد.در سال 1322 همکاری با مجله سخن را آغاز کرد. در سال 1324 بر اساس دعوت دانشگاه دولتی آسیای میانه در ازبکستان عازم تاشکند شد. ضمنا همکاری با مجله پیام نور را آغاز کرد و در همین سال مراسم بزرگداشت صادق هدایت در انجمن فرهنگی ایران و شوروی برگزار شد. در سال 1328 برای شرکت در کنگره جهانی هواداران صلح از او دعوت به عمل آمد ولی به دلیل مشکلات اداری نتوانست در کنگره حاضر شود. در سال 1329 عازم پاریس شد  او 48 سال داشت که در 19 فروردین 1330 در همین شهر بوسیله گاز دست به خودکشی زد. مزار او در گورستان پرلاشز در پاریس قرار دارد. او تمام مدت عمر کوتاه خود را در خانه پدری زندگی کرد.

کتاب های منتشر شده توسط صادق هدایت : بوف کور،زنده بگور ،سگ ولگرد ،سه قطره خون ،افسانه آفرینش ،سگ ولگرد ،کاروان اسلام و... 

 چند جمله از صادق هدایت :

 "تنها مرگ است که دروغ نمی گوید"

"عشق چیست؟ برای همه رجاله ها یک هرزگی  یک ولنگاری موقتی است . عشق رجاله ها را باید در تصنیفهای هرزه و فحشا و اصطلاحات رکیک که در عالم مستی و هشیاری تکرار میکنند پیدا کرد"

"زنان به سه مرد نیاز دارند:

مردی برای عشق ورزیدن ، مردی برای نیاز جنسی و مردی برای آزردن

اما مردان هنرمند می دانند که با عهده دار شدن هر سه نقش می توان زنان را از دو نفر دیگر بی نیاز کرد."

"مرگ، مادر مهربانی است که بچه ی خود را پس از یک روز طوفانی در آغوش کشیده، نوازش میکند و می خواباند."

"در زندگی زخم هایی هست که مثل خوره روح آدم را آهسته در انزوا می خورد و می تراشد. این دردها را نمی شود به کسی اظهار کرد چون عموما عادت دارند این درددهای باور نکردنی را جزو اتفاقات و پیش آمدهای نادر و عجیب بشمرند  و اگر کسی بگوید یا بنویسد مردم بر سبیل عقاید جاری و عقاید خودشان سعی می کنند آنرا با لبخند شکاک و تمسخرامیز تلقی بکنند."

نان های ایرانی چگونه اند؟

نان های ایرانی چگونه اند؟

در حال حاضر انواع مختلفی از نان از جمله سنگک، تافتون، لواش و بربری در ایران به مصرف می رسند که خوشبختانه این نان ها تا اندازه ای از شر الک های چند صفر مصون مانده اند.
آزمایش هایی که روی نان سنگک صورت گرفته است نشان می دهد که این نان تقریباً کامل است و در تهیه آن آرد چند صفر به کار نرفته، یعنی تقریباً تمام املاح و ویتامین های خود را حفظ کرده است. نان سنگک از نظر ویتامین ها زیاد غنی نیست زیرا در طی فرایند پخت، در معرض نور و حرارت تنور قرار می گیرد و ویتامین های خود را از دست می دهد. ویتامین B2 آن تقریباً کافی است؛ ویتامینB1 در اثر حرارت بسیار کم می شود؛ اثری از ویتامینC وجود ندارد و ویتامین A آن نیز کافی می باشد.
اغلب ، نان های ایرانی در معده دچار تخمیر نشاسته ای شده و تنها پنج درصد نان های سنگک (اگر برشته باشند کمتراز 5 درصد آن) هضم نشده و دفع می شوند.
در بیشتر کشورهای جهان نان یک غذای اصلی است و در اثر استفاده زیاد از نان سفید، باید گفت که نسل بشر رو به انهدام می رود.
جای تاسف دارد که مصرف نان سفید روز به روز در کشور ما زیادتر می شود.
آن چه تاکنون گفتیم مربوط به نان سفید بود که با الک کردن به دست می آید و بدتر از آن نان سفید شیمیایی است. آردهای سفید تنها آرد الک کرده ی ساده نیستند بلکه در بعضی از کارخانجات آن ها را با مواد شیمیایی سفید می کنند و این عمل سفید گری با گازهای سمی انجام می شود و بدتر این که به جای خمیر ترش هم، مواد شیمیایی به کار می برند که کارخانجات شیمیایی آن ها را به جای خمیر ترش ساخته اند. پس از مطالعات و آزمایش های مکرر ثابت شده که مصرف این خمیر ترش مصنوعی که در فروشگاه های مواد غذایی به فروش می رسد و بعضاً از آن برای پف در پخت نان، کیک و شیرینی استفاده می کنند مضر است. این خمیر ترش مصنوعی از ترکیبات زاج سفید است که باید جداً از مصرف آن خودداری کرد و آزمایش آن بر روی سگ معلوم کرد که مولد زخم های سخت معدی و روده می باشد؛ هم چنین از موارد مخرب دیگر آن اثر عمیق بر روی غدد تناسلی زنان است و باعث کوچک شدن وعدم کارایی تخمدان ها می شود. ضمناً با عمل الک کردن، گلوتن آرد از بین می رود.
به تمامی بیماران و افراد سالم توصیه می شود که نان سفید را از غذای خود حذف کنند و به جای آن بیشتر نان سیاه کامل بخورند که بهترین نمونه ی آن نان سنگک است

سبوس چیست؟

سبوس جدار خارجی گندم را تشکیل می دهد و آن قسمت از گندم است که دائماً در معرض آفتاب و هوا بوده و از تشعشع خورشید استفاده می کند.
این قسمت دارای مقادیر زیادی از ویتامین هاست. به طور کلی تمام قسمت های فعال و زنده ی گندم در پوست آن جمع شده است. در سیلوهای بزرگ جدید، معمولاً آسیاب ها دارای نرده های بزرگ فلزی هستند. این نرده ها هنگام آسیاب کردن فشار زیادی ایجاد می کنند که این فشار و حرارت سبب می شود که چربی گندم به سبوس بچسبد و سپس با آن خارج شود. لازم به ذکر است که این روغن یا چربی دارای فواید و منافع بسیار زیادی است که متاسفانه اکثر مردم از روی عدم آگاهی آن را به دور می ریزند. قسمت زنده و فعال گندم با الک کردن گرفته می شود و خاصیت حیاتی آرد در اثر ماندن از بین می رود. بهتر است که گندم را به صورت احتیاجات روزانه آرد نماییم که البته این کار عملاً غیر ممکن است.
موادی که به سبوس می چسبند عبارتنداز: مواد چربی، مواد فسفردار و از همه بالاتر گلوتن که تنها قسمت ازت دار گندم است و در حقیقت جزومصالح ساختمانی بدن به شمار می رود.
سیلیس نیز که عامل ساختمانی دندان ها و عامل استحکام استخوان هاست و با کمک اکسیژن هوا قلب و کلیه ها را تقویت می نماید در اثر الک کردن از بین می رود. هم چنین یکی از علل ایجاد مرض قند، فقدان سیلیس است.
فسفر ماده ای است که برای استخوان ها و مغز و سلسله اعصاب و جذب کلسیم ضرورت دارد.
فقدان منیزیم اساس و پایه ی عمده ای از سرطان ها است.
آهن فلزی است که کمبود آن باعث کم خونی می شود.
فسفر و منیزیم مواد سازنده ی سلول های عصبی هستند و با آن عوامل اساسی ساختمانی خود را تشکیل می دهند.
منیزیم و آهن حرکات دودی را تشدید می کنند. هم چنین به وسیله ی الک کردن مقادیر زیادی از موجودات زنده و عوامل زنده ی گندم از قبیل فرمان ها، دیاستازها، ویتامین ها و آنزیم ها از بین می روند.
در ضمن روغن گندم خاصیت ملیّن دارد و حاوی ویتامینE است.
هم چنین مواد معدنی که در اثر الک کردن گندم یا همان سبوس گیری و تصفیه ی گندم از بین می رود عبارتند از: پتاسیم، نمک، آهن، آرسنیک و کمی کلسیم. این مواد تماماً برای گلبول های سفید خون که سربازان مدافع بدن می باشند، بسیار ضرورت دارند و هم چنین وجودشان برای گلبول های قرمز خون ضروری است.
دیاستازهای مخصوص گندم که رنگ نان را در موقع پختن کمی خرمایی می نمایند نیز در اثر الک کردن از بین می روند و نان را سفید می کنند.
فلوئور یکی از شبه فلزات گرانبهایی است که در گندم وجود دارد و مینای دندان به آن بستگی دارد که آن هم با الک کردن از آرد خارج می شود.
اشخاصی که با نان سفید تغذیه می شوند 58 در صد آن را هضم نکرده، دفع می نمایند. ولی چنانچه این افراد با نان کامل تغذیه شوند، فقط 5 درصد آن را هضم نشده دفع می نمایند.

از فواید خندیدن و شاد بودن چه می دانید ؟

از فواید خندیدن و شاد بودن چه می دانید ؟
فواید خندیدن و شاد بودن
خنده یک پاسخ فیزیولوژیک به شوخ طبعی میباشد. خنده از دو مولفه ژست ها و تولید اصوات تشکیل یافته است.
چه اتفاقاتی حین خنده روی میدهند :
۱- ۱۵ عضله صورت منقبض میشوند.
۲- عضله اصلی گونه که لب بالا را بلند میکند تحریک میشود.
۳- اپی گلوت (مدخل حنجره) حنجره را بصورت نیمه بسته در می آورد بنابراین شما به نفس نفس می افتید.
۴- در خنده های شدید غدد اشکی نیز تحریک میشوند.
۵- کنترل عضلات بدن از دست شما خارج شده و بدن شل میگردد.
علل روانشناختی خنده :
۱-نشانه اعتماد به دیگران.
۲-تقویت روابط اجتماعی.
۳-اجتناب از درگیری و برخورد.
۴-ایجاد صمیمیت.
۵-خنده گویای پذیرش و تعاملات مثبت است.
۶-خنده بیانگر و اثبات کننده عضوی از یک گروه بودن است.  

  مطالب جالب در مورد خنده :
۱-افراد ۳۰ برابر بیشتر در حضور جمع می خندند تا در تنهایی و بطور انفرادی.
۲-خنده قابل سرایت است.
۳-صدای خنده متشکل از آواهایی است که در هر ۲۱۰ میلی ثانیه تکرار میشوند.
۴-انسان ها بسته به اینکه در حضور چه فرد و یا افرادی هستند بطور متفاوتی میخندند.
۵-مردها هنگامی که در کنار یکدیگر میباشند، با خندیدن دوستی و رفاقت خود را ابراز کرده و روحیه رقابت جویانه میان خود را تعدیل میبخشند.
۶-حداکثر فرکانس صوتی که مردها قادرند با خنده تولید کنند ۱۲۰۰ هرتز است، اما زنان قادرند فرکانسی تا ۲۰۰۰ هرتز تولید کنند.
۷-خنده همواره پس از مکث در پایان جملات و عبارات خنده دار روی میدهد.
۸-کودکان ۳۰۰ بار در روز و بزرگسالان بطور متوسط ۱۷ بار در روز می خندند.
۹- ۸۰ درصد خنده ها در پاسخ به جوک و لطیفه نمیباشد. اغلب خنده ها در هنگام خداحافظی و یا خوشامد گویی و سلام کردن روی میدهند.
۱۰-زنان ۱۲۶ درصد بیشتر از مردان میخندند. دختران هم بیش اززنان
۱۱-صدای خنده زنان آهنگین تر از صدای خنده مردان است. خنده دختران را مقایسه کنید
۱۲-شمپانزه ها و موشهای صحرایی نیز میتوانند بخندند (اما نه مثل انسان ها).
  فواید خنده برای سلامتی :
۱-خنده یک مکانیسم دفاعی و کنار آمدن با استرس، تحقیر، خجالتزدگی و درد است.
۲-خنده باعث افزایش سطح انرژی بدن میگردد.
۳-خنده باعث کاهش استرس و تنش روانی میگردد.
۴-خنده باعث کاهش درد میگردد.
۵-خنده باعث افزایش روحیه فرد و احساس خوب نسبت به خود داشتن میگردد.
۶-خنده باعث بهبود کارکرد مغز میگردد. خنده باعث تحریک هر دو نیمکره مغز گردیده و در عملکرد آنها تعادل ایجاد میکند.
۷- خنده باعث ماساژ دادن ارگان های شکمی و بهبود کارکرد آنها، تقویت عضلاتی که ارگانهای شکمی را در جای خود نگه میدارند، و افزایش و بهبود عمل جذب و هضم میگردد.
۸-خنده باعث تقویت یادگیری و تمرکز میگردد.
۹-خنده باعث کاهش تنش عضلانی میگردد.
۱۰-خنده یک تمدد اعصاب و تکنیک تن آرامی رایگان و آسان است.
۱۱-هنگام خنده فشار خون و سرعت ضربان قلب شما افزایش می یابد. اما بلافاصله پس از اتمام خنده فشار خون کاهش می یابد(کمتر از حد طبیعی)
۱۲-خنده باعث تغییر رفتار ما میشود. پس از خنده ما بیشتر صحبت کرده وتماس چشمی و فیزیکی بیشتر برقرار میکنیم.
۱۳-خنده باعث کاهش سطح هورمونهای استرس میگردد. این هورمونها که در هنگام تجربه استرس و خشم ترشح میگردند باعث سرکوب سیستم ایمنی بدن، افزایش پلاکت های خون و افزایش فشار خون میگردند.
۱۴-خنده باعث تقویت سیستم ایمنی میگردد. خنده سلولهای T وB و گاما اینترفرون را افزایش میدهد.
۱۵-خنده ممکن است به سرفه و سکسکه بیانجامد که باعث پاک شدن مجاری تنفسی از مخاط اضافی میگردد.
۱۶-خنده باعث افزایش ایمنوگلوبین A میگردد که از مجاری تنفسی در برابر ارگانیزمهای بیماریزا دفاع میکند.
۱۷-خندیدن یک نوع فعالیت بدنی هوازی میباشد. ۱۰۰ بار خندیدن معادل ۱۵ دقیقه فعالیت با دوچرخه ثابت میباشد. خنده باعث کاهش فشار خون، افزایش جریان خون در بدن و افزایش اکسیژن رسانی در بدن میگردد.
۱۸-خنده باعث ورزش دیافراگم وعضلات شکم، تنفسی، صورت، پا و کمر میگردد.
۱۹-خنده باعث تخلیه انرژی و احساسات منفی و مخرب میگردد.
۲۰-خنده با افزایش اکیسژن رسانی باعث تسریع بهبود زخم ها میگردد.
۲۱-خنده کوتاهترین مسیر میان دو فرد است.

نیازی به انتقام نیست

نیازی به انتقام نیست.

فقط منتظر بمان.

آن هاکه آزارت می دهند،

سرانجام به خود آسیب

میزنند و اگر بخت مدد کند،

خداوند اجازه

می دهدتماشاگرشان باشی .

 

دردلی باخدا

اینک که در کلامم لرزشی است اینک که با چشمانی گریان به نزدت آمده ام

 اینک که با وجودی مهربان پا به درگاه مهربانه ات نهاده ام مرا در یاب.

بار الها تو چطور می بخشی کسانی را که نزد من بخششی ندارند

بار الها تو چطور با این همه گناهم باز به سوی خود می خوانی مرا.

خدای من کوچکتر از آنم که از تو چیزی خواهان باشم فقط از تو می خواهم ای بزرگ خداوند

مهربان و بخشنده مرا رها مکن. در شرایطی که از کسی رنجور و دلخورم تو به من معنی

گذشت کردن را بیاموز . در شرایط دشوار و سخت زندگی ام به من کمک کن راهم را گم نکنم

به من چطور زیستن را یاد ده . به من مهربانی کردن را حتی اگه نسبت به من نا مهربانی شود یاد ده .

به من یاد ده که این دنیا فانی و نابود شدنی است به من یاد ده خوب باشم

به من شرینی خوب بودن را در نگاه معصومانه یک کودک نشان ده .

و آری در شرایط خوشی ام به من بیشتر سپاسگزاری کردن از درگاهت را اطایم کن.

تو ای مهربانترین مهربانا

بـوی کباب ... / داستانک تلخ اما واقعی

 بـوی کباب ... / داستانک تلخ اما واقعی

مردی با تسلیم شکوائیه ای به قاضی شورای حل اختلاف گفت: چندی قبل خانه محقر و مخروبه ای را در چند کیلومتری حاشیه یکی از شهرک های مشهد خریدم. اما چون وضعیت مالی مناسبی نداشتم اتاقی را که گوشه حیاط بود اجاره دادم. مدتی از اجاره منزل نگذشته بود که احساس می کردم فرزندان خردسالم دچار افسردگی شده اند. وقتی از سرکار به خانه می آمدم آن ها از من طلب «کباب» می کردند من که توان خرید «گوشت» را نداشتم هر بار با بهانه ای آن ها را دست به سر می کردم تا این که متوجه شدم هر چند روز یک بار از اتاقی که به اجاره واگذار کرده ام «بوی کباب» می آید و همین موضوع باعث شده تا فرزندانم از من تقاضای کباب بکنند. شاکی این پرونده ادامه داد: دیگر طاقتم طاق شده بود هرچه سعی کردم برای فرزندانم کباب تهیه کنم نشد این در حالی بود که بوی کباب های مستاجرم مرا آزار می داد به همین دلیل از محضر دادگاه می خواهم رای به تخلیه محل اجاره بدهد تا بیش از این خانواده ام در عذاب نباشند. قاضی باتجربه شورای حل اختلاف که سال هاست به امر قضاوت اشتغال دارد، هنگامی که این ماجرا را تعریف می کرد اشک در چشمانش حلقه زد او گفت: پس از اعلام شکایت صاحبخانه، مستاجر او را احضار کردم و شکایت صاحبخانه را برایش خواندم. مستاجر که با شنیدن این جملات بغض کرده بود گفت: آقای قاضی! کاملا احساس صاحبخانه را درک می کنم و می دانم او در این مدت چه کشیده است اما من فکر نمی کردم که فرزندان او چنین تقاضایی را از پدرشان داشته باشند.
او ادامه داد: چندی قبل وقتی به همراه خانواده ام از مقابل یک کباب فروشی عبور می کردیم فرزندانم از من تقاضای خرید کباب کردند اما چون پولی برای خرید نداشتم به آن ها قول دادم که برایشان کباب درست می کنم. این قول باعث شد تا آن ها هر روز که از سر کار برمی گردم شادی کنان خود را در آغوشم بیفکنند به این امید که من برایشان کباب درست کنم. اما من توان خرید گوشت را نداشتم تا این که روزی فکری به ذهنم رسید یک روز که کنار مغازه مرغ فروشی ایستاده بودم مردی چند عدد مرغ خرید و از فروشنده خواست تا مرغ ها را خرد کرده و پوست آن ها را نیز جدا کند. به همین دلیل به همان مرغ فروشی رفتم و به او گفتم اگر کسی پوست مرغ هایش را نخواست آن ها را به من بدهد. روز بعد از همان مرغ فروشی مقداری پوست مرغ پرچربی گرفتم و آن ها را به سیخ کشیدم. فرزندانم با لذت وصف ناشدنی آن ها را می خوردند و من از دیدن این صحنه لذت می بردم. من برای شاد کردن فرزندانم تصمیم گرفتم هر چند روز یک بار از این کباب ها به آن ها بدهم اما نمی دانستم که ممکن است این کار من موجب آزار صاحبخانه ام شود. قاضی شورای حل اختلاف در حالی که بغض گلویش را می فشرد ادامه داد: وقتی مستاجر این جملات را بر زبان می راند صاحبخانه هم به آرامی اشک می ریخت تا این که ناگهان از جایش بلند شد و در حالی که مستاجرش را به آغوش می کشید گفت: دیگر نگو! شرمنده ام من از شکایتم گذشتم.

سیر تحول تیپ مردان ایرانی در 100سال

ارزشمندترین کلمات

 سازنده ترین کلمه" گذشت" است... آن را تمرین کن
 پر معنی ترین کلمه" ما" است...آن را بکار ببند.
 عمیق ترین کلمه "عشق" است... به آن ارج بنه.
 بی رحم ترین کلمه" تنفر" است...از بین ببرش.
 سرکش ترین کلمه" هوس" است...بآ آن بازی نکن.
 خود خواهانه ترین کلمه" من" است...از ان حذر کن.
 ناپایدارترین کلمه "خشم" است...ان را فرو ببر.
 بازدارترین کلمه "ترس"است...با آن مقابله کن.
 با نشاط ترین کلمه "کار"است... به آن بپرداز.
 پوچ ترین کلمه "طمع"است... آن را بکش.
 سازنده ترین کلمه "صبر"است... برای داشتنش دعا کن.
 روشن ترین کلمه "امید" است... به آن امیدوار باش.
 ضعیف ترین کلمه "حسرت"است... آن را نخور.
 تواناترین کلمه "دانش"است... آن را فراگیر.
 محکم ترین کلمه "پشتکار"است...آن را داشته باش.
 سمی ترین کلمه "غرور"است... بشکنش.
سست ترین کلمه "شانس"است... به امید آن نباش.
 شایع ترین کلمه "شهرت"است... دنبالش نرو.
 لطیف ترین کلمه "لبخند"است...آن را حفظ کن.
 حسرت انگیز ترین کلمه "حسادت"است... از آن فاصله بگیر.
 ضروری ترین کلمه "تفاهم"است... آن را ایجاد کن.
 سالم ترین کلمه "سلامتی"است... به آن اهمیت بده.
 اصلی ترین کلمه "اطمینان"است... به آن اعتماد کن.
 بی احساس ترین کلمه "بی تفاوتی"است... مراقب آن باش.
 دوستانه ترین کلمه "رفاقت"است... از آن سوءاستفاده نکن.
 زیباترین کلمه "راستی"است... با ان روراست باش.
 زشت ترین کلمه "دورویی"است... یک رنگ باش.
 ویرانگرترین کلمه "تمسخر"است... دوست داری با تو چنین کنند؟
 موقرترین کلمه "احترام"است... برایش ارزش قایل شو.
 آرام ترین کلمه "آرامش"است... به آن برس.
 عاقلانه ترین کلمه "احتیاط"است... حواست را جمع کن.
 دست و پاگیرترین کلمه "محدودیت"است... اجازه نده مانع پیشرفتت بشود.
 سخت ترین کلمه "غیرممکن"است... وجود ندارد.
 مخرب ترین کلمه "شتابزدگی"است...مواظب پلهای پشت سرت باش.
 تاریک ترین کلمه "نادانی"است...آن را با نور علم روشن کن.
 کشنده ترین کلمه "اضطراب"است...آن را نادیده بگیر.
 صبورترین کلمه "انتظار"است... منتظرش باش.
 بی ارزش ترین کلمه "انتقام"است... بگذاروبگذر.
 ارزشمندترین کلمه "بخشش"است... سعی خود را بکن.
 قشنگ ترین کلمه "خوشروئی"آست... راز زیبائی در آن نهفته است.
تمیزترین کلمه "پاکیزگی"است... اصلا سخت نیست.
 رساترین کلمه "وفاداری"است... سر عهدت بمان.
 تنهاترین کلمه "گوشه گیری"است...بدان که همیشه جمع بهتر از فرد بوده.
 محرک ترین کلمه "هدفمندی"است... زندگی بدون هدف روی آب است.
.... و هدفمندترین کلمه "موفقیت"است... پس پیش به سوی آن.

حلول ماه مبارک رمضان مبارک باد

حلول ماه مبارک رمضان مبارک باد

شهر رمضان الذی انزل فیه القرآن

کوله بارت بر بند ، شاید این چند سحر فرصت آخر باشد، که به مقصد برسیم

بشناسیم خدا و بفهمیم که یک عمر چه غافل بودیم، میشود آسان رفت

میشود کاری کرد، که رضا باشد او ...

حلول ماه مبارک رمضان ، بهار قرآن ماه عبادتهای عاشقانه و نیایشهای عارفانه و بندگی خالصانه مبارک باد

1. رمضان‏

رمضان، در لغت از ماده رمض، به معناى شدت گرما و تابش آفتاب بر سنگ و شن مى‏باشد. با توجه به این که ماه رمضان، ماه تحمل سختى‏ها و عطش و گرسنگى است، به این اسم، نام‏گذارى شده است. این ماه، نهمین ماه سال در تقویم هجرى قمرى و یگانه ماهى که است که نامش در قرآن آمده است و یکى از نام‏هاى خداوند به شمار مى‏رود. ازاین‏رو، در روایت اسلامى تصریح شده که رمضان به ماه اضافه گردد و به هیچ وجه، به تنهایى یاد نشود. ماه رمضان، بر همه ماه‏ها برترى دارد؛ زیرا تمامى کتاب‏هاى مهم آسمانى، مانند تورات، انجیل، زبور، صحف و قرآن، در این ماه نازل شده‏اند و شب قدر و شهادت حضرت على علیه‏السلام در این ماه قرار گرفته است و شاید به خاطر همین ویژگى‏هاست که این ماه، براى روزه گرفتن انتخاب شده است.

2. صوم‏

صوم (روزه)، در لغت، به معناى امساک و خوددارى از هر چیز است و در اصطلاح فقه، عبارت از: «امساک و خوددارى از امورى هشت‏گانه، از هنگام اذان صبح تا اذان مغرب، به قصد انجام فرمان خداوند است.روزه در میان یهود و مسیحیت و اقوام و ملت‏هاى دیگر نیز وجود داشته است و آنان به هنگام مواجهه با غم و اندوه، توبه و طلب خشنودى خداوند، روزه مى‏گرفتند تا با این کار، در پیشگاه او، اظهار عجز و تواضع نموده، به گناهان خود اعتراف کنند. از انجیل استفاده مى‏شود که مسیح علیه‏السلام، چهل شبانه روز، روزه گرفت و سرانجام گرسنه شد. قرآن مجید، به صراحت بیان مى‏کند که این فریضه الهى، بر امت‏هاى پیشین نیز واجب بوده است.

رژیم غذایی روزه داران :

در ماه مبارک رمضان یکی از سختی های روزه داران تشنگی است. به همین منظور کارشناسان تغذیه رژیم های غذایی مختلفی را به روزه داران توصیه می کنند. یکی از این رژیم ها مصرف عسل و لیمو می باشد.به این ترتیب که در وقت سحر یک عدد لیمو را با مقداری عسل و آب مخلوط کرده و بنوشند. به گفته کارشناسان تغذیه روزه داری در تابستان و روزهای گرم باعث کمبود آب بدن و اختلال در کلیه ها خواهد شد، به همین منظور تمامی روزه داران باید رژیم غذایی خود را به گونه ای تنظیم نمایند تا از کاهش آب بدن خود در حد امکان پیشگیری نمایند.در ایام مبارک رمضان علاوه بر مصرف لیمو و عسل یاد شده مصرف چای کم رنگ، آب، شیر، میوه و سبزی به شدت توصیه می شود.

در ماه پر خیر و برکت رمضان برایتان قبولی طاعات و عبادات را آرزومندیم ...

التماس دعا

دلسوزی عزرائیل

روزی رسول خدا (صل الله علیه و آله) نشسته بود که عزراییل به زیارت آن حضرت آمد. پیامبر(صل الله علیه و آله) از او پرسید: ای برادر! چندین هزار سال است که تو مأمور قبض روح انسان ها هستی، آیا در هنگام جان کندن آنها دلت برای کسی سوخته است؟
عزارییل گفت در این مدت دلم برای دو نفر سوخت:
۱- روزی دریا طوفانی شد و امواج سهمگین آن یک کشتی را در هم شکست همه سر نشینان کشتی غرق شدند، تنها یک زن حامله نجات یافت او سوار بر پاره تخته کشتی شد و امواج ملایم دریا او را به ساحل آورد و در جزیره‌ای افکند و در همین هنگام فارغ شد و پسری از وی متولد شد، من مأمور شدم که جان آن زن را بگیرم، دلم به حال آن پسر سوخت.
۲- هنگامی که شداد بن عاد سالها به ساختن باغ بزرگ و بی نظیر خود پرداخت و همه توان و امکانات و ثروت خود را در ساختن آن صرف کرد و خروارها طلا و جواهرات برای ستونها و سایر زرق و برق آن خرج نمود تا تکمیل نمود. وقتی خواست به دیدن باغ برود همین که خواست از اسب پیاده شود و پای راست از رکاب به زمین نهد، هنوز پای چپش بر رکاب بود که فرمان از سوی خدا آمد که جان او را بگیرم، آن تیره بخت از پشت اسب بین زمین و رکاب اسب گیر کرد و مرد، دلم به حال او سوخت بدین جهت که او عمری را به امید دیدار باغی که ساخته بود سپری کرد اما هنوز چشمش به باغ نیفتاده بود اسیر مرگ شد.
در این هنگام جبرئیل به محضر پیامبر (صل الله علیه و آله) رسید و گفت: ای محمد! خدایت سلام می‌رساند و می‌فرماید: به عظمت و جلالم سوگند شداد بن عاد همان کودکی بود که او را از دریای بیکران به لطف خود گرفتیم و از آن جزیره دور افتاده نجاتش دادیم و او را بی مادر تربیت کردیم و به پادشاهی رساندیم، در عین حال کفران نعمت کرد و خود بینی و تکبر نمود و پرچم مخالفت با ما بر افراشت، سر انجام عذاب سخت ما او را فرا گرفت، تا جهانیان بدانند که ما به آدمیان مهلت می دهیم ولی آنها را رها نمی کنیم.

ماجـرای یک عـروسی‌ غم‌ انگیـز ...

ماجـرای یک عـروسی‌ غم‌ انگیـز ...
داستان این عروسی‌ بدین شرح است: عروس ساکن بلندیهای جولان در منطقه اشغالی تحت نظر اسرائیل می‌باشد و داماد در آنطرف مرز یعنی‌ در سوریه زندگی‌ می‌کند، اگر عروس از این مرز عبور کند و به سوریه برود اسرائیل دیگر هرگز اجازه برگشت به وی را نخواهد داد بنابر این عروس خانوم با اشک و اندوه فراوان با خانواده خود برای همیشه خداحافظی می‌کند و تک و تنها با دلی‌ پر از غصه به خانه بخت خود در آنطرف مرز می رود. انشالله به زودی زود  قدس شریف  آزاد خواهد شد این اسرائیلی های مزدور نابود خواهند شد . و فلسطین این مظلوم ترین سرزمین تاریخ بشریت طعم آزادی را خواهد چشید

عروس خانم مشغول خداحافظی همیشگی با خانواده خود

هنگام عبور از منطقه بین دو مرز سوریه و بلندیهای جولان زیر نظر سازمان ملل

اشک و اندوه خانواده عروس بخاطر جدایی همیشگی‌


آخرین خداحافظی عروس با خانواده و وطن در محل مرزبانی

ورود به خاک سوریه و ملحق شدن به داماد


اینهم از حال و روز عروس تک و تنها در روز عروسیش ...

ابوالفضل بیهقی بزرگترین تاریخ نگار ایرانی در آستانه فراموشی ...

خبرگزاری دانشجویان ایران ایسنا روز گذشته 26 تیرماه ، گزارش جالبی در خصوص یک اشتباه متداول مردمی در ارتباط با شناسایی دو تن از بزرگان کشور در ناحیه غرب خراسان رضوی منتشر کرد.

اشتباه رایجی که به موجب آن اغلب افراد حتی بسیاری از مردم محلی ظهیرالدین ابوالحسن علی بن ابوالقاسم زید ابن محمد بیهقی نویسنده کتاب تاریخ بیهق و ابوالفضل محمدبن حسین بیهقی نویسنده کتاب تاریخی بیهقی را یکی دانسته و مقبره زید را به جای ابوالفضل اشتباه می گیرند .

جالب اینجاست که این هردو مورخ برجسته ایرانی علاوه بر شباهت اسمی خود ، در آثار به جای مانده از آنها نیز چنانکه دیدیم شباهت اسمی وجود دارد. تاریخ بیهق به قلم ابوالحسن علی بن زید بیهقی کتابی ارزشمند در زمینه تاریخ و جغرافیای ناحیه بیهق (سبزوار) و نواحی در یکی از دوره های اسلامی است ، اما تاریخ بیهقی ابوالفضل بیهقی کتاب ارزشمند دیگری در تاریخ ایران در دوران غزنویان و چندقرن پیش از آن است . 

این هردو اثر به جای خود ارزش های فراوانی دارند و هردو در زمینه ی تألیفشان به عنوان کتاب های منبع و مرجع مولفان بعدی قرار گرفته اند.

اما متأسفانه فقر اطلاعات و عدم مطالعه کافی در میان مردم ونیز کم کاری نهادها و ادارات فرهنگی از جمله اداره میراث فرهنگی و شورای شهر و ... در شهرهای ششتمد و سبزوار باعث شده امروز وجود این هردو شخصیت برجسته خطه سربداران در یکی خلاصه شده و حتی در مورد همان یک نفر هم اطلاعات کافی بین مردم وجود نداشته باشد. و بدین ترتیب به تدریج یکی از این دو مشاهیر بی بدیل خطه سربداران به دست فراموشی سپرده خواهند شد.

اینک جای بسی تأسف است اگر در زمانی که دائماً از تهاجم فرهنگی  دشمنان به عرصه افتخارات و ارزش های اصیل ایران اسلامی گلایه مندیم ، در مسیر فراموشی کسانی قرار گرفته باشیم که با تلاش و زحمت ماندگار خود بخش عظیمی از تاریخ و فرهنگ ما را چنان در قلب تاریخ ثبت نمودند که برای همیشه از فراموشی در امان بماند.  

لیکن گزارش منتشر شده توسط خبرگزاری ایسنا ،  تلنگر خوبی در این زمینه داشت تا مردم و مسئولین محلی شهرستان های غرب خراسان رضوی به این موضوع توجه بیشتری داشته باشند. 

در ادامه متن کامل گزارش ایسنا منتشر می شود :

برای یافتن آرامگاه ابوالفضل بیهقی اشتباه نروید

ابوالفضل بیهقی، نویسنده‌ی کتاب معروف «تاریخ بیهقی»، از آن دست نویسندگان ادبیات کهن ایران است که کم‌تر افسانه‌‌پردازی‌ای درباره‌ی زندگی‌اش وجود دارد؛ با این حال، مدفن این ادیب و مورخ بزرگ ایرانی همچنان محل بحث و چالش است.

به گزارش خبرنگار ادبیات خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، معمولا کسانی که به منطقه‌ی بیهق در خراسان بزرگ که اکنون به نام سبزوار شناخته می‌شود، می‌روند و به صرافت می‌افتند به سراغ آرامگاه نویسنده‌ی «تاریخ بیهقی» بروند، اشتباهی از آرامگاه ابن‌ فندق سر درمی‌آورند!

شباهت نام‌ خانوادگی ابن‌ فندق با ابوالفضل نه تنها مسافران؛ بلکه مردم شهر سبزوار را هم به اشتباه انداخته است. ظهیرالدین ابوالحسن علی بن ابوالقاسم زید ابن محمد بیهقی، معروف به ابن فندق بیهقی، حکیم، ادیب و ریاضی‌دان مشهور قرن ششم هجری است که مگر شباهت نام خانوادگی، نسبت دیگری با ابوالفضل بیهقی ندارد.

آرامگاه ظهیرالدین ابوالحسن علی بن ابوالقاسم زید ابن محمد بیهقی در بخش ششتمد واقع در سی‌وپنج کیلومتری شهر سبزوار است. در حالی‌که ابوالفضل بیهقی در روستایی در این منطقه به دنیا آمده است؛ او در روستای حارث‌آباد بیهق در نزدیکی سبزوار، به سال 370 هجری خورشیدی به دنیا آمده و بعد از آن‌جا به شهر غزنه مهاجرت کرده است.

محمدجعفر یاحقی ـ مصحح «تاریخ بیهقی» ـ به خبرنگار ایسنا می‌گوید: ابوالفضل بیهقی به شهر غزنه مهاجرت می‌کند و در همان‌جا هم از دنیا می‌رود. از آن‌جایی که 60 – 70 سال بعد از درگذشت ابوالفضل بیهقی، شهر غزنه در حمله‌‌ای از بین می‌رود؛ از همین‌رو مدفن ابوالفضل بیهقی نامعلوم است

ابوالفضل محمدبن حسین بیهقی سال 370 هجری خورشیدی به دنیا آمد و سال 456 خورشیدی از دنیا رفت. او اوایل عمر را در نیشابور به تحصیل دانش اشتغال داشت، سپس به سمت دبیری وارد دیوان محمود غزنوی و حکمرانان بعد از او شد و در سال 418 هجری خورشیدی پس از درگذشت استادش بونصر مشکان به سمت دبیر دیوان شاهی برگزیده شد.

این مورخ و ادیب سال 437 پس از آزادی از زندان، به نگارش «تاریخ بیهقی» مشغول شد. .(منبع : ایسنا)

مجله اینترنتی اسرارنامه پس از مطالعه این گزارش ایسنا مجدداً به این نتیجه می رسد که بخش عمده ای از دلیل وجود این اطلاعات اندک و ناقص در مورد افتخارات ، شخصیت های برجسته شهرستان های منطقه سربداران به کم کاری ها و بی توجهی های مسئولین فرهنگی و مدیران ارشد سبزوار نسبت به تاریخ افتخارات این شهر کهن و نواحی اطراف آن است.البته در این میان مطالعه کم و بی توجهی عمیق مردم به تاریخ و افتخارات گذشته خود نیز عامل دیگری است تا امروز شاهد وقوع اینگونه اشتباهات و فراموشی های نامبارک تاریخی باشیم.این درحالی است که برخی شهرهای دیگر استان و کشور به خوبی نسبت به تاریخ افتخارات خود آگاهند و آن را به دیگران منتقل می کنند. البته همین شهرها نیز در اثر مطالعه انحصاری تاریخ افتخارات شهرهای خود ، دچار آسیب هایی نظیر توهم خودبزرگ بینی تاریخی  می شوند که این وضعیت نیز مشکلات بعدی را برایشان ایجاد می کند و به نظر می رسد بهتر است هر دو گروه بهتر است به سمت تعادل حرکت کنند. 

براین اساس امروز یک نیاز اساسی در مجموعه 6 شهرستان غرب خراسان رضوی بازخوانی دقیق تاریخ افتخارات و شناسایی پیشینه با ارزش چندهزارساله این منطقه است . و در این میان اداره و البته از این به بعد ادارات میراث فرهنگی ، فرهنگ و ارشاد اسلامی ،  شورای شهر و شهرداری ها و فرمانداری های منطقه باید بیشترین اهتمام را در این راستا از خود نشان دهند.

بسیاری از شخصیت های برجسته و نیز رویدادهای مهم و افتخارآمیز خطه سربداران تا کنون به دلیل کم کاری های قبلی با وجود همه ارزش هایی که داشته اند یا به طور کلی ناشناخته مانده و یا اطلاعات و شناخت کافی از آنها در دسترس نیست. در همین زمینه قبلاً به کم کاری های فراوان در خصوص شناخت و پاسداشت نهضت سربداران سبزوار که اولین تشکیل دهندگان حکومت مردمی شیعه در ایران بودند ، اشاره کرده ایم.

ابوالفضل بیهقی نیز یکی از مفاخر بزرگی است که تا کنون به اندازه ارزش واقعی خود در شهر زادگاه خود سبزوار شناخته نشده و در گرامیداشت وی اقدامات قابل قبولی صورت نگرفته است. کتاب تاریخ بیهقی اثرجاودانه این مورخ شهیرایرانی معتبرترین منبع اطلاعاتی در مورد برخی دوره های ایران اسلامی است که این اثر علاوه بر ارزش تاریخی در زمینه نویسندگی و ادبیات فارسی نیز از ویژگی های منحصر به فردی برخوردار است و به یک صاحب سبک در نثر فارسی تبدیل شده است.

دانشگاه حکیم سبزواری در سالهای اخیر در اقدامی قابل ستایش همه ساله در تاریخ مشخصی اقدام به برگزاری مراسم نکوداشتی برای این شخصیت برجسته ایرانی می کند. اما این نکوداشت ها تا کنون در سطح دانشگاهی بوده و هرگز چنان که باید شاید حق این استاد مسلم ادبیات و تاریخ ایران را ادا نمی کند. 

 لذا انتظار می رود از این پس با پیگیری و مطالبه مردم و مسئولین گرامیداشت ابوالفضل بیهقی به صورتی سالانه و به شکل ملی  در شهر زادگاهش سبزوار برگزار شود و البته بنای یادبودر این نویسنده در زادگاهش روستای حارث آباد بعد از شروع این پروژه از سال 1382 با پیشرفتی در حدود ده درصد به صورت نیمه کاره رها شده است که نیازمند توجه مسئولین محترم شهرستان سبزوار و مسئولین محترم استانی و ملی می باشد .

آنچه گفته شد در مورد دیگر افتخارات و مشاهیر خطه سربداران نیز باید اجرا شود. به عنوان مثال ابن فُندُق ، صاحب کتاب تاریخ بیهق نیز همانطور که در بالا گفته شد دارای ارزش های خاص خود است و خوشبختانه مزار وی نیز در شهر ششتمد امروز به عنوان یک فضای فرهنگی و تفریحی برای افراد محلی شناخته می شود. و این قابلیت را دارد که با همت مردم و مسئولین و احیا و زیباسازی محوطه این بنا و نیز برگزاری مراسمات بزرگداشت های علمی و فرهنگی برای وی ، یک فرصت گردشگری در شهرستان تازه تأسیس ششتمد ایجاد شود.

ان شاالله ... 

منبع: مجله اینترنتی اسرارنامه http://www.asrarnameh.com/news.php?id=564

منبع خبر در خبرگزاری دانشجویان ایران ایسنا:http://isna.ir/fa/news/91042514717/

نیایش های پیامبر (ص)

نیایش های پیامبر (ص)

 خداوندا ، سر انجام ما  را در همه کارها نیک بگردان  و از خواری در این جهان و رنج آن جهان   در پناهمان گیر.

خداوندا ، به دانش توانگرم ساز ، به  بردباری زیورم بخش ، به پرهیزکاری  گرامی ام   بدار و به تندرستی بیآرایم.

جملات زیبا از دکتر شریعتی

لحظه لحظه های زندگی را سپری می کنیم تا به خوشبختی برسیم ، غافل از اینکه خوشبختی در همان لحظاتی بود که سپری شد .

حوادث آدمهای بزرگ را متعالی و آدمهای کوچک را متلاشی می کند .

با همه چیز در آمیز و با هیچ چیز آمیخته مشودر انزوا، پاک ماندن نه سخت است ، نه با ارزش

در دشمنی دورنگی نیست. کاش دوستان هم در موقع خود چون دشمنان بی ریا بودند.

اگر گناه وزن داشت؛ هیچ کس را توان آن نبود که قدمی بردارد، خیلی ها ازکوله بار سنگین خویش ناله میکردند، و من شاید؛ کمر شکسته ترین بودم.

برای پرواز به آسمانها، منتظر نمان که عقابی نیرومند بیاید و از زمینت برگیرد و در آسمانهایت پرواز دهد.بکوش تا پر پرواز به بازوانت جوانه زند و بروید و بکوش تا اینهمه گوشت و پیه و استخوان سنگین را که چنین به زمین وفادارت کرده است، سبک کنی و از خویش بزدایی، آنگاه به جای خزیدن، خواهی پرید.در پرنده شدن خویش بکوش و این یعنی بیرون آمدن از زندانهای اسارت .

صداقت در مقابل سیاست دیگران ، سادگی ستو سیاست در مقابل صداقت دیگران ، خیانت . . .

  مهربان باش،مردم اغلب بی انصاف، بی منطق و خود محورند، ولی آن ها را ببخش.اگر مهربان باشی تو را به داشتن انگیزه های پنهان متهم می کنند، ولی مهربان باش.اگر موفق باشی دوستان دروغین و دشمنان حقیقی خواهی یافت، ولی موفق باش.اگر شریف و درستکار باشی فریبت می دهند، ولی شریف و درستکار باش.آنچه را در طول سالیان بنا نهاده ای شاید یک شبه ویران کنند، ولی سازنده باش.اگر به شادمانی و آرامش دست یابی حسادت می کنند، ولی شادمان باش.نیکی های درونت را فراموش می کنند، ولی نیکوکار باش.بهترین های خود را به دنیا ببخش حتی اگر هیچ گاه کافی نباشد.و در نهایت می بینی هر آنچه هست همواره میان « تو و خداوند» است نه میان تو و مردم.خداوندا ... مرا به بزرگی چیزهایی که داده ای آگاه و راضی کن!تا کوچکی چیزهایی که ندارم آرامشم را برهم نریزد ...

 آدم یک "بودن" است، و انــســــــــــان یک "شـــدن" ...

گاهی گمان نمی کنی ولی می شود،گاهی نمی شود، نمی شود که نمی شودگاهی هزار دوره دعا بی اجابت است،گاهی نگفته قرعه به نام تو می شود؛گاهی گدای گدای گدایی و بخت با تو نیست،گاهی تمام شهر گدای تو می شود... 

سخت است حرفت را نفهمند،سخت تر این است که حرفت را اشتباهی بفهمند،حالا میفهمم، که خدا چه زجری میکشدوقتی این همه آدم حرفش را که نفهمیده اند هیچ،اشتباهی هم فهمیده اند.

خداوندا، مگذار آنچه را که حق می دانم ؛ به خاطر آنچه که بد می دانند، کتمان کنم . . .

 اگر حس روییدن در تو باشد، حتی در کویر هم رشد خواهی کرد.

خیلی اوقات ، آدم از آن دسته چیزهای بد دیگران ابراز انزجار می کند که درخودش وجود دارد ...

ازدست دادن کسی که دوستش داریم خیلی دشواراست.اما اکنون به این نتیجه رسیده ام که کسی کسی را از دست نمیدهد؛ زیرا‎ ‎مالک آن نیست ، و‎ ‎این یعنی آزادی ،داشتن بهترینهای دنیا بدون آنکه صاحبشان باشی ...

ماندن، سنگ بودن است و رفتن، رود بودن .بنگر که سنگ بودن به کجا می رسد جز خاک شدن ،و رود بودن به کجا می رود جز دریا شدن ...

سبزوار در محاصره شن‌های روان

سبزوار در محاصره شن‌های روان

وقتی این روزها از کنارروستاهای حارث آباد و دولت آباد رد می شویم دلمان می گیرد! اتفاق بدی برای طبیعت سبزوار افتاده. به خاطر بی توجهی بعضی آدم‌ها که به خاطر منافع خود شهری را به خطر انداخته‌اند!سال ۱۳۴۴ در حارث آباد سبزوار نهضت تاق‌کاری در راستای بیابان‌زدایی و تثبیت شن، شروع و در سال۱۳۵۳ خاتمه یافت که نتایج دلگرم کننده ای به بار آورد و این شهرستان را از خطر نابودی توسط شن‌های روان نجات داد. در سال ۱۳۷۲ عملیات اجرایی کاشت گونه‌های گیاهی تاق، آتریپلکس، گز و قره داغ در حوالی کال شور آغاز شد. تاق از گونه‌های گیاهی است که در مناطق خشک، نسبت به بافت سبک بدون شوری و یا شوری کم سازگاری دارد و سفره آب زیرزمینی خیلی پایین و رطوبت هوای بسیار اندک را می‌پذیرد و یکی از گونه‌های بسیار عالی برای تثبیت شن می‌باشد. سال‌ها قبل که از جاده قدیم سبزوار ـ ششتمد می‌گذشتیم، گیاهان تاق دولت آباد آنقدر زیاد بود و تاج پوشش فراوانی داشت که جز درخت‌های حاشیه جاده نمی‌توانستیم آن طرف تر را ببینیم. ولی این روزها که از این جاده می‌گذریم از آن همه درختچه‌های انبوه بوته‌های تنک و کم تعداد مشاهده می‌شود. روز به روز این جنگل رو به نابودی پیش می‌رود.

عکس ذیل از درختان تاغ حارث آباد می باشد ( توسط رضا حارث آبادی )

عامل این امر قطع بی رویه و غیر قانونی این درخت‌ها توسط مردم است. یادمان باشد اگر گیاه تاغ نبود سال‌های سال پیش، سبزوار از یورش شن‌های روان جان سالم به در نمی‌برد. بیاییم با مراعات حال جنگل که منجی شهرمان است به خود کمک کنیم و در صدد احیاء شهر خود باشیم.

آقای مهدی حارث آبادی دانشجوی کارشناسی ارشد پرستاری

کسب عنوان "مقاله برترین برترین ها" توسط آقای مهدی حارث آبادی دانشجوی کارشناسی ارشد پرستاری

مقاله جناب آقای مهدی حارث آبادی دانشجوی کارشناسی ارشد پرستاری در یازدهمین کنگره سالیانه پژوهشی دانشجویان علوم پزشکی کشورکه از 31 الی 3 اردیبهشت 1389 در بندرعباس برگزار شد، عنوان سخنرانی برتر و "مقاله برترین برترین ها" را کسب کرد. این موفقیت را خدمت ایشان، و خانواده محترمشان تبریک عرض می نماییم به امید موفقیت های روز افزون جهت ایشان که یکی از مفاخرین روستای حارث اباد می باشند

منتخبین پوستر مقطع کارشناسی ارشد

رتبه	تصویر	نام و نام خانوادگی	آخرین درجه علمی	عنوان مقاله	جایزه
اول		فاطمه ریاحی زانیانی	دانشجوی کارشناسی ارشد میکروبیولوژی	مقایسه آنتی بیوتیک های یکی از شرکت های داخلی با شرکت MAST از نظر کیفی	یک عدد سکه بهار آزادی لوح تقدیر تندیس
دوم		بهمن یوسفی	دانشجوی کارشناسی ارشد ایمونولوژی	اثرات ممانعتی دی هیدرواپی آندرسترون بروی آپوپتوزیس	یک عدد نیم سکه بهار آزادی لوح تقدیر تندیس
سوم		مهدی حارث آبادی	دانشجوی کارشناسی ارشد پرستاری	بررسی تاثیر توانمند سازی خانواده_ محور بر کیفیت زندگی بیماران مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس	یک عدد نیم سکه بهار آزادی لوح تقدیر تندیس
سوم		نیره آقایی	دانشجوی کارشناسی ارشد پرستاری	مقایسه تاثیر ورزش گروهی و انفرادی بر خستگی بیماران	یک عدد ربع سکه بهار آزادی لوح تقدیر تندیس

پسته و هر آنچه درباره آن باید بدانیم

پسته Subtitle پسته از خانواده Anacardiacea و با نام علمی Pistachio Vera L می باشد. رقم های مورد استفاده در ایران P. vera ، P. khinluk و P. mutica می باشد. درخت پسته گیاهی است دو پایه یعنی گل های نر و ماده جدا از یکدیگر و روی درخت مجزا قرار گرفته است که ارتفاع آن به حدود پنج متر می رسد. برگ های درخت پسته متناوب و مرکب از 2 یا 3 برگچه نوک تیز با یک برگچه انتهایی است و به رنگ سبز روشن می باشد. گل های آن خوشه ای است گل نر آن فاقد گلبرگ است. گل آذین درخت پسته به طور کلی خوشه‌ای است و در خوشه نر که گل ها به یکدیگر فشرده و متراکم هستند. تعداد زیادتری گل مشاهده می‌شود تا در خوشه ماده که فاصله از گل ها یکدیگر زیاد است و به همین علت این نوع گل ها خوشه افشان و شلی تشکیل می‌دهند. گل های ماده دارای یک تخمدان و یک تخمچه هستند ، ولی کلاله منشعب و دارای سه شاخه است. برگ درخت پسته از 5 تا 7 برگچه تشکیل شده است. ریشه درخت محوری و عمودی است و تا عمق بیش تر از دو متر در داخل خاک فرو می‌رود. تلقیح گل های ماده به وسیله باد انجام می‌گیرد. Contents موطن اصلی و قدمت درخت پسته مشخصات گیاه شناسی درخت پسته آب و هوای مطلوب پسته خاک مطلوب پستهlessmore Permanent link to this knol:Link Parvizi, Shahab. پسته [Internet]. Version 2. Knol. 2008 Jul 25. Available from: http://knol.google.com/k/shahab-parvizi/پسته/1af8hjt4xqmgg/2.CitationEmailPrintFavoriteCollect this page
مسعودی مورخ وجهانگرد قرن چهارم هجری قمری در کتاب مروٌج الذٌهب و معادن الجوهر نوشته است : «چون آدم ازبهشت بیرون شد مشتی گندم و سی شاخه از درختان بهشت همراه داشت که از آن جمله ده میوه پوست دار بود : بادام ، فندق ، پسته».

محمد ابن جریر طبری (قرن سوم هجری قمری )پیدایش پسته رابا استقرارحضرت آدم درکره زمین هم زمان دانسته و نوشته است :"گویند میوهایی که خداوند هنگام هبوط به آدم داد سی جور بود ده نوع میوه پوست دار،ده نوع میوه هسته دار وده نوع میوه بی پوست وبی هسته .میوه های پوست دار شامل :گردو،بادام،وپسته و...". درتورات نیز از پسته سخن به میان آمده است.در باب 43از سفر پیدایش گفته شده است که "یعقوب هنگام فرستادن فرزندانش به دربار یوسف حاکم مصر توصیه می کند که از محصولات سرزمین خود به عنوان ارمغان برایش ببرند".درزمره ی این پیشکش ها از عسل،کتیرا وپسته نام برده شده است .

پیشینه پسته :

پسته گیاهی است که از دیرباز در نقاط مختلف ایران مورد کشت و پرورش قرار می گرفته است. جنگل های وحشی و خودروی پسته در ناحیه شمال شرقی ایران و نواحی هم مرز با ترکمنستان و افغانستان پیشینه ای باستانی دارد و تصورمی رود که درخت پسته حدود 4-3 هزار سال قبل در ایران اهلی شده و مورد کشت و کار قرار گرفته است. سرخس را از قدیمی ترین مناطق کشت پسته می دانند. سابقه کشت پسته در دامغان ، سمنان و قزوین را به قرن هفتم هجری و در استان کرمان به قرن دوازدهم هجری نسبت می دهند. کشت پسته در سایر نقاط ایران سابقه 200-150 ساله دارد. علیرغم سابقه طولانی کشت پسته ایران ، پسته کاری در دهه های اخیر توسعه بیش از پیش فزاینده ای داشته است. موطن اصلی و قدمت درخت پسته در باره ی محل پیدایش پسته،منابع مختلف نظرهای گوناگون بیان می کنند:یک نویسنده فرانسوی آن را بومی ایران ، عربستان و سوریه دانسته است.

دانشنامه بریتانیکا پسته را بومی ایران می داند دانشنامه آمریکانا پسته را از آسیای غربی می داند. لاروس آن را به آسیای صغیر نسبت می دهد،در کتاب دانشنامه فارسی خاورمیانه ونواحی مدیترانه ودر کتاب المنجد از ترکستان به عنوان زادگاه پسته یاد کرده اند . درخت پسته معمولی و یا پسته ایرانی پستاشیا ورا (Pistacia vera) به شکل جنگل های انبوه در شمال شرقی ایران دیده می‌شود لذا می‌توان گفت که اصل این جور پسته از ایران است. درخت پسته از ایران به سایر نقاط مخصوصاً به سواحل دریای مدیترانه (جنوب اروپا و شمال آفریقا) رفته است. مشخصات گیاه شناسی درخت پسته پسته از خانواده Anacardiacea و با نام علمی  Pistachio Vera L می باشد. رقم های مورد استفاده در ایران P. vera  ، P. khinluk  و P. mutica می باشد. درخت پسته گیاهی است دو پایه یعنی گل های نر و ماده جدا از یکدیگر و روی درخت مجزا قرار گرفته است که ارتفاع آن به حدود پنج متر می رسد. برگ های درخت پسته متناوب و مرکب از 2 یا 3 برگچه نوک تیز با یک برگچه انتهایی است و به رنگ سبز روشن  می باشد. گل های آن خوشه ای است گل نر آن فاقد گلبرگ است. گل آذین درخت پسته به طور کلی خوشه‌ای است و در خوشه نر که گل ها به یکدیگر فشرده و متراکم هستند. تعداد زیادتری گل مشاهده می‌شود تا در خوشه ماده که فاصله از گل ها یکدیگر زیاد است و به همین علت این نوع گل ها خوشه افشان و شلی تشکیل می‌دهند. گل های ماده دارای یک تخمدان و یک تخمچه هستند ، ولی کلاله منشعب و دارای سه شاخه است. برگ درخت پسته از 5 تا 7 برگچه تشکیل شده است. ریشه درخت محوری و عمودی است و تا عمق بیش تر از دو متر در داخل خاک فرو می‌رود. تلقیح گل های ماده به وسیله باد انجام می‌گیرد. پسته گیاهی نیمه گرمسیری از خانواده Anacardiacaeوجنس Pistacia است که در سال 1737میلادی توسط لینه نامگذاری شده است . پس دارای یازده گونه است که عبارتند از: پسته خوراکی P.vera بنه P.mutica چاتلانقوش،P.mexicano ،   P.lentiscus، P.integerrima، P.chinesis  .palaesting، P.kinjuk ،P.atlantica ،P.texano، P.terbinthus که در ایران تا کنون سه گونه نخست شناخته شده است . ازاین گونه ها P.vera  اهلی است وارزش اقتصادی دارد واز بقیه گونه ها به عنوان پایه یا به عنوان گیاه زینتی استفاده می شود .

در بیش از 99درصد از باغ های پسته ایران ،از گونه p.vera  به عنوان پایه استفاده شده است .پسته درختی دو پایه و خزان کننده است .گل های نر اواسط تا اواخر فروردین و گل های ماده چند روز بعد بصورت خوشه ظاهر می شوند که براساس شرایط آب وهوایی هر منطقه وزمان ظاهر شدن متفاوت می باشد. درخت پسته از7تا9سالگی به بار می نشیند،این درخت دمای 45درجه بالای صفر و25درجه زیر صفر را تحمل می کند.پسته گیاهی مقاوم به خشکی وکم آبی است وبعد از خرما مقاوم ترین درخت در برابر شوری است . به طور کلی انواع مختلف پسته را از حیث شکل ظاهری به دو دسته می‌توان تقسیم کرد. یکی بادامی و دیگری فندقی. در شکل بادامی طول پسته از عرض یا قطر آن خیلی زیادتر است به طوری که شکل کشیده بادامی به پسته می‌دهد. در صورتی که در شکل فندقی تفاوت بین طول و قطر پسته خیلی کم است. علاوه بر این در شکل بادامی فاصله دو لب داخلی پوست پسته خندان کمتر از همین فاصله در شکل فندقی است. در پسته بادامی گاهی اتفاق می‌افتد که نوک باریک پسته کمی به شکل نوک خنجر خمیده است این شکل پسته را خنجری می‌نامند. پراکنش جغرافیایی   پیدایش پسته را در ایران به4تا5هزار  سال پیش نسبت می دهند ومی گویند از ایران به دیگر مناطق جهان برده شده است.برتولدلوفر ایران شناس آمریکایی می گوید :نام درخت پسته در زبان های یونانی ،لاتین ،زبانهای اروپایی ،عربی،ترکی،روسی ، ژاپنی و دیگر زبانها از نام ایرانی این این درخت گرفته شده است .درپارسی قدیم نام این درخت پیستاکو ،درپارسی میانه (پهلوی) پیستاک بوده وبعدها به پسته تبدیل شده است. برخی پژوهشگران کشت پسته را در ایران ، در زمان پارتها ودر نواحی مستعد پارت (خراسان) که نزدیکترین منطقه به زادگاه طبیعی آن است ،می دانند وگسترش آنرا به سایر نواحی ایران ،به پس از اسلام نسبت می دهند وبر این باورند که قم نخستن وقدیمی ترین ناحیه پسته خیز ایران پس از اسلام است که پیشینه آن به نیمه اول قرن هجری می رسد و در سال 340هجری درختان پسته آنجا مشمول مالیات بوده است. اولین نوشته درباره پسته دامغان، سمنان، و قزوین مربوط به قرن هفتم هجری است ولی برخی براین باورند که سابقه پسته در قزوین به 1600سال پیش می رسد واز آنجا به دامغان و سمنان برده شده است .پسته کاری در منطقه کرمان را به قرن دوازدهم هجری نسبت می دهند.کشت پسته درسایر نقاط ایران به150تا 200سال گذشته مربوط می شود .به رغم سابقه طولانی کاشت پسته درایران ،پسته کری در نیم قرن اخیر توسعه بیش از پیش وفزاینده یافته است. شرایط اقلیمی   بارندگی های بهاره، یخبندانها و وزش بادهای گرم و خشک کننده مانع تلقیح و رطوبت زیاد در طول فصل رشد گیاهی باعث تشدید حمله و خسارت بیماریهای قارچی می شوند. وزش بادهای تند وشدید نیز در تربیت نهالهای جوان تاثیر نامطلوبی می گذارد. جهت کمک به بیداری و رویش جوانه های خواب و تولید گل آذین های نرمال و تسریع در رشد گیاهی و باردهی در کالیفرنیا حداقل به هزار ساعت سرمای زمستانه پایین تر از 7ºc نیاز است و چنانچه جمع درجه حرارت کمتر از 670 ساعت باشد ( چنانکه در سال 78- 1977 اتفاق افتاد ) گلدهی و برگدهی درخت به تاخیر می افتد و برگها نامنظم و بدقواره می شوند و تولید محصول کاهش پیدا می کند. مضافاٌ آنکه هیچ گونه مواد یا محلول شیمیایی نیز چنین کمبودهایی را تامین یا جبران نمی کند. درخت پسته را به راحتی می توام در اغلب خاکها با بافت و جنس مختلف کاشت به طوری که در زمین های آهکی و شور هم طاقت و تحمل آن بهتر از سایر درختان میوه بوده است اما در اراضی زهدار و کم عمق و سخت و سنگی نتیجه خوبی نشان نمی دهد. بهترین خاک مورد پسند پسته، خاک های شنی و رسی با زهکشی مطلوب و تهویه شده است که هر چه عمق آن بیشتر و یکنواخت تر باشد رشد آن بهتر و تولید آن زیادتر خواهد بود. چنانکه قبلاٌ اشاره شد، درخت پسته آب یاب است به طوری که درشرایط سخت بی آبی هم زنده مانده است. منافذ یا روزنه های برگ در درخت پسته حساسیت کمتری نسبت به خشکی داشته و نسبت به سایر درختان میوه سردسیری طاقت بیشتری در مقابل کم آبی از خود نشان می دهند. با این حال، از نظر اقتصادی بهترین نتیجه وقتی گرفته می شود که درخت به حد کافی آب خورده باشد. میزان، روش و زمان آبیاری عواملی هستند که تاثیر زیادی در چگونگی تولید محصول و رشد گیاهی، به خصوص در رشد درختان نو کاشت و جوان دارند. ( کشت وتولید پسته ،از: لوئیز فرگوسن – مترجم :مهندس محمود درویشان – ص 3و4 )   آب و هوای مطلوب پسته درخت پسته به سرمای شدید زمستان و گرمای زیاد تابستان هر دو مقاوم است. درخت پسته با هوا و زمین مرطوب سازگاری ندارد. رطوبت زیاد در زمین باعث تولید بیماری صمغ و پوسیدگی یقه درخت می‌شود که به تدریج درخت را ضعیف و بالاخره خشک می‌کند. درخت پسته به کم آبی و خشکی مقاومت زیاد نشان می‌دهد به طوری که درختان کهن را می‌توان بدون آبیاری بر مدت خیلی طولانی (شاید چند ده سال) زنده نگاه داشت. خاک مطلوب پسته بهترین خاک ها برای کاشت درخت پسته خاک های لیمونی سبک یعنی شن و رس می‌باشد. در اراضی سبک مصرف کود برای برداشت رضایت بخش است ولی در اراضی رسی سنگین که رطوبت را به مقدار زیاد و برای مدتی طولاتی در خود نگاه می‌دارد کاشت این گیاه نتیجه رضایت بخشی نمی‌دهد و مقدار محصول چندان قابل توجه نخواهد بود. درخت پسته تا اندازه‌ای تحمل شوری خاک را می‌کند.

ارزش غذایی و دارویی پسته   

پسته گرم و خشک و بـــرای افـــراد گرم مـــزاج مضر است. مصلح آن سکنجبین می باشد. پسته بسیار مقوی و دارای ویتامین های B1 و B2 و ویتامین pp و ویتامین E می باشد. املاح معدنی هم دارد و در تقویت قوای جسمی و جنسی و سلول های مغزی موثر است. در پسته مقدار قابل توجهی آهن وجود دارد و با داشتن مواد دیگری چون پتاسیم ، منیزیوم تامین کننده احتیاجات بدن و خون است. البته مصرف زیاد پسته باعث می شود که مقدار ازت در خون و بدن بالا رود و شاید به همین علت است که عده ای معتقدند پسته باعث کثیف شدن خون می شود ، البته اشخاصی که دچار ضعف و نارسائی کبد هستند و مبتلایان به بیماری های نقرس و دیابت و ناراحتی کلیه باید از خوردن پسته خودداری کنند. ارزش غذایی : پسته دارای مواد غذایی فراوانی است و بنابراین برای تقویت بیماران و اشخاص ضعیف مناسب است. 100 گرم مغز پسته 626 کیلوکالری انرژی دارد. در زیر دو جدول مختلف از میزان مواد تشکیل دهنده در 100 گرم پسته آورده شده است (از دو منبع مختلف!!) : گرم میلی گرم                     گرم میلی گرم آب 6/5 فسفر 430   آب 5/2 فسفر 500 پروتئین 19/18 کلسیم 140   پروتئین 20 کلسیم 130 چربی 53/5 آهن 77   چربی 54 آهن 5/7 هیدرات های کربن 16/2 پتاسیم 972   ویتامین آ 230 پتاسیم 950 فیبر 1/2 منیزیم 150   ویتامین ب 3 1/5 منیزیم 150 عناصر معدنی 8/2       ویتامین ب 1 0/7 مواد نشاسته ای 15 ارزش دارویی و درمانی * خواص مغز پسته 1) مغز پسته از نظر طب قدیم ایران گرم و خشک است. 2) مغز پسته به علت داشتن آهن خون ساز است و آن هائیکه مبتلا به کم خونی هستند باید حتماً روزانه مقداری پسته بخورند. 2) خوردن پسته نیروی جنسی را تقویت می کند. 3) مغز و ذهن را تقویت می کند. 4) برای آرامش قلب و آرام کردن اعصاب مفید است. 5) برای باز کردن مجاری کبد مصرف پسته توصیه می شود. 6) پسته معده را تقویت می کند. 7) برای تسکین سرفه مفید است. 8) اسهال معمولی و اسهال خونی را درمان می کند. 9) جوشانده پوست درخت پسته برای برطرف کردن خارش اعضای تناسلی زنان مفید است. 10) جوشانده پوست و برگ درخت پسته برای رفع درد و خارش مقعد مفید است. 11) جوشانده برگ و پوست درخت در درمان بیماری های پوستی (جرب) مؤثر است. 12) پسته باعث تقویت قلب و معده می شود. * خواص پوست سبز پسته پوست سبز پسته تازه از نظر طب قدیم ایران سرد و خشک است و دارای خواص زیر می باشد : 1) برای رنگرزی بکار می رود. 2) بهترین دارو رای رفع بوی ید دهان است . 3) جویدن آن باعث التیام زخم های داخل دهان می شود. 4) برای استحکام لثه آنرا روی لثه بمالید و یا بجوید . 5) دم کرده پوست سبز پسته حالت دل بهم خوردگی و استفراغ را از بین می برد. 6) دم کرده آن برای رفع اسهال مفید است. 7) برای رفع سکسکه پوست سبز پسته را دم کنید و یک فنجان از آن را بنوشید. * خواص پوست سفید پسته پوست نازک آن در دردهای کبدی و روده ای ، یرقان و سرفه های مزمن مفید می باشد. پوست سفید پسته برای بواسیر و بیرون زدن مقعد مفید است. برای درمان این بیماری باید پوست سفید پسته را در آب بجوشانید و آنرا داخل لگنی بریزید و شخصی را که این بیماری را درد برای چند دقیقه در آن بنشیند. باعث تسکین درد و تخفیف بیماری می شود. مضرات پسته : مغز پسته چربی زیادی درد و بنابراین برای معده مناسب نیست و کسانیکه معده ضعیف دارند باید آن را با زردآلو بخورند. ضمناً مغز پسته گرم و خشک است خوردن زیاد آن باعث گرمی بدن و کهیر و دانه های قرمز رنگ در پوست می شود. برای رفع گرمی و خشکی باید سرکه ، انار ترش و یا برگه زردآلوی ترش مصرف نمود. سطح زیر کشت پسته درجهان   بر اساس آخرین اطلاعات سازمان خواروبار وکشاورزی جهانی (FAO) درسال 1997 سطح زیر کشت پسته جهان 376921هکتار بوده که نسبت به سال گذشته حدود 2/ درصد کاهش داشته است.از سال 1988تا 1997دریک دوره دهساله سطح زیر کشت پسته جهان متغییر بوده وسیر صعودی داشته است. دراین دوره کمترین میزان سطح زیر کشت با 224961هکتار مربوط به سال 1988 وبیشترین آن با 377566هکتار مربوط به سال 1996بوده است .درآغاز دوره مورد بررسی (سال پایه ) سطح زیر کشت پسته جهان 224961هکتار بوده که درسال 1997به 376921هکتار رسیده وافزایشی برابر68درصد را نشان می دهد. دربین کشورهای جهان،ایران با دارا بودن 247هزار هکتار اراضی زیر کشت پسته به تنهایی حدود 66درصد از کل اراضی زیر کشت پسته جهان را به خود اختصاص داده ومقام اول را دارا است.پساز آن ترکیه با 35هزار ،آمریکا با 26هزار وتونس با 22هزار هکتار به ترتیب مقام های دوم تا چهارم را به خود اختصاص می دهند.   سطح زیر کشت پسته در ایران   بر اساس آخرین اطلاعات موجود،سطح زیر کشت پسته در ایران در سال زراعی 76-1375 برابر 247130هکتار بوده است که نسبت به سال زراعی گذشته حدود 7درصد و نسبت به سال پایه حدود 98درصد افزایش نشان می دهد . سطح زیر کشت پسته در ده سال مورد بررسی 125123هکتار تا 247130هکتار متغییر بوده است .کمترین میزان سطح زیر کشت پسته در سال زراعی 67-1366بوده که تا سال 76این مقدار روندی افزایشی داشته است. براساس آمارموجود ،در پایان سال مورد بررسی بیشترین سطح در استان کرمان با 200505هکتار که 81درصد از سطح زیر کشت پسته کشور را در اختیار داشته است.پس از کرمان که مقام اول را از این نظر دارا است ،استان های خراسان ،یزد ،سمنان ،قزوین ،فارس وسیستان وبلو چستان به ترتیب مقام دوم تا هفتم را به خود اختصاص داده اند.استان های آذربایجان غربی و اردبیل هریک با 2هکتار کمترین سطح زیر کشت پسته در کل کشور را دارند.کرمان ،خراسان ،یزد، سمنان، قزوین ،فارس و سیتان وبلوچستان جمعاٌ 99درصد از شطح زیر کشت پسته کل کشور را داشته ومهمترین مناطق کشت پسته به شمار می آیند.   تولید پسته در جهان   براساس آخرین اطلاعات منتشرشده از سوی سازمان خواربار کشاورزی جهانی ،مقدار تولید پسته جهان درسال 1997برابر 331403 تن بوده است.تولید جهانی پسته در سال 1997نسبت به سال قبل حدود 23درصد کاهش و نسبت به سال پایه (1988)حدود 45درصد افزایش نشان می دهد. در بین کشورهای جهان ،ده کشورهر یک بیش از 250تن پسته در سال 1997تولید کرده اند که در بین ایران با تولید حدود  112هزار تن ،رتبه اول را دارا است .ایران به تنهایی حدود 34درصد پسته جهان را تولید می کند . پس از ایران آمریکا با تولید  82 هزار تن دومین کشور عمده تولید کننده پسته جهان به شمار می رود. ترکیه با  60 هزارتن پسته مقام سوم جهان را داراست . در بین کشورهای عمده تولید پسته جهان ،میزان تولید سال 1997نسبت به سال گذشته در کشورهای آمریکا، سوریه ،یونان ،ایتالیا و تونس افزایش و در کشورایران کاهش داشته است. در بقیه کشورها  مقدار تولید تغییری را نشان نمی دهد .     تولید پسته در ایران   در سال 76-1375 میزان تولید پسته کشور 111916  تن است که نسبت به سال گذشته 57 درصد ونسبت به سال پایه 11 درصد کاهش داشته است . میزان تولید پسته کل کشور در ده سال مورد بررسی از 111916 تا 260085 تن در نوسان بوده است . کمترین میزان تولید مربوط به سال زراعی 76-1375 بوده واز سال پایه تا سال زراعی 75-1374 میزان تولید پسته تقریباٌ سیر افزایشی داشته است به صورتی که به رقم 260085 تن رسیده است . بالاترین مقدار تولید پسته کشور در استان کرمان با تولیدی برابر 81599 تن می باشد که 73 درصد از تولید پسته کل کشور را به خود اختصاص داده است وپایین ترین مقدار با یک تن از تولید پسته کل کشور مربوط به هر یک از استان های آذربایجا ن غربی و اردبیل است . پس از کرمان ،از نظر میزان تولید پسته ،استان یزد در مقام دوم قرار دارد که با احتساب تولید استان های خراسان ، سمنان ، قزوین ، اصفهان وفارس جمعاٌ 98 درصد از تولید پسته کل کشور را به خود اختصاص داده اند وسه استان کرمان ، یزد وخراسان به تنهایی 89 درصد از پسته کل کشور را تولید نموده اند و مهمترین مناطق تولید پسته به شمار می آیند

عملکرد پسته در جهان  

براساس اطلاعات به دست آمده از فائو در سال 1997 ،متوسط عملکرد پسته در جهان 879 کیلوگرم درهکتار بوده است که نسبت به سال قبل 22 درصد (254 کیلوگرم) و نسبت به سال 1988 (سال پایه ) حدود 14 درصد (139 کیلوگرم) کاهش داشته است . در بین کشورهای عمده تولید کننده پسته در سال 1997 ایا لات متحده آمریکا با تولید متوسط 3085کیلوگرم در هکتار بالاترین عملکرد را به خود اختصاص داده است ونسبت آن به عملکرد جهانی 351 درصد بالاتر است . پس از آن ترکیه با تولید 1715 کیلوگرم در هکتار در جایگاه دوم قرار دارد .کشورهای  چین، سوریه ویونان نیز به ترتیب با عملکرد های 1687،1635، 990 کیلوگرم  در هکتـــــــار در رتبه های بعدی قرار گرفته اند که بالاتر از عملکرد جهانی بوده است . کشور تونس با متوسط تولید 53کیلوگرم در هکتار کمترین عملکرد در بین کشورهای عمده تولید کننده این محصول به خود اختصاص داده است .در سال 1997 عملکرد در هکتار پسته ایران 453 کیلوگرم و نسبت به متوسط جهانی 52 درصد بوده است .   عملکرد پسته در ایران   عملکرد در هکتار پسته کل کشور در سال زراعی 76-1375 ،453 کیلوگرم بوده که نسبت به سال قبل از آن حدود 60 درصد و نسبت به سال پایه (67) ،55 درصد کاهش داشته است . در دوره ده ساله مورد بررسی بیشترین مقدار عملکرد پسته با 1175 کیلوگرم به سال زراعی 71-1370 و کمترین آن با 453کیلوگرم به سال زراعی 76-1375 اختصاص داشته است . در سال پایه مورد بررسی دربین استان های کشور، استان تهران با 3716 کیلوگرم تولید در واحد سطح بالاترین واستان گلستان با 100 کیلوگرم در واحد سطح پایین ترین تولید را دارا می باشد.  

ازدیاد درخت پسته :          

از نظر گیاه شناسی درخت پسته را به دو طریق می‌توان تکثیر کرد یکی به وسیله خواباندن شاخه و دیگری به وسیله کاشت بذر. ولی در باغبانی و از نظر اقتصادی تنها راه ازدیاد درخت پسته کاشت بذر برای تهیه پایه و پیوند نهال حاصله با انواع مرغوب پسته می‌باشد.

پیوند درختان پسته :

1-     پیوند لوله ای 2-     پیوند شکمی 3-     پیوند اسکنه ای  

پیوند اسکنه ای و پیوند شکمی از قدیم الایام در ایران کاربرد داشته که به تدریج کنار گذاشته شده است. هم اکنون استفاده از پیوند لوله ای به دلیل سادگی سرعت عملیات و درصد بالای جوش خوردن بین پایه با پیوندک رواج یافته و 99 درصد درختان پسته با استفاده از این روش تکثیر می شوند. پس از پیوند آبیاری باید منظم و به فواصل 14 روز یک بار انجام شود. جوانه ها و پا جوش هایی که از زیر محل پیوندک و بر روی پایه ایجاد می شوند قطع گردد.

برخی ارقام پسته موجود در ایران :   نام رقم شهرت منطقه شکل اندازه رنگ رسیدن گل ویژگی

1. قزوینی کله بزی قزوین بادامی ریز نسبتاً سبز خیلی زودرس دیرگل

2. بادامی زرند     بادامی ریز کدر خیلی زودرس زود گل  

3. ارحدی فندقی     زودرس   سازگار

4. کله قوچی     فندقی     متوسط رس زود گل عملکرد خوب

5. خنجری   دامغان بادامی     متوسط رس دیرگل ارقام تجاری

6. شاه پسند   دامغان بادامی     متوسط رس دیرگل  

7. اکبری     بادامی درشت   دیررس ریزگل با ارزش ترین

8. ممتاز     بادامی     دیررس زود گل خوشمزه ترین

9. سفید پسته نوق رفسنجان بادامی     دیررس زود گل

10. احمدآقایی     بادامی درشت سفید دیررس متوسط گل استخوانی

11. بقالی     فندقی     

12. تجاری     فندقی        

13. پسته قرمز     فندقی    

14. پسته سفید     فندقی 

 15. کال خندان                
کاشت پسته آماده سازی زمین :

برای شروع کار در صورتی که لایه سطحی خاک خیلی شور باشد لازم است لایه نازکی از سطح خاک را که محل تجمع املاح است کنار زده و خاک های جمع شده را از مزرعه خارج کنید. لازم به ذکر است جهت اصلاح خاک (در صورتی که PH خاک بالاتر از 5/7 یا 8 باشد) با در نظر گرفتن مقدار بهینه آن مقدار گچ و یا گوگرد لازم در هر هکتار را محاسبه و به زمین داده شود. در صورتی که کود حیوانی مورد استفاده کاملاً پوسیده شده و عاری از بذر علف های هرز باشد می توان آن را در محل کاشت  نهال ریخته و گوگرد را نیز به آن اضافه نمود. در اراضی بکر باید قبل از کشت و یا توأم با کاشت نهال در سال های اولیه به منظور کاهش شوری خاک عملیاتی مثل زراعت جو و امثال آن انجام گیرد تا بدین وسیله با آبیاری مرتب و با دور کم ، شوری خاک کاهش یافته و به حد مجاز نزدیک شود و گر نه خشکیدن تعدادی نهال در هر آبیاری اجتناب ناپذیر خواهد بود. در صورتیکه کاشت پسته در اراضی بسیار شور مد نظر می باشد به جای جوی و پشته نواری به عرض حداقل یک متر و با عمق مناسب ایجاد شده و نهال درست در وسط این نوار کشت شود. زمین باید مناسب و آب کافی باشد. معمولاً درخت پسته در زمین های گرم و خشک و آب و هوای معتدل رشد می کند. درخت پسته در 5 تا 7 سالگی به بار می نشیند و محصول به تدریج افزایش می یابد. باغداران با تجربه معتقدند بین 20 تا 50 سالگی درخت پسته بیشترین محصول را می دهد. قبل از 20 سالگی و بعد از 50 سالگی محصول آن کم و کمتر می شود. فاصله کاشت درختان: در اکثر باغات  پسته به دلیل عدم آگاهی  باغداران فواصل کاشت رعایت نشده و باغ هایی با شکل های نامنظم و متراکم مشاهده می گردد که علاوه بر عدم رعایت اصول صحیح باغداری ، مشکلات عملیات داشت و برداشت را دارد. از این رو فاصله مناسب بین دو ردیف 8 - 6 متر و روی ردیف 4 - 3 متر توصیه می شود. کاشت مستقیم بذر در زمین اصلی : پس از آماده نمودن زمین به منظور احداث باغ باید ابتدا جوی و پشته هایی به عرض 100 - 50 سانتی متر و عمق 70 - 50  سانتی متر ایجاد گردد سپس آبیاری نموده و در فصل زمستان نسبت به کشت مستقیم بذور به مدت 12 ساعت قبل از کاشت خیسانیده و با قارچ کش مناسب ضد عفونی شوند. کاشت در گلدان : برای این منظور از کیسه های سیاه به قطر 15 - 10 سانتی متر و ارتفاع 30 - 25 سانتی متر استفاده گردد. ترکیب خاک گلدان شامل 40 % ماسه شیرین + 40% خاک زراعی + 20% کود حیوانی پوسیده (ترجیحاً کود گاوی) می باشد. پس از خیساندن بذور و ضد عفونی آن ها 2 عدد بذر در عمق 3 - 2 سانتی متری خاک گلدان قرار گرفته و روی آن با ماسه و یا خاک اره پوشانیده می شود. زمان کاشت در گلدان اواخر زمستان و اوایل بهار می باشد.   داشت پسته آبیاری   با شناحت ویژگی های درخت پسته نسبت به طاقت واستقامت آن در مقابل کم آبی که می توان با کمترین مقدار آب زندگی درخت وتولید آن را محفوظ داشت. با این حال تحمل درخت پسته نسبت به کم آبی هر چه باشد دلیل بر خاصیت ذاتی درخت نیست ؛ زیرا شواهد نشان داده اند که پسته هم مانند سایر درختان میوه نیاز زیادی به آب دارد وچنانچه در طول فصل رشد گیاهی وتولید آن کمتر ازنیاز طبیعی به آن آب برسد واکنش درخت با لقوه اثر معکوس دارد. وبا آن که زنده می ماند،از قدرت باردهی حتی از عمر آن کاسته می شود . برای مقابله با این نقیصه و رفع کمبود آب از نظر علمی دو راه در پیش است: 1-    حفظ سقف رطوبت در خاک با برنامه زمانبندی شده . 2-  اندازه گیری میزان آب مورد نیاز درخت وپر کردن خلاء یا رفع کمبود آب با شناخت کیفیت آب وخاک وگیاه به طور دقیق . برای اندازه گیری میزان آب ،لزوم آبرسانی در حد مکفی وتامین کمبود آن نیاز به تجهیزات و ابزار مخصوص از قبیل فشار سنج وگرما سنج مادون قرمز و غیره دارد تا میزان آب لازم و زمان آبیاری را نشان بدهند. هرس سربرداری رشد یک ساله در درختان پسته رقم اوحدی بعنوان یک راهکار مثبت می تواند در افزایش تعداد شاخه های جانبی، افزایش سطح میوه دهی، افزایش تعداد جوانه های گل و نهایتا افزایش محصول در واحد سطح موثر می باشد و بعنوان یک توصیه با توسل به روشهای آموزشی مختلف قابل ترویج است. لازم به یادآوری است افزایش تعداد شاخه های جانبی باعث جلوگیری از رشد رویشی بیش از حد و کاهش ارتفاع درخت می گردد. مصرف بهینه کودهای پتاسیمی سرخشکیدگی درختان پسته از بین می رود با رعایت اصول مصرف بهینه کودهای پتاسیمی در باغات پسته، عارضه خشکیدگی درختان آن بهبود پیدا می کند.به گزارش سرچشمه پور دانشجوی دکتری گروه خاکشناسی دانشگاه تهران در مقاله ای به ضرورت کوددهی پتاسیم در افزایش محصول پسته با بهبود کیفیت پرداخته است.در مقدمه این مقاله آمده است: سطح زیرکشت پسته ایران در حال حاضر حدود 420 هزار هکتار برآورد شده که 4/74 درصد آن بارور است. میزان تولید سالانه این محصول 335 هزار تن و متوسط عملکرد 753 کیلوگرم در هکتار است.

پسته یکی از مهمترین محصولات باغی و از عمده ترین محصولات صادراتی غیرنفتی کشور است که با رعایت اصول مصرف بهینه کودی مخصوصا کودهای پتاسیمی، به سهولت می توان عملکرد هکتاری این محصول را تا حد پیش بینی شده در برنامه های چهارم توسعه و چشم انداز 20 ساله کشور افزایش داد.این مقاله در خصوص مشکلات پسته می افزاید: تغذیه نامتعادل، عدم مصرف کودهای پتاسیمی در سالهای گذشته و تخلیه آنها و نامطلوب بودن کیفیت آبهای آبیاری سبب پایین آمدن عملکرد، بوجود آمدن عارضه ریزبرگی، زردی، ریزش جوانه های گل و از همه مهمتر مهیا شدن شرایط برای بوجود آمدن عارضه زردی عمومی و شیوع برخی از بیماریها در درختان پسته شده است.بررسی ها در خصوص علل خشکیدگی سرشاخه های درختان پسته نشان داد که عامل عمده خشکیدگی سرشاخه های این درختان سرمای چند درجه زیرصفر زمستان یا گرمای 55 درجه تابستان نیست، بلکه این سرشاخه ها در اثر استمرار کمبود عناصر غذایی و مصرف نامتعادل کودها ضعیف شده و سپس درختان به انواع بیماریها و آفات مبتلا می شوند و در نهایت به خشکیدگی سرشاخه ها منجر می شود.نتایج تحقیقات در مورد نقش پتاسیم در پسته حاکی از آنست که وجود پتاسیم در شرایط کمبود آب و شوری مناطق پسته خیز بسیار مورد توجه بوده است اندازه، رنگ و خاصیت انباری میوه را بهبود بخشیده و باعث افزایش مقاومت گیاه به آفات، بیماریها، سرما و خشکسالی می شود. آبیاری پسته : پسته درختی مقاوم است. آبیاری نهال بلافاصله پس از کاشت شروع شده و با دوره های حداکثر 7 روزه در سال اول ادامه می یابد. در سال دوم دور آبیاری به مرور به 14 روز یک بار تبدیل شده و در صورتی که آب کافی در اختیار باشد تا زمان پیوند با همین دور آبیاری شود. از سال سوم به بعد به علت توسعه ریشه میزان 4000 متر مکعب در هکتار در سال به روش غرقابی سنتی مقدار قابل قبولی است. نیاز آبی پسته در آبیاری تحت فشار۱۶۰۰تا۲۰۰۰متر مکعب می باشد. در این مقاله نیاز آبی درختان  در مناطق جنوبی دره سن جوکیون آمریکا مورد قیاس قرار گرفته است و با توجه به فرمول های برآورد کننده نیاز آبی گیاهان بررسی ها به عمل آمده است .آنچه که در این مطالعات مد نظر قرار گرفته است پارامترهای مرتبط با تعیین نیاز آبی می باشد که از جمله  عمده ترین آنها می توان به شرایط اقلیمی، گسترش تاج درختان، ارتفاع گیاه، عمق ربشه، شوری، انتقال افقی گرما اشاره نمود. همچنین در برآورد آب مورد نیاز برای درختان در نظر گرفتن سن و سال و تراکم تعداد درختان در وادحد سطح به عنوان عاملی مهم در تعیین نیاز آبی بشمار می رود که در برآوردها نقش مهمی ایفا می نماید. از مطالعات و بررسی های بعمل آمده بر روی  دقت  برآورد  نیاز آبی درختان مورد مطالعه نتیجه گیری شده است که برای جلوگیری از انجام آبیاری های اضافی  لازم است قبل از انجام آبیاری با استفاده از ابزارها و وسائل اندازه گیری رطوبت  از وضعیت رطوبتی خاک مطلع شویم و پس از اطمینان کافی از دقت روشها از آنها بهره برداری نمائیم. این بررسی ها در مورد نیاز آبی درختان پسته نشان می دهد که برغم مقاوم بودن درختان پسته به تنش های خشکی، جهت حصول به محصول مناسب به آب قابل توجهی نیازمند می باشند بطوریکه با توجه به مطالعات گلد همر درختان بارور پسته  در شرایط پسته کاری آمریکا به عمق آب 8/40 اینچ در سال ( 10300 متر مکعب در هکتار سال ) نیازمند می باشند . تحلیل : استفاده از مقادیر پیشنهادی فاکتور گیاهی و تبخیر وتعرق گیاه مرجع جهت برآورد نبیاز آبی گیاهان هر منطقه کفایت نمی نماید جهت نگرش دقیق تر لازم است به عواملی از قبیل شعاع سایه انداز یا بعبارت دیگر به سطح پوشش باغ توسط درختان، وضعیت شوری آب و خاک، ارتفاع گیاه و ادوکسیون توجه نمود. انجام آبیاری های بیش از حد احتیاجات درختان پسته می تواند سبب آبشویی این عناصر از پروفیل ریشه گردیده وآنها را  از دسترس گیاه خارج نماید لذا در مناطقی که مثلاً با کیفیت های نامطلوب آب مواجه هستیم و از طرفی مشکلات کم آبی را نداریم نباید به  آبیاری های بیش از حد مبادرت ورزید. کود دهی درخت پسته احتیاج به کود فراوان دارد و کود دامی به تنهایی نمی‌تواند رفع احتیاجات درخت پسته را از حیث مواد غذایی برای محصول زیاد بکند. لذا باید علاوه بر کود دامی از کودهای شیمیایی نیز استفاده کرد. کود دامی را پاییز به درخت می‌دهند و کود شیمیایی را در دو دفعه یکی در اسفند ماه و دیگری در خرداد ماه با خاک مخلوط می‌کنند. کودهای دامی : در ایران خصوصاً در باغات پسته از کود ماکیان نوع مرغی بسیار مصرف می شود و بهتر است از مصرف مداوم کود مرغی در باغات پسته خودداری کرد و حداقل هر سه یا پنج سال از کود آلی دیگر استفاده کرد. کودهای گاوی و گوسفندی تفاوتی در کاربرد نداشته و گاهی به صورت مخلوط به کار برده می شوند که انجام آن توصیه می شود. میزان مصرف کودهای مخلوط یا گاوی معادل 20 تن در هکتار برای درختان جوان زیر 15 سال و 20 تا 40 تن برای درختان بارور و مسن توصیه می شود. کودهای آلی: به طور کلی مزیت کودهای آلی به طور عمده ناشی از مقدار ازت آن ها است. گیاهان پوشش دهنده سطح خاک که در پاییز و ابتدای بهار می رویند ازت معدنی خاک را جذب و به مواد آلی تبدیل می نمایند لذا باعث کاهش آب شوئی و ازت زدایی می گردد. شخم زدن و مخلوط نمودن گیاه پوشش دهنده در خلال فصل رشد از راه فرایند معدنی کردن ازت آن را به صورت تدریجی آزاد می سازد. مزایای کودهای آلی : این کودها ممکن است بتوانند تمامی عناصر ضروری پر مصرف و کم مصرف را برای گیاه تامین کنند. اهمیت دیگر کودهای آلی بهبود و افزایش نفوذ پذیری خاک نسبت به آب و هوا و در نتیجه نفوذ پذیری ریشه یا گیاه می باشد. برداشت پسته :           برداشت پسته شامل چیدن محصول از درخت ، جدایی پوسته رویی از پوسته صدفی رنگ ، شستشو ، خشک کردن ، جدا کردن دانه های بسته از دانه های خندان و دانه بندی پسته های خندان می باشد. عموماً پسته را قبل از اوایل شهریور نمی شود چید ؛ چون نارس است و پس از آن هم نمی شود چید چون پوست صدفی رنگ آن زرد و سیاه  می شود. بنابراین زمان برداشت پسته محدود است. بیماری های مهم درختان پسته : 1- گموز(انگومک) 2- خشکیدگی شاخه ها 3- نماتد مولد غده ریشه 4- لکه برگی 5- ماسوی پسته 6- کپک های توکسین زا 7- قارچ سمی اسبی 8- آلترناریا                 میزان رشد و باروری گیاهان به عوامل محیطی از قبیل آب ، خاک ، نور ، حرارت و بالاخره ایمنی آن ها در مقابل عوامل نامساعد بستگی دارد. عوامل بیماری زای گیاهی ، شرایط نامساعد و بعضی از حشرات ، عمده ترین عوامل تقلیل دهنده محصول یا نابودی گیاهان به شمار می آیند. عوامل عمده ایجاد کننده بیماری در گیاهان شامل موجودات زنده  بیماری زا یا عوامل فیزیکی و شیمیایی محیط زیست می باشد. وقوع و شدت هر بیماری به عامل بیماری ، نوع گیاه و شرایط محیطی بستگی دارد.  بیماری های گیاهی ممکن است عامل محدود کننده کاشت یک گیاه در یک منطقه و یا یک کشور باشند. پسته یکی از محصولات با ارزش است که شرایط مطلوب کشت آن در بسیاری از مناطق ایران وجود دارد ، ولی بعضی از عوامل بیماری زا و یا بعضی از شرایط زیستی ، اختلالاتی در رشد و تولید این محصول ایجاد می کنند.

در زیر چند بیماری مهم پسته یادآوری می گردد

  1-   بیماری گموز (انگومک) پسته :      

بیماری انگومک پسته در حال حاضر مهم ترین بیماری درختان پسته در استان کرمان و سایر مناطق پسته کاری ایران است. هر ساله تعدادی از درختان پسته بر اثر ابتلا به این بیماری از بین می روند. درصد مرگ و میر درختان در باغات پسته رفسنجان بطور متوسط 7/2 درصد برآورد گردیده است. عامل این بیماری گونه هایی از قارچPhytophthora  می باشد.علائم بیماری :به صورت تغییر رنگ و فساد در پوست و قسمتی از چوب ناحیه طوقه ظاهر می گردد که غالبا همراه با ترشح قطره های صمغ است که به صورت شیره سیاه رنگی در قسمت آلوده نمایان می شود. در حد فاصل پوست و چوب نیز لایه ای از ترشحات چرکی ناشی از حمله ساپروفیت ها که پس از مرگ نسوج به آن حمله می کنند ، تجمع می یابد. این بیماری در نهایت باعث سبز خشک شدن یک طرف درخت و سپس تمام درخت می شود که در درختان جوان تمامی درخت ، سبز خشک می شود.قارچ عامل این بیماری می تواند درختان پسته را در سنین مختلف مبتلا نماید. انتقال این قارچ خاک زاد با جابه جایی نهال ، خاک و آب آلوده صورت می گیرد. این قارچ بسیار آب دوست است و با فراهم بودن آب آزاد در خاک های سنگین و با زهکش نامناسب به سرعت تکثیر و انتشار می یابد. کنار زدن خاک اطراف طوقه درختان ، برداشتن بافت های آلوده تا مشاهده بافت های سالم و سپس ضد عفونی با محلول بردو و یا اکسی کلرور مس باعث طولانی شدن عمر درختان و کاهش امکان انتقال بیماری می شود. ریشه کنی درختان خشک شده ، آبیاری جداگانه قسمت های آلوده و استفاده از کانال های غیر خاکی و انتقال آب سالم به درختان در کاهش گسترش بیماری بسیار موثر است. انتخاب پایه های مقاوم برای احداث باغ های جدید و جایگزینی در      باغ های قدیمی توصیه می شود. پایه بادامی ریز زرند مقاومت بالایی نشان داده است و از میان پایه های وحشی گونه Pistacia atlantica و UCB-1 در برابر تمام گونه های فیتوفترا مقاوم بوده است.

  2 -     بیماری خشکیدگی شاخه های پسته        

   خشکیدگی سرشاخه های پسته ، کم و بیش در اغلب باغ های پسته استان کرمان وجود دارد. علاوه بر خشکیدگی سرشاخه ها ، که به علت وجود نماتد های مولد غده ریشه پسته در خاک ، یا اثر آفاتی مانند شپشک ها ایجاد می شود ، در بعضی درختان قسمت هایی از شاخه به خصوص از محل قطع سرشاخه به رنگ تیره در آمده و کمی فرورفتگی و نشست پیدا می کند که به علت اختلاف رنگ از قسمت های سالم شاخه به راحتی قابل تشخیص است. پیشرفت عارضه ، گاهی همراه با ایجاد صمغ بر روی شاخه می باشد. پوست و چوب شاخه ها به رنگ تیره در می آید و شاخه های مبتلا به تدریج می خشکد. آلودگی درختان پسته به این عارضه در نواحی مختلف رفسنجان بین صفر تا 85 درصد تعیین شده است. از برخی شاخه های مبتلا قارچ های مختلفی جدا شده است که Paecilomyces variotii و Cytospora sp. به ترتیب فراوانی بیشتری داشته اند. در حال حاضر برای جلوگیری از پیشرفت بیماری ، اقداماتی نظیر هرس صحیح ، اصلاح بافت خاک ، تقویت درختان و آبیاری به موقع پیشنهاد می گردد. 

  3 -     نماتد مولد غده ریشه پسته   

        آلودگی به نماتدهای مولد غده ریشه Meloidogyne spp که از مناطق مختلف پسته کاری در ایران گزارش شده است برای اولین بار در سال 1345 در منطقه رفسنجان دیده شد. حمله نماتدهای مولد غده ریشه پسته در نهالستان های پسته باعث از بین رفتن تعداد قابل توجهی از نهال ها می گردد و آلودگی در درختان جوان ، اختلال در فیزیولوژی درختان مورد حمله به وجود آورده ، از نظر ظاهر علائمی شبیه به عوارض ناشی از کمبود مواد غذایی ایجاد می نماید. تغذیه این نماتدها از سلول های ریشه باعث تشکیل غده می گردد. ریشه هایی که به شدت آلوده هستند کوتاهتر از ریشه های سالم می باشند و ریشه های مبتلا به خوبی قادر به جذب آب و مواد غذایی نیستند ، از این رو و رشد و نمو درختان تقلیل می یابد و در نتیجه از میزان باردهی و مقدار محصول ، کاسته می شود. این تقلیل رشد و نمو و کاهش میزان محصول ، با تراکم جمعیت نماتد در خاک و همچنین سن درختان و جنس خاک ارتباط مستقیم دارد.راه های کنترل نماتد مولد غده ریشه ، اصلاح بافت خاک ، دادن کودهای پتاسه به خاک و استفاده از پایه های مقاوم می باشد که تاکنون از بین پایه های مطالعه شده ، پایه سرخس مقاوم ترین آن ها نسبت به نماتد مولد غده ریشه پسته ، تشخیص داده شده است. همچنین در سال های اخیر آزمایش سموم مختلف روی این نماتد انجام گرفته که بعضی از آن ها موفقیت آمیز نشان داده است.

  4-      بیماری لکه برگی پسته      

     بیماری لکه برگی پسته در بعضی از مناطق پسته کاری استان کرمان مشاهده می شود. علائم بیماری به صورت لکه هایی به رنگ قهوه ای تیره و سیاه روی برگ و دمبرگ و همچنین محور خوشه و پوسته سبز میوه پسته دیده می شوند. این علائم روی برگ در آغاز به صورت لکه هایی کوچک به قطر 3-1 میلی متر که رنگ آن ها تیره می گردد. آلودگی دم خوشه ها و دمبرگ ها نیز به شکل پراکنده و سیاه رنگ ظاهر می شود که پس از مدتی باعث خشکیدگی دم میوه و محور خوشه شده ، به دنبال آن میوه ها پس از خشک شدن شروع به ریزش می کنند. روی پوسته سبز میوه های پسته ، ابتدا لکه هایی به رنگ قهوه ای روشن به چشم می خورد که به تدریج رنگ آن ها تیره می شود و پوسته سبز میوه در محل آلودگی حالت چوب پنبه ای به خود می گیرد و لکه ترک می خورد. این بیماری در حال حاضر زیاد شایع و شدید نمی باشد. هرس شاخه های مجاور زمین و از بین بردن علف های هرز و آبیاری به موقع و مناسب و همچنین در صورت شدت یافتن بیماری ، سم پاشی با کاپتان به میزان 3 در هزار ، در زمان شروع ظهور علائم توصیه می شود.   5 -     بیماری ماسوی پسته        

   بیماری ماسوی پسته اولین بار در سال 1343 از باغات پسته استان کرمان گزارش شد. طبق بررسی های به عمل آمده ، قارچ Nematospora coryli Peglion عامل بیماری می باشد که توسط خرطوم سن به دانه های پسته منتقل می شود. در مرحله ابتدایی رشد میوه ، حمله سن باعث خشکیدن میوه های تازه تشکیل یافته و در مراحل بعدی رشد میوه ، با حمله سن و انتقال قارچ ، تغییر شکل مغز میوه و یا لکه های نکروتیک روی مغز مشاهده می شود و در مغز میوه های نارس آلوده ، ماده ای چسبناک و بی رنگ متمایل به سفید بین پوست چوبی میوه و لپه های مغز مشاهده می شود. این ماده در مرحله ای که میوه از نظر رشد کامل شده است ، سفید و نسبتاً سخت می باشد و به همین علت این بیماری را «ماسو» نام نهاده اند.زمستانگذرانی این قارچ در داخل خرطوم سن های آلوده می باشد. سن های ناقل بیماری گونه های Lygeaus sp. , Brachynema spp. , Apodiphus sp. و Acrosternum spp. می باشند و برای کنترل این بیماری ، مبارزه با سن های ناقل در زمان حمله آفت پیشنهاد می گردد.  

6-      کپک های توکسین زا بر روی میوه پسته       

کپک های توکسین زا ممکن است محصول پسته را در باغ و یا هنگام فرآیند عمل آوری و انبارداری مورد حمله قرار دهند. مهمترین قارچ های تولید کننده آفلاتوکسین Aspergillus flavus و A. parasiticus نام دارند. آفلاتوکسین ها متابولتی های ثانویه قارچ می باشد و از طریق غذا و مواد خوراکی آلوده به قارچ باعث ایجاد بیماری میکوتوکسیکوز در انسان و حیوانات می شود. آفلاتوکسین برای اولین بار در اوایل دهه 1960 مطرح شد و از آن زمان مهمترین مسئله در ارتباط با سلامت انسان و بازرگانی بوده است. آفلاتوکسین ها به صورت آفلاتوکسین B1، B2، G1، G2 مشخص شده اند. این توکسین ها سمیت شدید روی کبد دارند و متابولیت های سرطان زای قارچ های گروه آسپرژیلوس می باشند که بر روی میوه های پسته قادر به رشد می باشند. تشکیل آفلاتوکسین در هنگام مرحله رشد پسته می تواند به سبب فاکتورهای محیطی همراه با ترک خوردگی پوست رویی پسته ، زود خندانی و آلودگی به حشرات افزایش می یابد. عملیات نگهداری نامناسب محصول بعد از برداشت مانند کامل خشک نکردن پسته و شرایط نامناسب انبار و غیره ، منجر به بالا رفتن میزان آفلاتوکسین می گردد. خطر آفلاتوکسین روی انسان ممکن است از طریق مستقیم مانند مصرف محصولات آلوده به افلاتوکسین یا غیر مستقیم از طریق مصرف غذاهایی مانند شیر ، تخم مرغ یا جگر حیواناتی که با محصولات آلوده به آفلاتوکسین تغذیه می شوند صورت گیرد. افلاتوکسین از دسته سموم طبیعی و سموم قارچی(مایکوتوکسین ها) می باشد. مایکو در زبان یونانی به معنی چتر و به دلیل کشف اولین قارچ های چتری شکل ، در زبان انگلیسی به معنی قارچ معنا شده است. آفلاتوکسین ها متابولیت ثانویه قارچ ها از جنس آسپرژیلوس می باشند و مهمترین گونه های تولید کننده آن شامل : فلاووس (B) و یارازیتکوس(B,G)  می شود. نامگذاری افلاتوکسین بر اساس اولین جنس و گونه شناخته شده در تولید سم انجام گرفته است. آ اول حرف آسپرژیلوس(جنس) و فلا سه حرف اول فلاووس (گونه) است و توکسین نیز به معنی سم است. آلودگی به افلاتوکسین در مواد غذایی چون بادام زمینی ، پسته ، مغزهای درختی و میوه های خشک شده فلات و فرآورده های آن ها و ادویه جات دیده می شود. عوامل مؤثر بر تولید افلاتوکسین در پسته : زمان برداشت محصول ، رقم پسته ، آفت زدگی ، منطقه جغرافیایی ، نحوه آبیاری ، میزان کود دهی و سم پاشی می باشد. تاکنون بیش از 18 نوع افلاتوکسین شناخته شده است.

  آفات مهم درختان پسته :

1- پسیل پسته 2- زنجره پسته 3- پروانه چوب خوار پسته 4- زنبور های مغز خوار پسته 5- بلشک پسته 6- پروانه میوه خوار پسته 7- شپشک واوی 8- شته های پیچیده برگ 9- پروانه برگ خوار خاکستری 10- سوسک چوب خوار پسته 11- سوسک سرشاخه خوار 12- پروانه پوست خوار (کواش) 13- شیره خشک 14- شیره تر 15- کرم سفید ریشه 16- سن های زیان آور      15-     پروانه چوب خوار پسته         

  این آفت در حال حاضر یکی از مهم ترین آفات در مناطق پسته کاری کشورمان می باشد. محدوده گسترش این آفت زیاد بوده و در پسته کاری های استان کرمان ، فارس ، دامغان ، یزد ، قزوین ، خراسان ، سیستان و بلوچستان و دیگر نقاط کشور مشاهده شده است.   شکل شناسیحشره کامل این آفت پروانه ای است کوچک که عرض آن با بال های باز حدود 13-11 میلی متر است. رنگ عمومی بدن و بال ها تیره براق و پوشیده از فلس است. در روی بال های جلویی دو لکه زرد رنگ یکی بزرگتر و در وسط و دیگری کوچک و در انتهای قدامی بال دیده می شود.   دوره زندگی و نحوه خسارت این آفت زمستان را به شکل لارو کامل در داخل سرشاخه های پسته می گذارند. در اواخر زمستان لاروهای مذکور از سرشاخه ها خارج شده ، در روی شاخه ها و نزدیک جوانه ها و یا روی تنه و حتی روی کلوخه های سطح باغ به تنیدن پیله ای به شکل قایق وارونه به دور خود پرداخته و به شفیره تبدیل می شوند. دوره شفیرگی حدود 25 تا 30 روز است. پروانه های آفت ، پس از طی این دوره از درون پیله ها خارج شده و با یک دیگر جفت گیری می کنند. سپس پروانه های ماده روی شاخه های جوان ، محور خوشه ها ، دم میوه ها و حتی دم برگ ها تخم ریزی می کنند. پس از طی دوره انکوباسیون تخم ها تفریخ شده و لاروهای سن اول از محل چسبیدن تخم وارد گیاه می شوند و خود را به قسمت مرکز خوشه یا سرشاخه می رسانند از این محل تغذیه کرده ، فضولات قهوه ای و سیاه رنگی در محل تغذیه به جا می گذارند. لاروهای درون محور خوشه ها در آغاز فصل باعث ریزش  خوشه ها می شوند. ولی چنانچه خوشه ها رشد کرده باشد ، فقط تعدادی از میوه های انتهایی خوشه ها در حدود اواسط خرداد ماه خشک و سیاه شده ، می ریزند. لاروهای مستقر در مغز سرشاخه ها باعث ضعف سرشاخه ها و در نتیجه ضعف جوانه های میوه و برگ دهنده سال بعد می گردند. این حشره در سال یک نسل دارد و با توجه به این که اکثر طول عمر خود را در مغز محور خوشه ها و سرشاخه ها می گذراند مبارزه با آن مشکل بوده و مدت زمان مبارزه با آفت کوتاه است ، لذا توصیه می گردد به زمان مبارزه توجه کافی گردد. امروزه حداکثر ظهور و پرواز پروانه های آفت با استفاده از تله های فرمونی تعیین می گردد و بدین ترتیب زمان مبارزه با آفت به طور دقیق تری مشخص و به اطلاع کشاورزان رسانده می شود. لذا با کارشناسان مربوط جهت اطلاع  از زمان مناسب مبارزه مشورت شود.در صورت ضرورت می توان از حشره کش لاروین (تیودیکارب) به نسبت 5/1 کیلو گرم در هزار لیتر آب یک هفته پس از حداکثر پروانه ها استفاده نمود. این زمان تقریباً مصادف با زمانی است که گل های ماده تلقیح شده و دانه ها به اندازه ارزن شده اند. این آفت نیز مانند بسیاری دیگر از آفات پسته ، دارای دشمنان طبیعی و زنبور های پارازیتوئید فراوانی است که هر ساله در پایین آوردن جمعیت آفت نقش مهمی دارند.  شب پره هندی و شب پره خرنوب از آفات مهم انباری پسته هستند. لارو این حشرات در شرایط انبار با تغذیه از مغز پسته و تنیدن تار روی دانه ها و دفع فضولات خسارات قابل توجهی از نظر کمی و کیفی تا میزان ۱۰۰ درصد به این محصول وارد می کند. آستانه حداقل حرارتی این آفات ۱/۱۳ و ۴/۹ درجه سانتی گراد به دست آمده. بر اساس نتایج این تحقیقات اگر محصول پسته پس از برداشت و فرآوری در انبارهائی نگهداری شود که درجه دمای آن کمتر از ۵/۹ تنظیم شود آفات مذکور قادر به رشد و نمو روی مغز پسته و در مجموع خسارت زدن به آن نیستند.     سن های زیان آور باغ های پسته 

در پسته کاری استان کرمان آفات متنوعی از قسمت های مختلف درخت پسته تغذیه نموده ، از این طریق به آن خسارت وارد می کنند. عده ای از این آفات به برگ ، خوشه ، میوه و دانه های پسته از ابتدای تشکیل شدن تا رسیدن کامل و حتی پس از برداشت در انبارهای پسته حمله می کنند و گروهی از آفات عمدتاً از میوه پسته تغذیه می نمایند که از این گروه ، سن های زیان آور پسته دارای اهمیت می باشند. سن های زیان آور باغ های پسته از راسته نیم سخت بال پوشان Hemiptera بوده ، عمدتاً متعلق به خانواده های Pentatomidae (سن های بدبو Stink Bugs) و Lygaeidae (سن های بذرخوار Seed Bugs) می باشند و از آفات مهم پسته محسوب می گردند. مهم ترین گونه های زیان آور فعال ، در باغ های پسته عبارتند از :   نام فارسی نام علمی نام خانواده 1. سن سبز با لکه سفید در انتهای سپرچه Brachynema germari Pentatomidae 2. سن سبز با کله سفید در انتهای سپرچه B. segetum Pentatomidae 3. سن سبز یک دست Acrosternum millieri Pentatomidae 4. سن سبز یک دست A. heegeri Pentatomidae 5. سن قهوه ای Apodiphus amygdale Pentatomidae 6. سن قرمز Lygaeus Panderus Lygaeidae 1.     

1. سن های سبز پسته با لکه سفید در انتهای سپرچه Brachynema spp           حشرات کامل به رنگ سبز دارای لکه سفید در انتهای سپرچه و دارای 5 سن پورگی و 3 تا 5 نسل در سال هستند. زمستان گذرانی به صورت حشره کامل در حال دیاپوز به رنگ قهوه ای تا قهوه ای کم رنگ در مناطق کوهستانی و زیر انواع بوته های وحشی نظیر درمنه ، قیچ و . . . سپری می گردد. این حشرات در اواسط فروردین ماه از مکان های زمستان گذران خارج شده و بر روی میزبان های تازه روئیده به ویژه بوته های اسپند تغذیه و تخم ریزی می نمایند. تخم گذاری به صورت دسته ای انجام می گیرد و تفریخ تخم ها 3 تا 5 روز طول می کشد. طول دوره پورگی در نسل اول حدوداً 25 تا 30 روز است که این مدت در نسل های بعدی به 20 تا 25 روز کاهش می یابد. در صورت نامساعد بودن شرایط طبیعی ، خشک شدن و از بین رفتن میزبان های وحشی و بالا رفتن جمعیت ، سن ها به سمت باغ های پسته هجوم می آورند و ابتدا از علف های هرز اطراف و داخل باغ های پسته تغذیه نمود ، سپس از میوه های پسته تغذیه می نمایند. این حشره دارای نورگرایی مثبت است و جلب تله های نوری معمولی می گردد و با استفاده از این روش می توان وجود آفت را در باغ های پسته حتی در شب تشخیص داد. این حشره از اواخر شهریور ماه همزمان با رسیدن کامل میوه ها و برداشت محصول به تدریج به سمت مناطق زمستان گذران مهاجرت می نماید.  

2.سن های سبز پسته Acrosternum spp

حشرات کامل به رنگ یک دست سبز و دارای 3 تا 5 نسل در سال و 5 سن پورگی می باشند. زمستان گذرانی این جنس نیز به صورت حشره کامل در حالت دیاپوز در زیر پوستک درختانی نظیر گز ، پده ، سنجد و غیره سپری می گردد. حشرات کامل زمستان گذران به رنگ قرمز آجری یا مسی هستند. این جنس فاقد لکه سفید رنگ در انتهای سپرچه و دارای نورگرایی مثبت می باشد. این حشره مهاجر نبوده و از اوایل فصل بهار در روی خوشه های تازه تشکیل شده ظاهر و تا مرحله رسیدن میوه و برداشت محصول قادر به تغذیه و ایجاد خسارت بوده و تمام نسل های آن بر روی درختان پسته و علف های هرز داخل و اطراف باغ های پسته سپری می گردد. تاکنون زنبورهای پارازیتوئید تخم به نام های Ooencyrtus spp ,  Ooencyrtus telenomicida و چند گونه متعلق به جنس Trissolcus از تخم گونه های متعلق به جنس های Brachynema و Acrosternum جمع آوری شده است.

  3.      سن قهوه ای پسته Apodiphus ammygdali          

سن قهوه ای دارای یک نسل در سال می باشد و از میزبان های مختلف نظیر توت ، نارون ، زردآلو ، قیسی ، پسته ، بادام و غیره تغذیه می کند. نسبت به گونه های قبلی دارای جمعیت و اهمیت اقتصادی کمتر است.

4.      سن قرمز پسته Lygaeus panderus     

حشرات کامل به طول 13 تا 15 میلی متر و عرض 5 میلیمتر می باشد و رنگ بدن حشرات کامل در سطح پشتی به رنگ قرمز و دارای نوارهای تیره در بین نواحی قرمز است. سن قرمز از آفات مهم پسته می باشد که در سال های اخیر حالت طغیانی پیدا کرده است. این حشره دارای 3 تا 5 نسل در سال و 5 سن پورگی است و زمستان گذرانی آن به صورت حشره کامل در مکان های مختلف نظیر زیر پوستک و شکاف درختانی مانند گز ، پده ، پسته ، بنه ، درختان میوه سردسیر ، شکاف دیوارها و زمین یا زیر علف های هرز مناطق مختلف انجام می شود. از اوایل فروردین ماه حشرات کامل از مکان های زمستان گذران ، خارج شده ، به تغذیه از علف های هرز مختلف به ویژه علف هرز پیچ Cynancum aqutum و گل قاصدک Taraxacum spp می پردازند. حشرات کامل در اوایل اردیبهشت ماه ، هم زمان با تشکیل میوه به سمت باغ های پسته هجوم آورده ، از میوه های تازه تشکیل شده و دم خوشه ها تغذیه می کنند. تغذیه این حشرات کامل در اوایل اردیبهشت ماه ، باعث سیاه شدن و تیرگی تمام میوه و در نهایت ریزش آن می شود و به همین علت خسارت ایجاد شده شدید است. با سخت شدن پوست استخوانی ، این حشره به تغذیه از میوه های پسته تمایل نداشته ، به سمت میزبان هایی که در این زمان دارای میوه های شیرین و آب دار هستند پرواز کرده ، از میوه های آن ها تغذیه می کند. این حشره همچنین قادر به تخم گذاری روی درختان پسته نیست و روی میزبان هایی غیر از پسته تخم گذاری می کند. تا کنون تخم و پوره های این حشره روی درختان پسته مشاهده نشده است. این حشره دارای نورگرایی منفی است و جلب تله های نوری معمولی نمی گردد. گونه L. equestris گونه ای مشابه L. panderus است ، با این تفاوت که اندازه آن کوچک تر و دارای جمعیت و اهمیت اقتصادی کمتری می باشد و در بیشتر مناطق به همراه سن قرمز پسته مشاهده شده است.    

سایر سن هایی که در باغ های پسته با جمعیت  و اهمیت اقتصادی کمتر نسبت به گونه های مذکور وجود دارند ، عبارت اند از : 1. Carpocoris lunulatus 2. Carpocoris fuscipinus 3. Carpocoris purputeipennis 4. Dolycoris baccarum  لازم به ذکر است که گونه Chroanat ornatula در اکثر مواقع به همراه سن سبز پسته Brachynema spp در مناطق زمستان گذران و یا علف های هرز میزبان داخل و اطراف باغ های پسته یافت می شود. اما این حشره به تغذیه از میوه های پسته تمایل نداشته و تاکنون روی درختان پسته مشاهده نشده است.      نحوه خسارت سن های زیان آور پسته با توجه به فنولوژی گیاه و مراحل مختلف رشد میوه پسته به شرح ذیل است :

1- از مرحله تشکیل میوه تا مرحله سخت شدن پوست استخوانی :

از مرحله تشکیل میوه تا مرحله شروع تشکیل پوست استخوانی، تغذیه سن ها سبب سیاه شدن و تیرگی تمام میوه می گردد. همچنین در سطح داخلی پوست میوه شبکه های توری مانند سفید رنگ مشاهده می شود. میوه های مورد تغذیه پس از مدتی بر روی درخت خشک شده در نهایت می ریزند خسارت ایجاد شده بر اثر تغذیه سن ها از مرحله تشکیل پوست استخوانی تا سفت شدن کامل آن ، سبب ایجاد لکه قهوه ای تیره رنگ روی سطح پوست سبز میوه (اپی کارپ) ، اضمحلال و چروکیدگی آن می گردد لکه ایجاد شده ممکن است سطح زیادی از پوست سبز میوه را به پوشاند. از محل تغذیه و فرو رفتن خرطوم سن ، شیره گیاهی به صورت قطره شفافی خارج می گردد. در قسمت داخلی (آندوکارپ) باعث ایجاد شبکه های توری مانند سفید رنگی می شود. خسارت ایجاد شده در این مرحله Epicarp lesion نامیده می شود.

2- از مرحله سخت شدن کامل پوست استخوانی تا مرحله مغز بندی و رسیدن میوه :        در این مرحله حالت اضمحلال اپی کارپ (پوست سبز پسته) Epicarp lesion دیگر مشاهده نمی شود و محل تغذیه سن ها از سطح بیرونی میوه ها به طور واضح و مشخص معلوم نمی باشد و شدت خسارت زایی سن ها کمتر می گردد. در این مرحله سن قرمز پسته Lygaeus panderus قادر به تغذیه زیاد از میوه پسته نیست و ترجیحاً از میزبان های دیگر خود تغذیه می کند. ولی سن های خانواده Pentatomidae ، قادر به ایجاد خسارت هستند و خسارت اجاد شده در سطح داخلی پوست استخوانی به صورت نقاط ریز قهوه ای تیره در سطح داخلی پوست استخوانی به صورت نقاط ریز قهوه ای تیره مشاهده می شود تغذیه سن ها از جنین می گردد. در مرحله تشکیل مغز و کامل شدن آن ، خسارت ایجاد شده بر روی مغز میوه  به صورت لکه های نکروز شده قهوه ای رنگ فرو رفته مشاهده می شود در این مرحله خسارت اصلی مربوط به تغذیه سن ها از مغز میوه ها است. مغز میوه های مورد تغذیه بد مزه و تلخ شده و کیفیت و بازار پسندی آن ها کاهش می یابد. این مرحله از خسارت سن ها اصطلاحاً Kernel nesrosis نامیده می شود. در این مرحله سن های پسته قادر به انتقال قارچ Nematospor coryli نیز بوده ، بیماری Stigmstomycosis یا ماسوی پسته را روی مغز میوه پسته به وجود می آورند. قارچ عامل بیماری از رده Ascomycetes زیر رده Hemiascomycetidae راسته Endomycetales و خانواده Spermophthoraceae بوده که دارای دو فرم جنسی و غیر جنسی می باشد. در فرم غیر جنسی آن سلول های مخمر مانندی وجود دارد که از طریق جوانه زدن به وجود می آیند و در فرم جنسی ، قارچ تولید آسک و آسکوسپور می کند.

لازم به ذکر است که قارچ فوق فاقد آسکوکارپ است. مبارزه و توصیه ها

1- مبارزه غیر شیمیایی : 1-1- حمایت از دشمنان طبیعی ، به ویژه زنبورهای پارازیتوئید ، تخم سن های پسته Trissolcus spp. و Ooencyrtus spp. با کاهش تعداد دفعات سمپاشی و عدم سمپاشی های بی رویه و در صورت امکان پرورش و رهاسازی انبوه در باغ های پسته. 2-1- اجتناب از کندن و از بین بردن علف های هرز داخل باغ های پسته در زمانی که سن ها به سمت باغ هجوم آورده اند. زیرا در صورت از بین بردن علف های هرز سن ها بر روی درختان پسته منتقل شده ، از میوه ها و خوشه تغذیه نمایند. 3-1- اجتناب از کندن و از بین بردن میزبان وحشی در مناطق کوهستانی و دشت های اطراف باغ های پسته. 4-1- از بین بردن علف های هرز در اوایل فصل رشد قبل از حمله و هجوم سن ها به سمت باغ های پسته و در اواخر فصل برداشت محصول جهت از بین بردن کانون های زمستان گذران آفت در داخل باغ های پسته (با شخم های پاییزه و بهاره).   2- مبارزه شیمیایی : 1-2- استفاده از سموم شیمیایی به تراکم جمعیت آفت و مراحل رشد گیاه و میوه پسته بستگی دارد و در صورت لزوم برای مبارزه با سن های پسته می توان از سموم اندوسولفان (تیودان) 5/2 تا 3 در هزار ، فنتیون (لبایسید) 1 تا 5/1 در هزار و فنیتروتیون (سومیتیون) 5/1 تا 2 در هزار استفاده نمود. لازم به ذکر است که در مواقع سم پاشی باید علاوه بر درختان پسته علف های هرز داخل باغ های پسته نیز سم پاشی شوند. 2-2- در صورت همراه بودن پسیل و سن پسته در باغ ، بهتر است از حشره کش اندوسولفان (تیودان) - که بر روی هر دو آفت موثر است- استفاده شود. علف های هرز عمده باغات پسته : مرغ انواع نازک برگ های ریزم دار تلخ بیان و شیرین بیان پیچک ها خارشتر   آشنایی با خاک های مناطق پسته کاری          

خاک یکی از مهمترین منابع طبیعی و عوامل تولید است. استفاده بی رویه از زمین ، بدون دادن کود و تقویت آن و دیگر اقدامات نامناسب و نابجا ، باعث فقیر شدن خاک از لحاظ مواد غذائی (معدنی) و مواد آلی می شود که در نهایت باعث نامرغوب شدن بافت خاک و در نتیجه کاهش شدید حاصلخیزی خاک می گردد. بسیاری از باغات بر اثر استفاده بی رویه از آب و آبیاری نامناسب و شور ، حاصلخیزی خود را از دست داده اند. لذا برای جلوگیری از تغییرات نامطلوب و تخریب بیشتر خاک راه حل های مناسبی پیدا شده است. ولی قبل از آن بایستی شناختی درست و صحیح از وضعیت بستر رشد درختان (خاک باغ) به دست آورد تا به توان راهکارهای پیشنهادی را به نحو احسن اجرا  کرد.

خاک های مناطق نیمه خشک و خشک :     

با توجه به اینکه اکثریت باغات پسته در مناطق  نیمه خشک و خشک احداث شده اند. در راستای آشنائی بیشتر با بستر رشد درختان پسته که از اساسی ترین موضوعات در رابطه با تولید کمی و کیفی محصول است ، نیاز به شناخت بیشتری از خاک های مناظق نیمه خشک و خشک می باشد. اصولاً به مناطقی نیمه خشک و خشک گفته می شود که تبخیر از سطح خاک به مراتب بیشتر از نزولات آسمانی وارده به خاک باشد. نزولات جوی سالیانه کمتر از 250 میلیمتر. (البته تنها مقدار نزولات مقیاسی برای تعیین درجه خشکی نیست. مهم تر از مقدار نزولات ، پراکندگی آن در طول سال است).

مشکلات حاصلخیزی در اراضی خشک و نیمه خشک را می توان به طور اختصار به شرح زیر بیان نمود :

1- کم آبی که نتیجه آن کم بودن پوشش گیاهی و تشکیل رس است.

2- کم بودن عمق خاک (سولوم)

3- کم بودن هوا دیدگی و مواد آلی

4- کمبود عناصر ریز مغذی مانند آهن و روی به خاطر تثبیت شدن

5- زیاد بودن عناصر سدیم بر و شوری

6- کاهش درصد عناصر سدیم بر و شوری          

در این مناطق اغلب خاک ها حاوی مقدار زیادی نمک می باشند. آبیاری این اراضی باعث انتقال نمک به ناحیه رشد ریشه و در نتیجه افزایش فشار اسمزی (رقابت در جذب آب بین خاک و ریشه) و کاهش جذب عناصر غذائی توسط گیاهان ، افزایش اسیدیته (PH) و نهایتاً منجر به کاهش محصول می شود. با شناخت و دانش کافی درباره نوع بستر رشد درختان تفکیک آن ها از همدیگر از نظر شوری ، قلیائیت ، خصوصیات فیزیکی ، شیمیایی و بیولوژیکی می توان در راستای حاصلخیزی و بهره وری بهینه و نهایتاً تولید محصولی با کیفیت  کمیت مطلوب اقدام نمود.بر این اساس می توان خاک های مناطق نیمه خشک و خشک را به شرح زیر تقسیم بندی نمود :

1- خاک های شور

2- خاک های قلیا (سدیمی)

3- خاک های شور و قلیا (سدیمی)

4- خاک های گچی

1.    خاک های شور و عملیات اصلاحی آن

1.1.خاک های شور : شور شدن خاک ها عمدتاً بیشتر به عوامل خارجی از جمله به کیفیت و کمیت آب آبیاری ، استفاده نمودن از کودهای شیمیایی و حیوانی (کود حیوان هایی که از گیاهان نمک دوست تغذیه می کنند) نامناسب و آوردن خاک های شور (لائی و ماسه بادی) به باغ مربوط می شود. اصولاً نمک به سه شکل در خاک وجود دارد : 1- یون های حل شده در محلول خاک 2- یون های مثبت جذب شده در سطح ذرات خاک و مواد آلی 3- نمک های رسوب شده خاک های شور دارای مقادیر متنابهی املاح بوده ، بطوریکه درختان نه تنها  تحت کمبود آب هستند ، بلکه در کمبود عناصر غذائی نیز دچار اختلالاتی  می شوند. همچنین شوری  زیاد مانع فعالیت موجودات زنده ذره بینی خاک گردیده. در نتیجه به طور غیر مستقیم برای انتقال عناصر و قابلیت استفاده آن ها مانع ایجاد می نمایند.     رقابت در جذب آب بین خاک و ریشه با افزایش مقدار نمک بیشتر می گردد. چنانچه درختان مجبور می شوند برای جذب آب بیشتر مقدار زیادی از املاح موجود در محلول خاک را نیز جذب کنند (به ویژه یون های سدیم ، کلر و بر) که منجر به بهم خوردن تعادل عناصر غذائی در سلول ها می شود (مسمومیت). خاک های شور از نظر خواص فیزیکی دارای ساختمان تقریباً پایداری هستند. نفوذ پذیری آب وضعیت تهویه (تبادل هوا و گازها) و سایر خصوصیات فیزیکی دیگر در آن ها همانند خاک های غیر شور است. از نظر خواص شیمیائی نیز دارای خصوصیاتی نظیر اسیدیته (PH) کمتر از 8/2 است و اگر چه عنصر سدیم یون غالب می باشد ولی محلول خاک حاوی مقدار قابل  توجهی از عناصر کلسیم و منیزیم می باشد. لذا ممکن است مقدار زیادی از ترکیبات کلسیم همانند گچ در آن ها وجود داشته باشد.

1.2.  اصلاح خاک های شور : اصلاح خاکهای شور در رابطه با خروج  املاح اضافی از منطقه توسعه و جذب ریشه ها مستلزم : 1- وجود زهکش مناسب به خصوص در خاک های سنگین 2- شستشوی املاح مضر به وسیله مقدار زیادی  آب از ناحیه ریشه درختان 3- دادن کودهای حیوانی (گاوی) به صورت چال کود 4- بیرون بردن پشته و خاک شور از سطح باغ به خصوص در خاک های سنگین مانند خاک منطقه دق کبوترخان - رفسنجان که دانه های ریز آن سهم بیشتری در ترکیب بافت دارند. این خاک ها دارای قابلیت نگهداری و جذب آب بیشتر و انبار ذخیره مواد غذایی بالائی هستند. با توجه به زمان خواب درختان پسته در اوایل آذر ماه تا اواخر اسفند ماه (بستگی به شرایط اقلیمی ، مدیریت تغذیه ، بافت خاک و سن درختان دارد) ، می توان عملیات اصلاحی خاک را با دو تا سه دور آبیاری سنگین نزدیک به هم شروع نمود تا شوری که در طول مدت زمان رشد درختان در یک سال زراعی در سطح خاک تجمع نموده است ، آب شویی و از دسترس ریشه ها خارج گردد. به تجربه بسیار اتفاق افتاده است که در زمستان به علت بارندگی به ویژه بارش برف ، درختان پسته در اوایل بهار سال بعد خشک شده اند. این عمل فقط به دلیل مقدار کم بارش باران و برف و حلالیت بالای املاح و نمک ها ، آن ها را از سطح خاک و پشته ها  شسته و تا محدوده جذب ریشه ها پائین برده است. در این خصوص بایستی بلافاصله مبادرت به آبیاری غرقابی سنگین بعد از بارش باران و برف نمود . به هر حال در صورت بروز خسارت به درختان در اثر شوری می توان خاک دور تنه درختان آسیب دیده را به صورت شتک برداشته ، یکی  دو بار موضعی و دستی پای آن ها را با آب شیرین غرقاب نموده تا درختان دوباره به وضعیت اولیه خود برگردند. گاهی اوقات املاح به مقدار زیادی در سطح خاک تجمع می یابند ، در این صورت بهتر است قبل از آب شویی زمستانه آن ها را از سطح خاک جمع آوری و به خارج از باغات انتقال داد. خاک های شور از نظر خواص فیزیکی دارای ساختمانی تقریباً پایدار ، نفوذ پذیری آب و وضعیت  تهویه (تبادلی هوا وگازها) مناسب و سایر خصوصیات فیزیکی دیگر همانند خاک های غیر شور و حاصلخیز هستند. از علائم و نشانه های مسمیومیت نمک : شوری ، سوختگی ، خشک شدن حاشیه برگ ها از نوک و خشک شدن خوشه ها می باشد. در صورت شکستن شاخه های درختان آسیب دیده در اثر شوری ضمن به مشام رسیدن بوی ترشا ، در سطح آن ها نیز رنگ آبی- بنفش مشاهده می شود. با توجه به مطالعات انجام شده ، درختان پسته می توانند در شوری آب آبیاری برابر با 8 دسی متر بر متر کاهش محصول نداشته باشند ولی بین شوری های 8 تا12 دسی متر بر متر آب آبیاری کاهش میزان عملکرد محصول معنی دار می شود.

2.    خاک های قلیا (سدیمی ) و عملیات اصلاحی آن

2.1.  خاک های قلیا : معمولاً خاک های قلیا از شسته شدن ناکافی خاک های شور و قلیائی حاصل می شود. در آن ها از نمک محلول شسته شده و از نیم رخ خاک خارج می گردد ، ولی سدیم جذب شده بر روی سطح ذرات ریز خاک باقی می مانند. در اثر جذب یون های سدیم بر سطح ذرات ریز (رس ها) ، این ذرات از همدیگر دور می شوند (انتشار و پراکندگی رس ها از همدیگر). که منجر به تخریب ساختمان خاک (گرفتگی خلل و فرج خاک) و ایجاد حالت توده ای می شود. نفوذ آب به داخل خاک و هدایت خاک آن به شدت کاهش پیدا کرده ، تیلر یا هفت بیل کردن خاک به سختی صورت می گیرد. مواد آلی (بقایای گیاهی) این خاک ها تحت تأثیر یون سدیم به شدت انتشار پیدا کرده و سطح ذرات رس خاک را می پوشانند ، در نتیجه منجر به ایجاد رنگ تیره خاک (چرب شدن خاک) می گردد. این گونه خاک ها غالباً در مساحت های کوچک و پراکنده به خصوص در محل هائی که آب شوئی ندارد ، مانند حاشیه کناری جوی ها ، بر روی پشته ها و در سطح خیابان ها بین قطعات در باغات دیده می شوند. در خاک های قلیائی  افزیش اسیدیته (PH) باعث کاهش قابلیت جذب بسیاری از عناصر غذائی به خصوص ریز مغذی ها (عناصر کم مصرف که بالقوه در خاک وجود دارند) توسط ریشه درختان شده ، در نتیجه علائم کمبود در آن ها مشاهده می گردد. به طور مثال در اسیدیته (PH) بالای 5/8 ، میزان قابلیت استفاده عناصری همچون آهن ، روی ، منگنز و مس نقصان می یابد. کمبود مواد آلی در این خاک ها باعث کاهش ازت می گردد.مشکل خاک های قلیایی در مقایسه با خاک های شور ، دارا بودن اسیدیته بالا ، عدم نفوذ پذیری آب و تهویه مطلوب به لحاظ مسدود شدن خلل و فرج و منافذ در خاک است. تصعید ازت به شکل آمونیوم در خاک های قلیائی شدید است ، در نتیجه این گروه خاک ها در مقایسه با خاک های غیر قلیائی باعث از دست رفتن آمونیم شده ، لذا بهتر است که ازت از منبع سولفات آمونیوم برای رشد درختان و کاهش اسیدیته خاک به صورت موضعی استفاده شود. تحقیقات نشان داده است که در خاک های قلیائی (سدیمی) اصلاح شده به علت دارا بودن مقادیری زیادی فسفر ، احتیاج به کود فسفره کمتری است. افزایش سدیم تبادلی باعث کاهش جذب عنصر کلسیم می گردد. با وجود مقادیر زیاد عناصر ریز مغذی به خصوص آهن ، روی در خاک ، اسیدیته (PH) بالای خاک می تواند باعث عدم جذب آن ها توسط ریشه شود.

2.2.  اصلاح خاک های قلیا : اصلاح خاک های قلیا (سدیمی) نیز همانند خاک های شور علاوه بر نیاز آب شوئی (حداقل به همان میزان) و زهکش (به خصوص در خاک های رسی) احتیاج به مصرف مواد اصلاح کننده گوناگون نظیر گچ و گوگرد پودری کشاورزی که باعث تسریح در اصلاح آن ها می شود ، نیز هست. همچنین مصرف کودهای شیمیائی مانند کودهای سوفالته (نظیر سولفات پتاسیم ، سولفات آهن ، سولفات روی و . . .) و فسفره (سوپر فسفات ها) و کودهای آلی به ویژه حیوانی (گاوی) در چال کود می تواند در بهبود بستر رشد درختان مثمر ثمر واقع گردد.مقدار گچ مورد نیاز برای جانشینی یون سدیم تبادلی به «نیاز گچی» معروف است. یون کلسیم به جای یون سدیم بر روی سطح رس های خاک نشسته ، نفوذپذیری آب و دارا بودن تهویه (تبادل گازی) مناسب ، بهبود می یابد. برآورد نیاز گچی اراضی قلیا بایستی با نظر کارشناسان انجام گیرد. کلسیم ناشی از انحلال گچ می تواند جذب منیزیم و پتاسیم را کاهش دهد. بنابراین امکان اینکه کمبود یکی از عناصر پتاسیم و منیزیم در درختان ظاهر شود ، زیاد است. لذا بایستی حتماً تجزیه برگی (اواخر تیرماه تا اوائل نیمه اول مرداد ماه) صورت گیرد ، چرا که در غیر این صورت ممکن است کاربرد نادرست گچ نتیجه دیگری را به ما نشان می دهد. بهترین نوع و نحوه دادن گچ جهت اصلاح اراضی قلیائی به شرح زیر می باشد. مصرف گچ از نوع خرد و پودر شده آن پاشیدن گچ در سطح خاک ، بهتر از آن ، دادن گچ همراه با کودهای حیوانی (مواد آلی مانع از قلیائیت خاک می شوند) به صورت چال کود در شرایط کم آبی است. برای اصلاح خاک های قلیا در مقایسه با خاک های شور ، بایستی علاوه بر احداث زهکش (به ویژه در خاک های سنگین) از مواد اصلاح کننده شیمیایی و آلی استفاده کرده ، سپس با آب شوئی سنگین زمستانه املاح مضره را از منطقه جذب ریشه درختان خارج نمود.

3.  خاک های شور و قلیا و عملیات اصلاحی آن

3.1.   خاک های شور و قلیا (سدیمی) :    این خاک ها بر اثر پدیده توام شور شدن و قلیا شدن (سدیمی) خاک به وجود می آید. با توجه به اینکه نوع نمک غالب در آب آبیاری و سفره آب زیرزمینی مناطق پسته کاری اکثراً از نوع کلرور سدیم می باشد ، لذا اکثر خاک ها از نوع شور و قلیا است. تا زمانی که شوری این خاک ها بالا باشد ، درصد سدیم تبادلی بالا ، مسئله ای را ایجاد نکرده و اسیدیته خاک هم به ندرت از 5/8 تجاوز می کند. لیکن به محض اینکه املاح محلول (شوری) موقت شسته شوند ، اسیدیته خاک به بیش از 5/8 خواهد رسید. همانند خاک های قلیائی جذب سدیم تبادلی بر روی رس های خاک ، باعث انتشار و پراکندگی آن ها شده در نتیجه ساختمان خاک رو به تخریب می گذارد ، به طوریکه نفوذ آب و ریشه به داخل خاک با مشکل مواجه می گردد. با در نظر گرفتن طولانی بودن دور آبیاری در باغات پسته ، امکان اینکه املاح (شوری) مجدداً در اثر حرکت رو به بالای آب در خاک ، (PH) آنرا پائین آورد و با به هم نزدیک شدن و اتصال ذرات رس به همدیگر ، باعث تشکیل ساختمان مناسبی گردند ، نیز میسر است. خاک شور و قلیا بیشترین سطح خاک های مبتلا به نمک را تشکیل می دهند.

3.2. اصلاح خاک های شور و قلیا در واقع این نمک ها (شوری) اثر اصلاح کننده بر روی ساختمان خاک دارند و مانع از عمل انتشار و پراکندن ذرات رس می شوند. این خاک های شور و قلیا دارای ساختمان نسبتاً خوبی هستند و قابلیت نفوذ آب و تهویه در آن ها زیاد می باشد. چنانچه برای اصلاح خاک های شور و قلیا از گچ (افزایش املاح کلسیمی) استفاده نشود ، خطر تبدیل آن ها به خاک های قلیا (سدیمی) وجود دارد. همچنین عدم وجود زهکش مناسب (به خصوص در خاک های سنگین) و شستشوی ناکافی و بی رویه خاک های شور و قلیا ، منجر به تشکیل خاک های قلیا (سدیمی) می گردد.

4.  خاک های آهکی و عملیات اصلاحی آن

4.1. خاک های آهکی : در مناطق خشک به دلیل عدم وجود رطوبت کافی به مقدار زیادی عنصر کلسیم و کربنات در خاک وجود دارد. در این مناطق در اعماق پائین تر خاک در اثر پدیده کربناته شدن ، میزان آهک بیشتر خواهد شد. آهک خاک باعث افزایش (PH) خاک می گردد و بدین ترتیب بر قابلیت استفاده یا حلالیت برخی عناصر تاثیر می گذارد. همچنین بر سخت و سفت شدن زمین نیز اثر دارد. علائم کمبود عناصر پرمصرف و کم مصرف در برگ درختان پسته در خاک های آهکی به لحاظ افزایش اسیدیته بیشتر مشهود است. درصد آهک خاک با شاخص کربنات کلسیم سنجیده می شود. چرا که کربنات کلسیم از اجزاء اصلی تشکیل دهنده خاک های آهکی بوده و مقدار آن به مراتب نسبت به کربنات سدیم و کربنات منیزیم بیشتر است. در صورت وجود آهک بالاتر از 10 درصد ، خاک دارای معایب از جمله افزایش قلیائیت (PH) رسوب یون های فسفات و رقابت یون کلسیم با عناصری مانند سدیم و منیزیم می گردد. با توجه به اینکه اغلب خاک های باغات پسته از نوع آهکی هستند و مشکل عمده آن نیز کاهش جذب عناصر غذائی است ، درختان گاهاً علائم کمبود بعضی از عناصر پر مصرف (ازت ، فسفر و پتاسیم) و کم مصرف را از جمله آهن ، روی ، منگنز و مس به لحاظ بالا بودن اسیدیته (با توجه به کیفیت آب آبیاری) از خود نشان می دهند.

4.2.  اصلاح خاک های آهکی :  به دلیل اثرات مخرب آهک زیاد از حد در خاک ، در بعضی مواقع بایستی نسبت به خنثی کردن و کاهش اثر آهک در خاک اقدامات اساسی به شرح زیر انجام داد : 1- استفاده از کودهای شیمیائی اسیدی همانند سولفات آمونیم ، سولفات پتاسیم ، انواع سولفات های عناصر ریز مغذی دیگر و گوگرد پودری کشاورزی. 2- بهره گیری از مواد آلی فراوان مانند کودهای دامی (گاوی) به صورت نوار کود و کودهای سبز. 3- بکارگیری میزان معینی از اسید کلریدریک 10 درصد ، می تواند یک معیار نسبتاً مطلوبی برای تخمین مقدار آهک خاک باشد. پس از ریختن اسید مذکور (در آزمایش صحرائی استفاده از آب باطری خودرو) بر روی خاک ، در صورت وجود آهک به صورت رگه یا دانه های آهکی سفید رنگ ، جوششی در سطح آن ایجاد می گردد ، هر چه این جوشش شدیدتر باشد ، میزان کربنات کلسیم (آهک) بیشتر خواهد بود. 4- استفاده از کودهای شیمیایی اسیدی همراه با کودهای حیوانی در چال کود بستری مناسب برای رشد بهینه درختان پسته است. تقسیم بندی زیر تخمین مقدار آهک خاک را با توجه به جوشش آن نشان می دهد :   جوشش آهک ماده قابل افزودن مقدار 1. ندارد صفر غیرآهک کمتر از 5 درصد 2. ضعیف بسیار پائین کمی آهک بین 5 تا 15 درصد 3. تند بالا آهکی بین 15 تا 50 درصد 4. شدید خیلی بالا خیلی آهکی بالاتر از 50 درصد برای رسیدن به PH 5/6 در خاک های آهکی با توجه به رسی یا شنی بودن آن ها ، مقدار گوگرد مورد نیاز به شرح زیر تعیین می گردد : PH کنونی مقدرا گوگرد مورد نیاز (در هکتار)   خاک های شنی خاک های رسی 5/7 500 کیلوگرم 900 کیلوگرم 8 تا 5/8 1250 تا 1750 کیلوگرم 1750 کیلوگرم

5. خاک های گچی و عملیات اصلاح آن

5.1.  خاک های گچی :  در خاک های مناطق خشک اغلب به مقدار زیادی گچ وجود دارد. معمولاً 60 تا 90 درصد ترکیبات آن سولفات کلسیم آب دار تشکیل می دهد. منشأ آن علاوه بر وجود سولفات کلسیم در سنگ مادری ، در هنگام شور شدن خاک ها سولفات کلسیم نیز به وجود می آید. در بعضی نقاط گچ به صورت پوسته های نازک تر و در مواردی هم به صورت رگه هائی دیده می شود. گچ اگر به مقدار کم در خاک باشد ، زیانی به درختان نمی رساند ، اما اگر درصد گچ در خاک زیاد شود و یا به صورت یک قشر ضخیم وجود داشته باشد ، اراضی مربوط به احداث باغ مناسب نیستند. چرا که گچ ضمن خشک و کم آب نگه داشتن زمین ، خاک را سخت و محکم می کند ، امکان نفوذ ریشه در خاک را دشوار و از انتقال سریع آب و مواد غذایی ممانعت کرده ، موجب به هم خوردن تعادل یونی در آن می شود و نهایتاً باعث کاهش محصول می گردد. مقدار رس در زمین های گچی کم است. با حفرچند چاله(پروفیل) در باغ، ضمن شناخت بیشتراز بستر رشد ریشه درختان ، بهتر می توان عوامل مشکل ساز در خاک رابر طرف نمود.

5.2.  اصلاح خاک های گچی : با دادن کود گوگرد کشاورزی به همراه کودهای آلی و استفاده از کودهای گوگرد شیمیائی اسیدی در چال کود ، می توان به طور موضعی وضعیت مطلوبی را برای رشد بهینه درختان پسته به وجود آورد. همچنین کاشتن گیاه روناس در فواصل بین ردیف ها به عنوان فاکتور اصلاح کننده خاک نیز باعث بهبود وضعیت فیزیکی و شیمیائی آن می گردد. رعایت این روش د ربعضی از مناطق پسته کاری شهرستان اردکان که دارای خاک های گچی هستند متداول است.  

نتیجه گیری و پیشنهادات

آگاهی و دانش بالا از هر پدیده ای می تواند در راستای استفاده بهینه و مطلوب از آن را هموار و مطمئن تر گرداند. لذا با شناخت بیشتر و اصولی تر از انواع خاک در باغات پسته و تفکیک آن ها به درستی ، باغداران عزیز بهتر می توانند نسبت به مرمت و اصلاح آن ها ، رفع موانع با اصول صحیح علمی اقدام لازم مبذول نمایند. آباد کردن زمین های شور ، آسانتر از زمین های قلیا (سدیمی) است ، زیرا املاح در خاک های شور بیشتر به صورت محلول است که امکان شسته شدن آن ها توسط آب آبیاری وجود دارد ، در صورتی که برای اصلاح خاک های (سدیمی) باید اقداماتی در جهت قابل شستشو کردن املاح و همچنین پائین آوردن درجه قلیایی خاک نیز صورت می گیرد.

در خاتمه پیشنهادات به شرح  زیر توصیه می گردد:

1- قبل از انجام هر گونه عملیات اصلاحی برای رفع مشکلات خاکی در باغ از کارشناسان متخصص کمک گرفته شود.

2- با نظر کارشناسی نسبت به انجام نمونه برداری از آب ، خاک و برگ اقدام نمائید.

3- با توجه به نتایج آزمون های آب ، خاک و برگ در رابطه با کود دهی صحیح با مروجین و کارشناسان مشورت کنید.

4- نهادینه های کشاورزی از قبیل کود ها (شیمیائی و حیوانی) و سموم (آفت کش ها و قارچ کش ها) را قبلاً تهیه نموده ، تا در زمان مصرف به مشکلی برخورد ننمائید.

5- حفر چال کود باعث حذف اتلاف انرژی برای توسعه ریشه های اضافی درختان جهت  جذب عناصر غذائی و آب از خاک می گردد.

6- با حفر چال کود انرژی تولید شده در درختان به نفع قسمت های هوائی (سرشاخه ها ، میوه) خواهد بود تا ریشه ها.

7- آماده نمودن بستر مناسب برای توسعه و رشد مطلوب درختان از طریق حفر چال کود امکان پذیر است.

منبع مطلب :http://dolat67.blogfa.com/

ما ایرانی ها دقت کردین تـرول های مـاندگار

دقــت کـــردیــن لذتی که تو سواری بر خر شیطون هست تو سواری لامبورگینی نیست؟؟؟
دقت کردین بعضـی از آدم ها شبیه سوراخ های اول کمربنـدن! همیشه هستن اما هیچ وقت به کارت نمیان
دقت کردین به این شعر "میازار موری که دانه کش است"؟؟!! این شعر نشون میده که ما ایرانی ها از قدیم یه جورایی کرم داشتیم...
دقــــــــــــــــت کردین یک سری از کارهای اداری هست که هیچ وقت لازمنیست خود آدم انجامشان بدهد. اطرافیان زحمت اش را می کشند. یکی از آن ارهاگرفتن شناسنامه آدم است، دیگری هم باطلکردن اش
دقت کردین در روز کلی سرب توی هوای تهرانو داریم استنشاق میکنیم بعد میکن سوسیس کالباس نخوریم سرطان میگیریم
دقت کردین با کار خوابیدن آدمم کار دارن؟؟!! قبل 12 بخوابیم میگن مرغی؟ بعد از 12 بخوابیم میگن جغدی؟ راس 12 بخوابیم میگن بمیر بابا با این سر وقت خوابیدنت!
چه غلطی کنیم بالاخره؟!!!!!
دقت کردین وقتی دعواتون با یکی تمام شد تازه جواب های خوب به ذهنتونمیرسهدقت کردین هر معلمی که میومد میگفت شما بدترین کلاسی بودین که تاحالا داشتم؟
تا حالا دقت کردین ﺷﯿﺮﯾﻦﺗﺮﯾﻦ ﻗﺴﻤﺖ ﺧﻮﺍﺏ ﺍﻭﻥ ۵ ﺩﻗﯿﻘﻪﯼﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺁﻻﺭﻡ ﻣﻮﺑﺎﯾﻠﻪ !!
دقت کردین بزرگترین دروغ پشت تلفن چیه .......سلام رسوندن بچه ها.....
دقت کردین همیشه خنده دار ترین موضوعات زمانی به مغزت میرسه که وسط مراسم ختم هستی؟
دقت کردین الان تو تهران بایه نفس عمیق میتونید کل جدول مندلیف رو بکشید تو حلقتون
دقت کردین هر وقت کم میارین یه جا دیگه رو نگا میکنین؟؟
دقت کردین ....هیچ شامپویی مثل مایع ظرف شویی های تو اسختر با موهای آدم سازگاری نداره ؟!!!
تا حالا دقت کردین وقتى سر سفره نشستى به یارو میگى نمک بده اول واسه خودش میریزه بعد میده به تو..!!!
دقت کردین؟ وقتی موبایلت زنگ میخوره همه گوشاشون تیز تیز میشه ; وقتی تلفن خونه زنگ بخوره همه خودشونو میزنن به کر بودن.
دقت کردین نشده یه بار این جعبه ی دستمال کاغذی رو باز کنیم،بَرگِ اوَلِش درست مثل بچه آدم بیاد بیرون؟!
دقت کردینفقط یک اصفهانی میتواند یک جمله با 20 فعل بسازد:داشتم می رفتم برم دیدم گرفت نشست گفتم بذار بپرسم بیبینم میاد نیمیاد دیدم میگد نیمیخوام بیام بذار برم بیگیرم بخوابم
دقت کردین میشینی مثل اسب درس میخونی هیچ چی یادت نمیمونه اما تا یه چیزی رو تو برگه ی تقلبت مینویسی همش مو به مو یادت می مونه؟
دقت کردین هر موقع جوراب پاتونه دمپایی توالت خیسه؟؟
دقت کردین تا مترو می ایسته همه عین .... میدون به سمت پله ها بعد که میرسن بالا قدم میزنن!
دقت کردین هیچ لذتی مثل این نیست دو روز پیش تخمه خورده باشی امروز یکیشو رو فرش پیدا کنی
دقت کردی اگه یه اقا بره حمام زنانه زنها انو می کشن ،ولی اگه یه زن بره حموم مردونه ،مردها همدیگرو می کشن
دقت کردین: جعبه پیتزا مربعی شکله ولی توش دایره ست، ما هم مثلثی میخوریمش؟!
دقت کردین: وقتی حوصله ات سر میره اولین جایی که میری سر یخچاله!
دقت کردین تو سریال های ایرانی هیچوقت خانوم ها نه دستشویی می رن نه حموم...!
دقت کردین استرسی و رقابتی که واسه انتخاب واحد هستواسه خود قبولی تو دانشگاه نیست!

تاغ همه چیز درباره تاغ

درختچه تاغ

تاغ‌ (Haloxylon) گیاهی است به صورت درختچه با مقاومت زیاد در برابر خشکی و گرما با سیستم ریشه‌ای گسترده که جهت جلوگیری از گسترش کویر از آن استفاده می‌شود.این درخت با آب و هوای خشک و زمینهای نسبتا" شور نواحی کویری بسیار سازگار بوده و در خاکهای سبک و شنی و همچنین بر روی تپه های شنی بخوبی رشد و نمو می کند.بهمین دلیل از اهمیت بسزایی در رابطه با کویر و تثبیت شنهای روان در مناطق کویری کشور برخوردار است در خت تاغ بدلیل حفظ رطوبت خاک موجبات رشد و نمو سایر گیاهان طبیعی را فراهم می آورد بطوری که منطقه تاغ کاری شده پس از مدتی به صورت مرتع مشجری در می آید .

 گیاهانی خشبی در ختچه ای ویا به اندازه ئ متوسط گوشتی ویا کم وبیش گوشتی بجز توده های کرکی در محل گره ها معمولا بی کرک .ساقه ها مشخصا بند بند برگ ها متقابل مقدماتی وابتدایی یا کاملا رشد یافته .خطی سه گوشه کوتاه یا مستطیلی.گلها کوچک نر ماده یا ماده معمولا در محور برگهای برگه مانندحائل .مولد گلاذین سنبله ای تنک یا متراکم یا پانیکول ها ی گسترده و پهن .قطعات گلپوش 5 تائی .غشایی در حالت میوه تمام قطعات رشد یافته وگسترده با بالهایی در نزدیکی میانه قطعات پرچم ها 5تایی میله های پرچم ها معمولادر قاعده پیوسته روی طبق زیر تخمدا نی متناوب با پرچم های عقیم پرز دار-تخم مرغی .تخمدان با دو تاسه خامه معمولا کوتاه وضخیم.دانه ها افقی .البومین وجود ندارد جنین حلقوی .

1- درختچه یا درختانی شن روی به ارتفاع 1-8 متر .ساقه های مسن با ترکها ی حلقوی .
2- برگهایی فلس مانند با طولی بیشتر از عرض با سیخک فشرده زرد -قهوه ای به طول 0/5 تا1میلیمتر buge ex bosis&buhse H.persicum
۳-برگهای فلس مانند با طول عرضی مساوی بدون سیخکی مشخص H.ammoden dron(C.A.Mey)Bunge ex fezl
۴-درختچه هایی معمولا غیر شن روی به ارتفاع تا100 سانتیمتر یا کمی بیشتر .ساقه های مسن بدون ترکه های حلقوی .گل آذین معمولا متراکم و درانتهای شاخه های جانبی گسترده افقی ودر انتهای شاخه های انتهایی
H.salicornicum(moq) bunge ex booiss
گونه ایست که نسبت به بقیه گونه های گیاهی در امر مبارزه با تثبیت شنهای روان مقاومت و موفقیت بیشتری دارد .
این گیاه از خا نواده اسفنا جیان است و دارای 6 واریته مختلف به شرح زیر است :
1-سیاه تاغ H.aphyllouom
2-تاغ گرد آلودH.recarvum
3-زرد تاغH.ammodemdrom
4-سفید تاغH.persicum
5-H. griffithii
6-H. articulatum
ساقه های جوان تاغ بند بند و سبز رنگ بوده وبه افیلا معروف است
انواع تا غ ها
سیا ه تاغ HALOXYLON Ammodenderon:
درختچه ای با شاخه های فراوان به ارتفاع تا 100-200سانتیمتر .اغلب کروی شکل باپوست خاکستری مایل به سفید شاخه های سال جاری سبز یا سبز کلمی شونده .طویل نسبتا گوشتی به قطر 5/1تا2 میلیمتر به ساقه فشرده . برگها نامشخص .به فلسهای زگیل مانند متقابل نوک کند تبدیل شده با کرک های کوتاه قاعده ای گلها منفرد در محور برگه های فلسی شکل .روی شاخه های کوتاهی که سر انجام به شاخه های رویشی شکننده تبدیل میشود .برگک ها تخم مرغی پهن -خشن با لبه های غشایی -شفاف پهن هم اندازه گل .قطعات گلپوش خیلی کوچک تخم مرغی با لبه غشایی.کرکی در قاعده با کرک های زیگزاگی .در میوهادر بالا به بالی به اندازه 3/4 طولش تبدیل می شود .بالها تقریبا دایره ای حداقل سه تای آنها در قاعده قلبی .دو تای دیگر گاهی گوه ای .اغلب با صفحه ای به طول 8-10 میلیمتر .خمیده یا گاهی در حالت رسیده مورب ایستاده .لوب های بالای گلپوش میوه دار واگرا .سپس میوه در داخل حفره ای فنجان مانند قرار می گیرد .
میوه سبز تیره -با راس محدب. با غده ای در مرکز و اطراف.
زرد تاغHAGOXYLON Persicum:
درختی به ارتفاع تا 5 cmبا تنه محکم چرو کیده و پوست خاکستری روشن با چوب سنگین شکننده .شاخه های سال قبل مایل به سفید پوشیده با ترکهای حلقوی متراکم شاخه های یک ساله سبز کم رنگ نسبتا سخت شکننده به قطر 1-2mm
درگیاهان جوان راست در گیاهان مسن اغلب سر به زیر .برگها کوچک شده فلس مانند .منتهی به نوک گاهی فشرده به ساقه .گلها منفرد در محور برگها فلس مانند .نوک کند .روی شاخه های معین خیلی کوتاه برگکها تخم مرغی -دایره ای در لبه ها غشایی با ناو کند هم اندازه گل . گلپوش نوک کند غشایی در انتها بال دار بالها تقریبا دایره ای یا تقرییبا کلیوی شکل -نیم دایره ای .معمولا تا حدودی پیچیده -گرد شده و یا درقاعده تقریبا قلبی میوه فشرده شده به قطر2-2/5mm
پراکنش جغرافیایی در ایران:کرمان(غرب هامون جا زموریان شرق دشت لوت )سیستان وبلو چستان (اطراف نصرت اباد حاشیه مرز افغانستان بین کوه ملک سیاه و زابل زاهدان به زابل ) سمنان(منطقه حفاظت شده توران : بین احمد آبادوزمان آباد 2کیلومتری شمال چاه جم 15کیلو متری جنوب شزق طرود چاه جم حسینیان به جندق ) اصفهان (جندق انارک رباط خان غرب طبس 20-30 کیلو متری خور به بیابانک )
پراکنش جهانی :ایران فلسطین مصر سینا .اردن .جنوب عراق .عربستان سعودئ عمان .امارات متحده عربی .ترکمنستان .سرزمین های پست آسیای مرکزی .پاکستان .چین
تراتHaloxylon Salicornicum:
درخچه ای یا نیمه درخچه ای افشان .به ارتفاع 25 تا100cmبا شاخه های یک ساله نا منظم بر خاسته از ساقه های کوتاه چوبی سال گذشته .شاخه های جوان کم وبیش ایستاده .شکننده به رنگ روشن تا سبز کلمی -عاجی رنگ یا به هنگام خشکی زرد مومی . برگها به فلسهای کوتاه سه گوشه وکوچک تبدیل شده .پیوسته فنجانی شکل .با لبه ای غشایی شکل .و کرک های پشمالو در داخل آن .گل آذین افشان .شامل سنبله های پراکنده به طول3-6cm اغلب در انتهای شاخه های اصلی یا جانبی سبز .گلها با دو برگک تو گود تخم مرغی شکل.با قاعده پشمالو .پرچم ها 5 تایی .متناوب با پرچم های عقیم.خامه ها کوتاه کلاله ها دو تایی میوه به همراه بال به عرض7-6mm
پراکنش جغرافیایی در ایران :استانهای خوزستان .بوشهر هرمز گان .بلوچستان .یزد .کرمان .وخراسان رضوی سبزوار روستای حارث آباد
پراکنش جهانی :ایزان .مصر سینا .فلسطین .اردن .جنوب عراق .کویت .مرکز وشرق شبه جزیره عربستان .افغانستان .پا کستان (3).
مصارف چوب تاغ:
به علت کج ومعوج بودن برای کارهای ساختمانی مناسب نیست ولی بیشتر از آن برای سایبان وچتر استفاده می شود . در کارهای نجاری مصرفی ندارد .هیزم آن خوش سوز ومورد علاقه مردمان اطراف کویر می باشد .
اهمیت از لحاظ چرای دام :تاغ را نمی توان یک گیاه علوفه ای بشمار آورد .ولی در پناه خودمحیط خاصی را ایجاد می کند که گیاهان علوفه ای بهتر بتوانند رشدکنند .در بین انواع تاغ ها تاغ سفید خوشخوراکتر است.و موقع چرای آنها در اواخر پاییز وفصل زمستان شروع می شود.
حفاظت خاک:
این گیاه در مناطق کویری سبب می شود که خاکهای ماسه ای سبک کمتر در معرض فرسایش و باد رفتگی قرار بگیرد وبه عنوان باد شکن استفاده می شود .
جمع آوری بذر تاغ:
معمولا درختان 10 تا20 ساله و درختان پیر تر مقدار بیشتری بذر می دهند .بذور در اواسط آذر ماه رسیده وآماده جمع اوری است. برای جمع آوری می توان کیسه را در زیر شاخه قرار داد وبا تکان دادن شاخه بذر در داخل آن می ریزد
چون بذر ها دارای رطوبت هستند آنها را باید در مکانی قرار داد تا جشک شود.
بذر تاغ بعد از جمع آوری وپاک کردن هر کیلوی آن بالغ بر360 تا370 هزار عدد است . قوه نامیه آن 4تا5 ماه پس از جمع آوری به خوبی حفظ می شود
کشت:
حداکثر موفقیت بذر پاشی موقعی است که در دی ماه بذور زیر برف کاشته یا روی برف کاشته شود. برای تولید نهال لازم است از اواخر بهمن تا اواسط اسفند بذوردرخزانه کشت وآبیاری شود.در صورتیکه حرارت بین 20-15 سانتیگراد باشد بذور پس از سه یا چهار روز سبز خواهند شد. و بذور سبز شده در سه ماهه آخر سال جهت عرصه به شنزار خوب است .
0بردن نهالها در فروردین مناسب نمی باشد )
روش کاشت در جای اصلی:
نهالها را بر روی نوارهای به عرض 6 متر وبه فواصل 3 متر از یکدیگر ودر سه ردیف می کارند و فواصل بین هر نوار در حدود10 تا14 متر از یکدیگر است . برای کاشت گودالی به عمق 30 سانتی مترکنده ونهال را درگودال قرار می دهند .
رشد ریشه های تاغ در سالهای اول ودوم تا حدود 2/5متر ودر سالهای بعد تا16 متر در خاک نفوذ می کند .

معرفی شهید قاسم اخلاقی اهل روستای حارث آباد

	قاسم‌ اخلاقی خواه
نام پدر	محمد	تاریخ و محل تولد	41/01/01 سبزوار
تاریخ و محل شهادت	60/07/10 آبادان	گلزار	بهشت‌شهدا
عضویت	وظ‌یفه‌	مسئولیت	تخریب‌
یگان	ارتش جمهوری اسلامی ایران	منطقه
شغل		کد شهید

شهید قاسم اخلاقی اهل روستای حارث آباد و ساکن سبزوار بودند یادش گرامی و روحش شاد

«تاریخ بیهقی » یا حقی و سیدی

«تاریخ بیهقی » یا حقی و سیدی

مقدمه

دکتر محمد جعفر یاحقی ، چند سال پیش در « بزرگداشت دکتر علی اکبر فیاض»(یاحقی ، 1384 ، 46-48 ) از «آگاهی ژرف و تامل سی ساله »  استاد بیهقی پژوه  خود در «دستنویسهای بیهقی » سخن گفته بود . این در حالی است که طی دو دهه گذشته بیهقی پژوهی  در ایران ، خصوصا از چاپ سوم « تاریخ بیهقی به تصحیح دکتر علی اکبر فیاض » نام دکتر یا حقی با نام دکتر فیاض همراه بوده است . وی در مقدمه ای بر این چاپ ،از فهرست لغات و ترکیبات که خود تنظیم کرده و در چاپ دوم (1356)استفاده نموده است ،خبر می دهد .می توان گفت در طول سی و چند سال گذشته ،دکتر یاحقی با ارائه چاپهای تازه و کاملتری از تاریخ بیهقی شادروان دکتر فیاض و نیز "یادنامه ی ابوالفضل بیهقی "-حاوی سخنرانی های مجلس بزرگداشت ابوالفضل بیهقی (شهریور1349)-همواره به مطالعه و نشر تاریخ بیهقی و مطالعات بیهقی شناختی اهتمام داشته است.

اکنون که تاریخ بیهقی به تصحیح دکتر محمد جعفر یاحقی و مهدی سیدی (1388)با همکاری جمعی از دانشجویان و پس از پژوهشی شش ساله (همان ،بیست و هفت) ارائه گردیده ،نگاهی می کنیم اجمالا در آنچه به حاصل آمده است.

تصحیح

یاحقی و سیدی در اینکه"با شراکت به سراغ بیهقی و تصحیح و شرح آن"رفته اند –در حالی که تا امروز جز چاپ غنی –فیاض (تهران ،1324)همه چاپهای بیهقی را افرادی به تن واحد تعهد "کرده اند -،قولی از حسام الدین راشدی دانشمند پاکستانی در کنگره جهانی ابوالفضل بیهقی (مشهد،1349) را در نظر داشته اند که معتقد بوده است باید هیئتی "بنشینند و دسته جمعی به چاپ این کتاب اقدام کنند ."آنان در "دیباچه ی مصححان"(سی و یک – صد و پنجاه و دو )از "زندگی ،زمانه و آثار بیهقی "(سی و نه –هفتاد وهشت)،"ذکر بیهقی و تاریخ او در منابع کهن» (هفتاد و نه –هشتاد و شش)،"تاریخ بیهقی در بیرون از مرزهای زبان فارسی "(هشتاد و هفت – نود )و "مروری بر چاپهای تاریخ بیهقی "(نود و یک –صدوده )گفته اند.

یا حقی و سیدی " از آخرین روزهای زمستان 1382نخستین قدمها را برای مقابله ی تاریخ بیهقی فیاض با نسخه فاضلیه "برداشته اند . (بیست و هفت)اما تدریجا در تصحیح تاریخ بیهقی با24 نسخه سر و کار پیدا کرده اند .بنا به "معرفی نسخه های تاریخ بیهقی "(صد و یازده)نسخه ی فاضلیه در جمادی الاخر سال 1296به دست شخصی به نام میرزا داوود همدانی از روی نسخه ی دیگری نوشته و تصحیح شده است .(همان) نسخه ی Q از نسخه های مورد استفاده ی یاحقی و سیدی به خط همین شخص ثبت شده است .(صد و هجده )مرحوم ملک الشعراء بهار در یادداشتی در پایان این نسخه نوشته است :"اگرچه مشحون از اغلاط است لکن برای کار تصحیح تاریخ بیهقی بد نیست و حسن آن در این است که کاتب بی سواد بوده و از خود تصرفی در عبارات ننموده است ."(صد و بیست )نسخه های D وE برای یاحقی و سیدی ،شناسایی نشده اند .(صد و دوازده و صد و سیزده)نسخه ی Fتاریخ قابل ذکری ندارد و تنها معلوم است که از هند آورده شده است .(همان)نسخه G متعلق به کتابخانه ملی پاریس تاریخ "پنجم ربیع الاخرسنه ی 1274"دارد.(صد و چهارده)نسخه J"از نظر تصحیح تاریخ بیهقی اهمیتی ندارد » و نسخه K"در حیز شناسائی  [مصصحان]قرار نگرفته است . »(صد و پانزده )نسخه Lهمان چاپ مورد استفاده نفیسی است که احتمالا فیاض هم از آن استفاده کرده .  یا حقی و سیدی نیز "گاهی از آن "سود برده اند.(صد و شانزده )نسخه M"نسخه بی اعتباری است که کاتب یا نسخه ی ما در به سلیقه خویش تصرفات بسیاری در متن روا داشته و برخی جاها را به کلی عوض کرده است ."نسخه Nتاریخ کتابت ندارد .(صد و شانزده )اما فیاض تاریخ کتابت آن را قبل از قرن نهم حدس زده است .این نسخه که کاتب آن کم سواد بوده و عین کلمه را نقاشی می کرده (صد  و هفده)در کنار نسخه uمتعلق به کتابخانه دیوان هند لندن (صد و بیست و یک )نسخه Wمتعلق به کتابخانه موزه ی بریتانیا "بدیع ترین و تحفه ترین نسخه ی شناخته شده ی تاریخ بیهقی "(همان)و نسخه ی Xمحفوظ در کتابخانه ی موزه ی بریتانیا که "نسخه ممتاز و نفیسی است"با ضبطهای  مشترکی که داشته اند ،به مصححان کمک کرده اند تا مقدار بیشتری از مشکلات بیهقی را حل کنند.در بین دیگر نسخ مورد توجه یاحقی و سیدی نسخه T نیز "نسخه ی معتبر" شناخته شده .(صد و بیست و یک )بنابراین می توان گفت در بین 24نسخه ای که مصححان دیده و از هر کدام به نوعی استفاده کرده اند (صد و سی)دو نسخه WوX-در واقع نسخه های متعلق به کتابخانه موزه ی بریتانیا –در تصحیح تازه ی تاریخ بیهقی اصل بوده اند.

ساختار    

تاریخ بیهقی به تصحیح یاحقی و سیدی در طرح جلدی زیبا با رنگهای ملایم سبز و قهوه ای رنگ و رو رفته به نشانه ی کهنگی و در بر دارندگی متنی کهن انتشار یافته ،با گرافیک چشم نواز و قابل قبول به صورت برچسب هایی الصاق شده بر روی جلد و عطف آن.گویا بنا بوده است که در سه جلد ،این اثر منتشر شود :جلد اول متن کتاب ،جلد دوم توضیحات و تعلیقات و جلد سوم ضمیمه ای درباره ی تاریخ بیهقی که حاوی چندین مقاله است .(رضی ،157)اما عملا این تصحیح تاریخ بیهقی در2 جلد منتشر شده است .جلد اول شامل دیپاچه ی [مفصل]مصححان،متن تاریخ بیهقی ،ملحقات شامل مقدمه بعضی نسخه های خطی ،ترجمه ی دو متن عربی تاریخ بیهقی و حکایت محبوسی بزرجمهرو   فهرستهای اعلام تاریخی و جغرافیایی و جلد دوم شامل تعلیقات ، 12فهرست گوناگون از "لغات و ترکیبات "تا "عربیات "و کتابنامه .یقینا تنظیم چند نمونه تعلیقات یا فهرستهای گوناگون تلاش در خور تقدیری است که مصصحان محترم  برای افزودن بر کارایی های این چاپ صورت داده اند .    

در آنچه به عنوان «دیپاچه مصححان » ارائه شده ، «زندگی، زمانه و آثار بیهقی » با جامعیت و ایجاز تنظیم گردیده و توانسته دو صبغه تاریخی و ادبی این اثر را نیز توامان توضیح دهد . یکی از امتیازات قابل ذکر درج صفحه ، یا صفحات مربوط به هر علم تاریخی  یا جغرافیایی در متن تعلیقات و در انتهای هر توضیح و تعلیق است . این دقت نظر دو سویه است . به گونه ای که در نمایه واژه ها یا اعلام نیز صفحه ای که تعلیق  به آن تعلق گرفته ، برجسته و معین شده است .  در این توضیحات در هر مورد که با نام سلسله ای حکومتی و خاندانها و اشخاص حکومتگر همراه می شده، شجره ای برای شناساندن    اجداد هر خاندان و احفاد انان تنظیم گردیده است .

اشاره

در کنار  محسنات ، اما در حاشیه چند نکته دیگر نیز قابل ذکر به نظر می رسد :

تاریخ بیهقی  به تصحیح آقایان یا حقی و سیدی دو کتابنامه دارد : کتابنامه دیپاچه مصححان و کتابنامه تعلیقات . اما خود از کتاب نامه جامع بی بهره است و در صورت تنظیم می توانست ابعاد مراجعات مصصحان را نشان دهد ، خصوصا که با اوردن مقالاتی در دیپاچه مصححان ، نیز مقدمه بعضی از چاپهای پیشین تاریخ بیهقی ، تعلیقات فراوان که مدخلهای فراوانی از آنها در حد مقاله ای کوتاه شکل گرفته است و انواع فهرست های منضم ، به قدر تحقیقی مفصل و جامع قلم زده اند . بنابه دو کتابنانه موجود میتوان گفت در این تصحیح ، رجوع به آثار منتشره در حوزه بیهقی پژوهی در روسیه و کشور فارسی زبان تاجیکستان یا مغفول مانده و یا در کتابنامه منعکس نگردیده است . تنها در دیباچه مصححان (هشتاد و هفت) اشاره ای شده که «بار تولد محقق نامدار اتحاد شوروی سابق از تاریخ بیهقی به عنوان یکی از مهم ترین منابع کار های متعدد خود در مورد ترکستان و آسیای مرکزی سود برده  » نیز در همین بخش یعنی «تاریخ بیهقی در بیرون از مرزهای زبان فارسی »گفته شده « منتخبی از تاریخ بیهقی در 1939 در لنینگراد و مسکو ، و متن کامل آن با مقدمه و شرح و توضیح ا . ک آرندس با  عنوان تاریخ مسعودی در سال 1962 در تاشکند منتشر و در سال 1969 در مسکو تجدید چاپ شد »( هشتاد و هشت )

 در بخشی از دیباچه مصححان یعنی « مروری بر چاپ های تاریخ بیهقی »(نود و یک -  صد و ده) و «معرفی نسخه های تاریخ بیهقی» (صد و یازده – صد و سی و چهار) تصویر بعضی از چاپ ها و نسخه های این اثر ارجمند ارائه گردیده است که اگر  درشت تر و خوانا تر به چاپ می رسید  ، بیشتر بر غنا و استناد کار می افزود . از همین قبیل است دو نقشه پایان «دیباچه » که مثل تصاویر مذکور ریز و غیر خوانا است . نقشه ای البته در ابعاد مناسب در انتهای این کتاب به چاپ رسیده است که به خوبی تعدادی از اعلام شاخص جعرافیایی را نشان می دهد .

کلام آخر این است که آقایان یا حقی و سیدی با این تصحیح ، خدمتی ارزنده در حوزه بیهقی پژوهی از خود به یادگار نهاده اند که مطمئنا اشاره به پاره ای کاستیهای آن از ارج و اهمیت حاصل تلاش آنان نمی کاهد .

منابع

1-   ابوالفضل بیهقی ، تاریخ بیهقی ، تصحیح دکتر علی اکبر فیاض ، مقدمه و فهرست لغات از : دکتر محمد جعفر یا حقی ، چاپ سوم ، مشهد ، دانشگاه  فردوسی مشهد ، خرداد  1375 .

2-   ابوالفضل بیهقی ، تاریخ بیهقی ، مقدمه ، تصحیح ، تعلیقات ، توضیحات ، فهرست ها : دکتر محمد جعفر یا حقی ، مهدی سیدی ، چاپ اول ، 2 مجلد ، تهران ، سخن ، 1388 .

3-   رضی ، احمد ، بیهقی پژوهی در ایران ، چاپ اول ، رشت : حق شناس ؛ تهران : انجمن علمی زبان و ادبیات فارسی ، 1387 .

4-   یا حقی ، محمد جعفر ، « بزرگداشت دکتر علی اکبر فیاض  و رو نمایی تاریخ بیهقی » حافظ ، شماره 13 ، فروردین 1384 ، صص 46 -48 .

5-   یا حقی ، محمد جعفر ، یادنامه ابوالفضل بیهقی ، مجموعه سخنرانیهای مجلس بزرگداشت ابوالفضل بیهقی ( مشهد ، 21 تا 25 شهریور 1349) چاپ سوم ، مشهد ، دانشگاه فردوسی مشهد ، پاییز 1386.

پدر که باشی !!!

پدر که باشی !!!
با تمام سختی ها و مشقت های روزگار،با دیدن غم فرزندت
می گویی : "نگران نباش ، درست میشود. خیالت تخت ، مــــــــــن پشتت هستم "
پدر که باشی ؛
سردت می شود و کت بر شانه ی پسر می اندازی.
چهره ات خشن می شود و دلت دریایی....آرام نمی گیری تا تکه نانی نیاوری
پدر که باشی ؛
عصا می خواهی ولی نمی گویی.
هرروز، خم تر از دیروز، جلوی آینه تمرین محکم ایستادن می کنی
پدر که باشی ؛
در کتابی جایی نداری و هیچ چیز زیر پایت نیست.
بی منت از این غریبگی هایت می گذری
تا پدر باشی. پشت خنده هایت فقط سکوت می کنی.
پدر که باشی ؛
به جرم پدر بودنت، حکم همیشه دویدن برایت میبُرند.
بی اعتراض به حکم فقط می دوی.
بی رسیدن هامی دوی و در تنهایی ات نفسی تازه می کنی.
پدر که باشی ؛

در بهشتی که زیر پای تو نیست باز هم دلهــــــــــــ ـره هایتـــــ را مرور می کنی

لیونل مسی مسلمان شد؟ +سند

دیروز یک سایت فرانسوی به نقل از الشرق الاوسط یکی از روزنامه های مطرح خاورمیانه خبر داد که لیونل مسی ستاره فوتبال جهان و بازیکن بارسا مسلمان شده است.

آفتاب: الشرق الاوسط نوشت: «به نظر می رسد این خبر 99 درصد صحت داشته باشد چرا که مسی در جایی گفته، اسلام دین صلح و عشق است و مسلمان بودن خیلی خوب است چرا که یک نوع هماهنگی بین اسلام و طبیعت انسان وجود دارد و هر فردی آزاد است دین خود را انتخاب کند.»

الشرق الاوسط آورده، «مسی برای انتخاب دین اسلام تحت تأثیر جریانی قرار نگرفته و امیدوار است دیگران هم در این راه با او برخورد منطقی داشته باشند.»

به گزارش جام نیوز،پیش از این هم ادعای مسلمانی شدن مسی مطرح شده بود اما نه تأیید شد و نه تکذیب.

غزل از مولانا جلال الدین محمد مولوی بلخی (مستی سلامت میکند )

مستی سلامت میکند پنهان پیامت میکند 

آنکه او دلش را برده ای جان هم غلامت میکند

ای نیست کرده هست را بشنو سلام مست را 

مستی که هر دو دست را پابند دامت میکند

ای آسمانِ عاشقان ای جان جان عاشقان 

حُسنَت میان عاشقان نَک دوستکامَت میکند

ای چاشنی هر لبی ای قبله هر مذهبی 

مه پاسبانی هر شبی برگرد بامَت میکند

آنکه او ز خاک ابدان کند مردود را کیوان کند

ای خاک تن وی دود دل بنگر کُدامت میکند

یک لحظه ات پَر میدهد یک لحظه لنگر میدهد 

 یک لحظه صحبت میکند یک لحظه شامَت میکند

یک می لرزاندت یک لحظه می خنداندت

یک لحظه مستَت میکند یک لحظه جامت میکند

چون مُهره ای در دست او، گه باده و گه مست او

این مُهره ات را بِشکَند والله تمامت میکند

گه آن بُوَد گه این بُوَد پایان تو تمکین بُوَد 

لیکِن بدین تلوینها مقبول و رامَت میکند

تو نوح بودی مدتی، بودت قدم در شّدَتی 

ماننده کشتی کنون بی پا و گامَت میکند

خامُش کن و حِیران نِشین، حیرانِ حیرت آفرین 

پُخته سخن مردی ولی گفتار خامت میکند

غزل از مولانا جلال الدین محمد مولوی بلخی (غزلیات شمس)

درود و هزاران درود بر روان پاک و بلندش

غزل از مولانا جلال الدین محمد مولوی بلخی رومی - حیلت رها کن عاشقا (غزلیات شمس)

حیلت رها کن عاشقا دیوانه شو دیوانه شو

واندر دل آتش درآ پروانه شو پروانه شو

هم خویش را بیگانه کن هم خانه را ویرانه کن

وانگه بیا با عاشقان هم خانه شو هم خانه شو

رو سینه را چون سینه ها هفت آب شو از کینه ها

وانگه شراب عشق را پیمانه شو پیمانه شو

باید که جمله جان شوی تا لایق جانان شوی

گر سوی مستان میروی مستانه شو مستانه شو

آن  گوشواره شاهدان هم صحبت عارض شده

آن گوش و عارض بایدت دردانه شو دردانه شو

چون جان تو شد در هوا ز افسانه شیرین ما

فانی شو و چون عاشقان افسانه شو افسانه شو

تو لیلة القبری برو تا لیلة القدری شوی

چون قدر مرا ارواح را کاشانه شو کاشانه شو

اندیشه ات جایی رود وانگه تو را آنجا کشد

ز اندیشه بگذر چون عاشقان افسانه شو افسانه شو

قفلی بُود میل و هوا بنهاده بر دلهای ما

مفتاح شو مفتاح را دندانه شو دندانه شو

بنواخت نور مصطفی آن استن حنانه را

کمتر ز چوبی نیستی حنانه شو حنانه شو

گوید سلیمان مر ترا بشنو لسان الطیر را

دامی و مرغ از تو رمد رو لانه شو رو لانه شو

گر چهره بنماید صنم پر شو از او چون آینه

ور زلف بگشاید صنم رو شانه شو رو شانه شو 

تا کی دو شاخه چون رخی تا کی چو بیذق کم تکی

تاکی چو فرزین کژ روی فرزانه شو فرزانه شو 

شکرانه دادی عشق را از تحفه ها و مالها

هل مال را خود را بده شکرانه شو شکرانه شو

یک مدتی ارکان بدی یک مدتی حیوان بدی

یک مدتی چون جان شدی جانانه شو جانانه شو

ای ناطقه بربام ما و در تاکی روی در خانه پر

نطق زبان ترک کن بی چانه شو بی چانه شو

غزل از مولانا جلال الدین محمد مولوی بلخی رومی (غزلیات شمس)

درود و هزاران درود بر روان پاک و بلندش

زندگـی زیباسـت چشمـی بـاز کـن - مولانا

زندگـی زیباسـت چشمـی بـاز کـن - مولانا

زندگی زیباست چشمی باز کن

گردشی در کوچه باغ راز کن

هر که عشقش در تماشا نقش بست

عینک بدبینی خود را شکست

علت عاشق ز علتها جداست 

عشق اسطرلاب اسرار خداست

من میان جسمها جان دیده ام 

درد را افکنده درمان دیده ام

دیده ام بر شاخه احساسها 

می تپد دل در شمیم یاسها

زندگی موسیقی گنجشکهاست 

زندگی باغ تماشای خداست

گر تو را نور یقین پیدا شود 

می تواند زشت هم زیبا شود

حال من در شهر احساسم گم است

حال من عشق تمام مردم است

زندگی یعنی همین پروازها

صبحها، لبخندها، آوازها

ای خطوط چهره ات قرآن من

ای تو جان جان جان جان من

با تو اشعارم پر از تو می شود

مثنوی هایم همه نو می شود

حرفهایم مرده را جان می دهد

واژه هایم بوی باران می دهد

شمس تبریزی

ای دل چه اندیشیده ای در عذر آن تقصیر ها ؟
زان سوی او چندان وفا، زاین سوی تو چندین جفا
زان سوی او چندان کَرَم، زاین سو خلاف و بیش و کم
زان سوی او چندان نِعَم، زاین سوی تو چندین خطا
زاین سوی تو چندین حسد، چندین خیال و ظنّ و بد
زان سوی او چندان کشش، چندان چشش، چندان عطا
چندین چشش از بهر چه؟ تا جان تلخت خوش شود
چندین کشش از بهر چه؟ تا در رسی در اولیا
از بد پشیمان می شوی، الله گویان می شوی
آن دم تو را او می کُشد، تا وارهاند مر تو را
از جُرم ترسان می شوی، وَز چاره پُرسان می شوی
آن لحظه ترساننده را، با خود نمی بینی چرا؟
گر چشم تو بربست او، چون مهره ای در دست او
گاهی بغلتاند چنین، گاهی ببازد در هوا
گاهی نهَد در طبع تو، سودای سیم و زَر و زن
گاهی نهد در جان تو، نور خیال مصطفی
این سو کِشان سوی خوشان، وآن سو کِشان با ناخوشان
یا بگذرد یا بشکند، کشتی در این گرداب ها
چندان دعا کن در نهان، چندان بنال اندر شبان
کز گنبد هفت آسمان، در گوش تو آید صدا

کلیات شمس تبریزی

یادش بخیر بچه بودیم

 یادش بخیر ما بچه بودیم ، یه دستمال کهنه ای ، لنگ ماشینی چیزی پیدا میکردن میذاشتن لای پامون بقچه میکردن  تا یه هفته بعد بازش کنن الان پوشک زدن واسه بچه با خروجی هوا از هردو طرف ، 8 لایه محافظ ، ویتامینه ،  همراه با عصاره مالت ، 12 ایر بگ ، کروز کنترل ، سنسور عقب ، تهویه مطبوع ، با ال سی دی... خلاصه فول آپشن دیگه ! از ال سی دی هم توشو نشون میده دیگه لازم نیست را به را بازش کنن

 

 

زنـدگی و گـذر عمـر گرانـمایه ...

زنـدگی و گـذر عمـر گرانـمایه ...
نمی دانم؛ این عمر تو دانی به چه سانی طی شد؟
پوچ و بس تند چنان باد دمان !
همه تقصیر من است ...
اینکه خود می دانم که نکردم فکری
که تامل ننمودم روزی
ساعتی یا آنکه چه سان می گذرد عمر گران



کودکی رفت به بازی
به فراغت به نشاط
فارغ از نیک وبد و مرگ و حیات
همه گفتند کنون تا بچه است بگذارید بخندد شادان
که پس از این دگرش فرصت خندیدن نیست !
بایدش نالیدن ...



من نپرسیدم هیچ که پس از این ز چه رو نتوان خندیدن
نتوان فارغ و دلرسته زغم همه شادی دیدن
هر زمان بال گشادن سر هر بام که شد خوابیدن
من نپرسیدم هیچ، هیچکس نیز هیچ نگفت




نوجوانی سپری گشت به بازی، به فراغت، به نشاط
فارغ از نیک و بد و مرگ و حیات
همه گفتند کنون جوان است هنوز
بگذارید جوانی بکند
بهره از عمر برد، کامرانی بکند
بگذارید که خوش باشد و مست
بعد از این باز مرا عمری هست؟



یک نفر بانگ برآورد که او اکنون باید فکر فردا بکند
دیگری آوا داد که چو فردا بشود فکر فردا بکند
سومی گفت همانگونه که دیروزش رفت، بگذرد امروزش همچنین فردایش



بعد از این باز نفهمیدم من، که به چه سان دی بگذشت
آنهمه قدرت و نیروی عظیم به چه ها مصرف گشت
نه تفکر نه تعمق و نه اندیشه دمی عمر بگذشت به بیحاصلی و دمی
چه توانی که ز کف دادم مفت
من نفهمیدم و کس نیز مرا هیچ نگفت




مدت عهد شباب می توانست مرا تا به خدا پیش برد
لیک بیهوده تلف گشت جوانی هیهات
آن کسانی که نمی دانستند جوانی یعنی چه راهنمایم بودند
که دائم فکر خوردن باشم
فکر گشتن باشم
فکر تامین معاش، فکر یک زندگی بی جنجال فکر همسر باشم
کس مرا هیچ نگفت زندگی خوردن نیست
زندگی ثروت نیست
زندگی داشتن همسر نیست
زندگی فکر خود بودن و غافل ز جهان نیست




حال فهمیدم هدف زیستن این است رفیق:
من شدم خلق که با عزمی جزم پای بند هواها گسلم
پای در راه حقایق بنهم
با دلی آسوده فارغ از شهوت و آز و حسد و کینه و بخل
مملو از عشق و جوانمردی و زهد در ره کشف حقایق کوشم
شربت جرات و امید و شهامت نوشم
زره جنگ برای بد و ناحق پوشم
شمع راه دیگران گردم و با شعله خویش
ره نمایم به همه گر چه سرا پا سوزم

دوست از نظر بزرگان

همه محبتت را به پای دوستت بریز ولی همه اسرارت را در اختیار او نگذار. حضرت علی (ع)
اگر می‌خواهید دشمنان خود را تنبیه کنید، به دوستان خود نیکی کنید. کوروش بزرگ
ابله‌ترین دوستان ما، خطرناک‌ترین دشمنان هم هستند. سقراط
پرسیدم دوست بهتر است یا برادر؟ گفت دوست برادری است که انسان مطابق میل خود انتخاب می‌کند. امیل فاگو
خدایا! مرا از دوستانم محافظت بفرما. چون می‌دانم چگونه خویشتن را در مقابل دشمنانم حفظ کنم! ولتر
دوستان فراوان نشان دهنده کامیابی در زندگی نیست، بلکه نشان نابودی زمان، به گونه‌ای گسترده است. ارد بزرگ
آن که از دشمن داشتن می‌ترسد، هرگز دوست واقعی نخواهد داشت. هزلت
صفات هر کس مربوط به محسنات و نقایص اخلاقی دوستان اوست. کارلایل
هرگز بخاطر دوستت، از انجام وظیفه‌ای چشم مپوش. سن لانبر

دوست مثل پول، بدست آوردنش از نگه داشتنش آسان‌تر است. باتلر
دوستان را در خلوت توبیخ کن و در ملاءعام تحسین. اسکاروایلد
بعضی‌ها طوری هستند که دوستان‌شان هر قدر از آنها پایین‌تر باشند بیشتر دوست‌شان دارند. چترفیلد
همه کسانی که با تو می‌خندند دوستان تو نیستند. ضرب المثل آلمانی

چیزی در جهان بهتر از دوست واقعی نیست. آکویناس
در دوستی درنگ کن، اما وقتی دوست شدی ثابت قدم و پایدار باش. سقراط
برای آنکه همواره دوستان‌مان را نگاه داریم بهتر است همواره فاصله و بازه‌ای میان خود و آنها داشته باشیم. ارد بزرگ
دوستان عبارت از خانواده‌ای هستند که انسان اعضای آن را به اختیار خود انتخاب کرده است. آلفونس کار
هیچ دوستی بهتر از تنهایی، برای اهل اندیشه نیست. ارد بزرگ
اگر سزاوار آن است که دوست با جزر زندگی‌ات آشنا شود، بگذار تا با مد آن نیز آشنا گردد، زیرا چه امیدی است به دوستی که می‌خواهی در کنارش باشی، تنها برای ساعات و یا قلمرو مشخصی؟ جبران خلیل جبران
دوستی برای خود برگزین که به گاه سختی و درماندگی مددکارت باشد. بزرگمهر
در روز عشاق برای دوستت کارتی بفرست و روی آن بنویس؛ از طرف کسی که فکر می‌کند تو بی نظیری. براون
خموشی در برابر بدگویی از دوستان، گونه‌ای دشمنی است. ارد بزرگ
دوست بجای چتریست که باید روزهای بارانی همراه شما باشد. پل نرولا
بجاست دوستی بخواهی که به روزهایت تلاش و به شب‌هایت آرامش بخشد. جبران خلیل جبران
دوستان برای نخجیر دشمنان، چون تیر و پیکان‌اند. بزرگمهر
رابطه قلبی دو دوست نیاز به بیان الفاظ و عبارات ندارد. جبران خلیل جبران

هر بدی می‌توانی به دشمن نرسان که ممکن است روزی دوستت گردد و هر سری داری با دوستت در میان نگذار که ممکن است روزی دشمنت گردد. سعدی
هیچگاه هماورد و دشمن خویش را کوچک مپندار چون او بهترین دوست توست؛ اوست که به تو انگیزه پیشرفت می‌دهد. ارد بزرگ
نـاتـوان ترین مردم کسی است که از یافتن دوست ناتوان است و ناتوان تر از او کسی است که دوستِ یافته را تباه گرداند. حضرت علی (ع)
ارزش نگاه دوست را هنگامی پی می‌بری که در بند دشمن و بدسگالان باشی. ارد بزرگ
بهترین و حقیقی‌ترین دوستانم از تهی دستانند. توانگران از دوستی چیزی نمی‌دانند. موزارت
اگر می‌خواهی دوستیت پا برجا بماند هیچ گاه با دوستت شریک مشو. ارد بزرگ
دوست زمان احتیاج، دوست حقیقی است. ضرب المثل انگلیسی
دوست واقعی کسی است که دست‌های تو را بگیرد ولی قلب ترا لمس کند. گابریل گارسیا مارکز
بیشتر بدبختی‌های ما قابل تحمل‌تر از تفسیرهایی است که دوستان‌مان درباره آنها می‌کنند. کولتون
از دشمن خودت یک بار بترس و از دوست خودت هزار بار. چارلی چاپلین
نشان دوست نیکو آن است که خطای تو بپوشد و رازت آشکار نکند. بوعلی سینا
بهترین وسیله دفع دشمنان، ازدیاد دوستان است. بیسمارک
من در جهان یک دوست داشته‌ام و آن خودم بوده ام! ناپلئون
دوستی که نومیدنامه می‌خواند، همیشه سوار تو و پیشدار دورخیزهای بلندت خواهد شد. ارد بزرگ